Psy udomowiono dwukrotnie?

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Relacje łączące ludzi z psami są bardzo szczególne, nic więc dziwnego, że naukowcy od dawna badają kwestię pojawienia się psów w otoczeniu Homo sapiens i spierają się, czy wilki zostały udomowione w Europie czy w Azji. Najnowsza analiza setek psowatych wskazuje, że psy - podobnie jak koty - mogły zostać udomowione dwukrotnie. Raz doszło do tego w Azji, a raz w Europie lub na Bliskim Wschodzie.

W czasie wspomnianych badań wykorzystano bardzo szczególny zabytek - liczącą niemal 5000 lat kosteczkę słuchową psa odkopaną w Nawgrange na wschodnim wybrzeżu Irlandii. Genetyk ewolucyjny Laurent Frantz z Uniwersytetu w Oksfordzie zsekwencjonował DNA jądra komórkowego z tej kostki i porównał go z odpowiednim DNA 605 współczesnych psów z całego świata. Następnie zespół Frantza stworzył na tej podstawie drzewo ewolucyjne psów i stwierdził, że istnieje bardzo wyraźny głęboki podział pomiędzy psami europejskimi i azjatyckimi. Nigdy nie dostrzegliśmy tego podziału, gdyż nigdy nie mieliśmy wystarczająco dużej badanej próbki - mówi biolog ewolucyjny Greger Larson.

Uczeni, chcąc się dowiedzieć, skąd bierze się ta różnica genetyczna przyjrzeli się kompletnym genomom współczesnych psów i wilków i obliczyli tempo mutacji genetycznych psowatych. Na tej podstawie stwierdzili, że różnice genetyczne pomiędzy wschodem a zachodem pojawiły się pomiędzy 6400 a 14 000 lat temu. Badania ujawniły również, że wśród psów z zachodu doszło do redukcji różnorodności genetycznej, co jest zwykle związane z gwałtownym spadkiem populacji. Do spadku takiego dochodzi np. gdy z większej grupy wydzieli się grupa mniejsza. Podobne zjawisko widać podczas migracji człowieka z Afryki.
Badania Frantza sugerują, że ludzie udomowili psa w Azji przed 14 000 lat, a następnie doszło do oddzielenia się niewielkiej grupy psów, które - prawdopodobnie z ludźmi - powędrowały na zachód w kierunku Europy. To sugeruje, że wszystkie współczesne psy pochodzą od azjatyckich przodków.

Jest jednak jeden problem. Już wcześniej znaleziono na terenie Niemiec szczątki psa, który mógł żyć przed ponad 16 000 lat. To zaś wskazuje, że psy na terenie Europy udomowiono już w czasie, gdy przybyły tu psy z Azji. Być może u niektórych współczesnych psów można znaleźć ślady tego europejskiego udomowienia, jednak dotychczas nie udało się uzyskać DNA ze szczątków psa z Niemiec. Nie wiemy, czy psy udomowione na terenie Europy były ślepym zaułkiem, ale możemy powiedzieć, że ich spuścizna genetyczna w dużej mierze zniknęła - mówi Frantz.

Na razie nie można jednoznacznie stwierdzić, że psy zostały udomowione dwukrotnie. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że ludzie dwukrotnie udomowili świnie i koty, także i dwukrotne udomowienie psów wydaje się możliwe.

 

 

« powrót do artykułu