Początki Majów inne niż sądzono?

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Dzieje Majów wciąż skrywają liczne tajemnice. Stosunkowo dużo wiemy o okresie klasycznym tej kultury (300-950 rok n.e.), jednak bardzo mało o wczesnym okresie przedklasycznym, czyli o epoce sprzed 1000 roku przed Chrystusem. Wówczas to kształtowała się kultura, która wspaniale rozkwitła w okresie klasycznym. Jednak specjaliści wciąż nie mogą się zgodzić, skąd wzięła się kultura Majów. Część uczonych to zwolennicy tezy, że rozwinęła się ona z kultury Olmeków. Inni uważają zaś, że powstała niezależnie.

Teraz Takeshi Inomata, profesor antropologii z Uniwersytetu w Arizonie, wysunął własną, niezależną hipotezę. Na podstawie wykopalisk w Ceibal w Gwatemali uczony stwierdził, że historia Majów jest bardziej złożona. Uczony i jego zespół postanowili kopać głęboko pod monumentalna architekturą Ceibal, by sprawdzić, od czego Majowie rozpoczęli. Naukowiec znalazł pod piramidami mniejsze platformy, których datowanie pozwoliło stwierdzić, że już około 1000 roku przed Chrystusem Majowie stawiali budowle rytualne. Obecność takich budowli wskazuje na istnienie już wówczas trybu osiadłego, rozwiniętego rolnictwa, religii, rozbudowanych struktur społecznych z warstwami niższymi i wyższymi.

Prace Inomaty przeczą hipotezie mówiącej, że gdy Olmekowie budowali wspaniałe centra swojej cywilizacji, przodkowie Majów żyli w dżungli w grupach nomadów. Później grupy te przejęły cały styl życia Olmeków, od architektury po organizację społeczną. Jednak to, co odkrył Inomata pokazuje, że Olmekowie wcale nie są starszą cywilizacją. Wręcz przeciwnie. Pierwsze struktury z Ceibal są o 200 lat starsze od La Venty - najważniejszego miasta Olmeków. Co prawda znamy miasta Olmeków starsze i od La Venty i od Ceibal, jednak nic nie wskazuje na to, by miasta te miały jakiś kontakt z Majami. To nie oznacza, że Majowie rozwinęli się całkowicie niezależnie. Bardziej prawdopodobne jest, że dochodziło do szerokich wzajemnych kontaktów w tym regionie i to dzięki tym wzajemnym wpływom rozwinęła się nowa forma społeczna - uważa Inomata. Zdaniem uczonego La Venta i Ceibal rozwijały się równolegle i oba te ośrodki przyczyniły się do dużej kulturowej zmiany w regionie. Co więcej, Inomata uważa, że w okresie przedklasycznym trudno jest odróżnić kultury Majów i Olmeków. W okresie klasycznym są one łatwe do odróżnienia, tym bardziej, że Majowie rozwinęli własny język i kulturę, jednak - jak uważa Inomata - jeśli skupimy się na okresie 1000-700 przed Chrystusem, nie będziemy mogli jednoznacznie nazwać Ceibal miastem Majów, a La Venty miastem Olmeków. Obie miejscowości swobodnie wymieniały towary, idee, kulturę, może nawet ludzie przeprowadzali sę z jednego miasta do drugiego. Mamy tu do czynienia z dużą płynnością i brakiem jednoznaczych cech odróżniających obie kultury. To trudne pytanie. Nie wiemy, czy we wczesnym Ceibal mieszkali wyłącznie Majowie - mówi Inomata.

Uczony planuje przez najbliższe trzy lata prowadzić wykopaliska poza centrum Ceibal. Peryferia, oddalone od świątyń i placów rytualnych, mogą zdradzić nowe informacje na temat codziennego życia i początków kultury Majów. Zdaniem Inomaty to właśnie miejsca upraw roli i obszary mieszkalne mogą zdradzić wiele informacji. Około 1000 roku przed naszą erą Majowie, wówczas lud nomadów, zaczęli budować miejskie centra kultu. Zamiast zacząć od wiosek, zaczęli od miejsc religijnych - dziwi się uczony. Niewykluczone, że miejsca te zbudowali ci sami ludzie, którzy potem wznieśli La Ventę.

« powrót do artykułu