Po jakim czasie wykluwały się jaja dinozaurów?

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Po jakim czasie wylęgały się jaja dinozaurów? Wg amerykańsko-kanadyjskiego zespołu, po 3-6 miesiącach.

Jedne z największych dinozaurzych zagadek dotyczą embriologii - właściwie nic na ten temat nie wiadomo. Czy ich jaja [które ważyły nawet do 4 kg] rozwijały się wolno jak kuzynów gadów - krokodyli i jaszczurek? A może szybko jak u żyjących dinozaurów ptaków? - dywagował prof. Gregory Erickson z Uniwersytetu Stanowego Florydy.

By rozstrzygnąć tę kwestię, Erickson, jego student David Kay oraz współpracownicy z Uniwersytetu w Calgary i Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej zajęli się badaniem rzadkich skamieniałości - fosyliów embrionów.

Czas spędzony w jaju jest kluczową częścią rozwoju, ale ten najwcześniejszy etap wzrostu jest słabo poznany, bo embriony [dinozaurów] są rzadkie - podkreśla prof. Darla Zelenitsky z Uniwersytetu w Calgary.

Autorzy publikacji z pisma PNAS analizowali 2 rodzaje jaj: 1) proceratopsa z pustyni Gobi (jego jaja były dość małe i ważyły ok. 194 gramów) i 2) hipakrozaura z Alberty (jego jaja były wielkie i ważyły ponad 4 kg).

Erickson i inni zobrazowali za pomocą tomografii komputerowej rozwijające się zęby embrionów. Później część z nich wyekstrahowano i badano dalej pod zaawansowanymi mikroskopami. Pierścienie wzrostu na zębach pozwoliły ustalić, ile czasu dinozaur rósł w jaju.

Pierścienie z zębów przypominają pierścienie przyrostu drzew, ale odkładają się wg planu dziennego. Mogliśmy je dosłownie policzyć, by zobaczyć, ile dany dinozaur się rozwijał. W ten sposób okazało się, że embrion proceratopsa rósł blisko 3 miesiące, a hipakrozaura pół roku.

Implikacje długiej inkubacji dinozaurów są znaczące. Chodzi nie tylko o ustalenie, że była ona podobna do prymitywnych gadów. Można z niej również wnioskować o wielu aspektach dinozaurzej biologii. Przedłużony okres inkubacji naraża jaja i rodziców na ataki drapieżników, niedożywienie oraz wpływ niekorzystnych czynników środowiskowych. Jeśli uwzględni się ramy czasowe wylęgu i migracji, obecnie wydaje się mało prawdopodobne, by jak sugerowały niektóre teorie, niektóre dinozaury gniazdowały w okolicach Kanady z bardziej umiarkowanym klimatem i latem przemieszczały się do Arktyki.

Wydaje nam się, że nasze wyniki mają wpływ na zrozumienie, czemu dinozaury wyginęły pod koniec kredy, podczas gdy inne zwierzęta dobrze sobie radziły. Erickson wskazuje na duże zasoby konieczne do osiągnięcia dorosłych rozmiarów, trwające ponad rok dojrzewanie i wreszcie - wolną inkubację jaj.

« powrót do artykułu