Zegar biologiczny inaczej wpływa na sen i czuwanie kobiet i mężczyzn

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Kontrolując fazę cyklu menstruacyjnego i stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych, zespół dr Diane B. Boivin z McGill University wykazał, że zegar biologiczny inaczej wpływa na sen i czuwanie kobiet i mężczyzn.

Przy tym samym harmonogramie snu zauważyliśmy, że zegar biologiczny kobiet powoduje, że zasypiają i budzą się one wcześniej niż mężczyźni. Powód jest prosty: ich zegar biologiczny jest przestawiony na bardziej wschodnią strefę czasową. Zaobserwowane różnice międzypłciowe są zasadnicze dla zrozumienia, czemu kobiety są bardziej podatne za zaburzenia snu.

W ramach studium Kanadyjczycy porównywali cykle snu i czuwania 11 kobiet (8 w czasie faz folikularnej i lutealnej, a 3 tylko w fazie folikularnej) i 15 mężczyzn. W czasie studium ochotnicy nie przejawiali problemów ze snem. [...] Nasze wyniki pozwalają m.in. zrozumieć, czemu przeważnie kobiety budzą się wcześniej i częściej czują się rano zmęczone.

Ochotnicy przeszli 72-godzinną procedurę USW (od ang. ultradian sleep–wake cycle), która składała się z 36 cykli godzinnych epizodów czuwania, przeplatających się z godzinnymi okazjami do drzemki. W tym czasie naukowcy mierzyli temperaturę wewnętrzną, poziom melatoniny w ślinie i subiektywną czujność. Przeprowadzali też badanie polisomnograficzne.

Okazało się, że w porównaniu do mężczyzn, u kobiet występowało znaczne wyprzedzenie fazy temperatury wewnętrznej, ale już nie rytmu melatoninowego. Oprócz tego u pań stwierdzono podwyższoną amplitudę nocnych i dobowych zmian czujności, głównie wskutek silniej zaznaczonego nocnego nadiru.

Uzyskane wyniki sugerują, że kobiety rozpoczynają sen w późniejszej fazie rytmu okołodobowego, co może być jednym z czynników zwiększających podatność na zaburzenia snu. Obniżona czujność nocą tworzy zaś fizjologiczne podstawy do większych problemów z przystosowaniem do nocnych zmian.

« powrót do artykułu