Przepona starsza aż o 50 mln lat

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Analizując mechanizm oddychania w rodzinie gadów ssakokształtnych Caseidae, niemieccy naukowcy odkryli, że przepona, główny mięsień oddechowy występujący u ssaków, wyewoluowała o ok. 50 mln lat wcześniej niż dotąd sądzono.

Dr Markus Lambertz, zoolog z Uniwersytetu w Bonn, opowiada, że Caseidae to ssakokształtne gady, które żyły ok. 250-300 mln lat temu. Uwagę naukowca przyciągał szczególnie ich baryłkowaty tułów. Dotąd wiadomo było, że specyficzna budowa stawów upośledzała ruchomość żeber. Wyliczenia ujawniły, że choć układ oddechowy nie był zbyt wydajny, to wystarczał prowadzącemu osiadły tryb życia przeżuwaczowi. Wszystko wydawało się zgadzać, bo od odkrycia w 1910 r. te duże zwierzęta roślinożerne uznawano za krowy paleozoiku.

W pewnym momencie dr Christen Shelton z Instytutu Geologii, Mineralogii i Paleontologii Steinmanna dokonała jednak ważnego odkrycia. Struktura kości totalnie mnie zaskoczyła. Była gąbczasta jak u staruszków. Co istotne, ta sama architektura kości występowała także u młodych osobników. W takich okolicznościach nasuwał się tylko jeden wniosek: Caseidae były zwierzętami morskimi. Warto przypomnieć, że analogiczną osteoporotyczną strukturę znajdziemy także u waleni. Nagle baryłkowaty tułów i krótka szyja nabrały sensu.

Na podstawie funkcjonalnego modelowania morfologicznego i fizjologicznego naukowcy doszli do wniosku, że by wspomóc oddychanie żebrowe i napełnianie płuc, Caseidae musiały dysponować jakąś zapasową strukturą oddechową. U kręgowców istnieje cała gama mechanizmów, które spełniają taką rolę, ale w przypadku badanych gadów wykluczono wszystkie poza przeponą. Jako że ssaki są najbliższymi żyjącymi krewnymi Caseidae, Niemcy stwierdzili, że wspólny przodek jednych i drugich miał przeponę już ponad 300 mln lat temu (a to cofa początki przepony o ok. 50 mln lat).

Prof. Steven Perry podkreśla, że przez trudności z zachowaniem pewnie nigdy nie uda się znaleźć sfosylizowanej przepony. Trzeba zatem polegać na przybliżeniach/wyliczeniach funkcjonalnych.

« powrót do artykułu