Inskrypcja ujawniła, kto był namiestnikiem Judei przed powstaniem Bar-Kochby

[KopalniaWiedzy.pl 357]

W morzu w okolicach stanowiska Tel Dor znaleziono kamień z inskrypcją, która potwierdza, że w krytycznym okresie poprzedzającym powstanie Bar-Kochby rzymskim namiestnikiem Judei był Gargilius Antiquus.

Po raz pierwszy możemy ze 100-proc. pewnością zidentyfikować imię rzymskiego namiestnika Judei w krytycznym okresie, który doprowadził do powstania Bar-Kochby. Poza tym to zaledwie 2. przypadek, gdy nazwa Judea pojawiła się w inskrypcji z okresu rzymskiego [w 1. przypadku nazwa Judea pojawia się na odkrytym w 1961 r. kamieniu z Cezarei Nadmorskiej, tzw. kamieniu Piłata; szczególnie istotna jest trzecia linia tekstu, wskazująca na jego tytuł - praefectus Iudaeae] - opowiadają prof. Assaf Yasur-Landau i dr Gil Gambash z Uniwersytetu Hajfy.

W styczniu Ehud Arkin-Shalev i Michelle Kreiser, studenci z Laboratorium Archeologii Przybrzeżnej, odkryli duży kamień w Rezerwacie Natury Dor. Szybko dostrzegli inskrypcję. Po konsultacjach z Jacobem Sharvitem, dyrektorem Wydziału Archeologii Morskiej Izraelskiej Służby Starożytności i Yigalem Ben Arim z Israel Nature and National Parks Protection Authority postanowiono jak najszybciej wydobyć kamień z wody. Miało to zapobiec zniszczeniu napisu oraz zasypaniu przez piasek.

Po trudnej operacji oczom naukowców ukazał się kamień o wysokości 85 cm i wadze ponad 600 kg. Widniała na nim złożona z 7 linii inskrypcja po grecku. Kamień stanowił prawdopodobnie postument rzeźby z okresu rzymskiego. O ile nam wiadomo, to najdłuższa inskrypcja odkryta pod wodą w Izraelu - wyjaśnia Yasur-Landau.

Odczytaniem napisu zajmuje się dr Gambash. Choć prace utrudnia erozja, wiadomo już, że znajduje się tu wzmianka o Gargiliusie Antiquusie, który miał być namiestnikiem Judei. Antiquus jest wymieniany także w inskrypcji odkrytej ok. 70 lat temu; nie zachowała się tam jednak nazwa jego prowincji. Do tej pory eksperci sprzeczali się więc, czy Antiquus zarządzał prowincją Syrii, czy Judeą. Ostatnie znaleziska przyniosły ostateczne rozstrzygnięcie sporu.

Po powstaniu Bar-Kochby Rzymianie zdecydowali się na zmianę statusu prowincji Judei. Połączono ją z Syrią (w ten sposób powstała Syria Palaestina, czyli Syria palestyńska) i postanowiono wymazać wszystkie wzmianki na jej temat. Inskrypcja z Tel Dor datuje się na czasy tuż przed tym posunięciem. Z dwóch wzmianek o Judei ostatnio odkryta jest, oczywiście, późniejsza.

Gdy napis zostanie w całości odczytany, Izraelczycy chcą się zająć odtworzeniem kontekstu historycznego.

Inskrypcję zaprezentowano publiczności na wystawie Via Maris. Oficjalne otwarcie w uniwersyteckiej Bibliotece Younesa i Sorai Nazarianów odbyło się 30 listopada.

« powrót do artykułu