Sfosylizowana skóra ujawniła pełnię swoich barw

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Naukowcy odtworzyli ubarwienie prehistorycznego węża. Przedstawiciel rodziny połozowatych był zielono-czarny i przed 10 mln lat w późnym miocenie zamieszkiwał zarośla w okolicach Teruel w dzisiejszej Hiszpanii.

Dotąd specjaliści rekonstruujący prehistoryczne barwy byli ograniczeni do brązów czy czerni, nie udało się bowiem wykazać, że fosylizację mogą przetrwać barwniki inne niż melanina. Ostatnio jednak autorzy publikacji z pisma Current Biology weszli w posiadanie skóry sfosylizowanej w fosforanie wapnia.

Dzięki temu utrwaliły się unikatowe kształty różnych typów komórek pigmentowych (chromatoforów): ksantoforów, melanoforów oraz irydoforów. Mogły one wytwarzać barwniki zielone, czarne, brązowe, a także odpowiadać za barwy metaliczne/tęczowe zwierzęcia. Same barwniki uległy co prawda rozkładowi, ale do zrekonstruowania kolorów wystarczą informacje związane z morfologią komórek. Tym samym zdobyto pierwsze dowody na karotenoidowe i strukturalne ubarwienie prehistorycznej skóry.

Gdy dostaje się skamieniałe tkanki zachowane w tak drobnych szczegółach, człowiek doznaje szoku, obserwując je pod mikroskopem - podkreśla Maria McNamara, paleontolog z University College Cork.

McNamara zetknęła się ze sfosylizowanym wężem, prowadząc badania do doktoratu na stanowisku Libros w Hiszpanii. Okaz przeanalizowano jednak dopiero ostatnio. Zespół odkrył zmineralizowane komórki skóry, wykorzystując skaningowy mikroskop elektronowy. By ustalić, jakie dokładnie kolory miał wąż, kształty, liczebność i rozmieszczenie chromatoforów zestawiono z komórkami współczesnych węży. Okazało się, że w rejonie brzusznym był on jasny, zaś po bokach i na grzbiecie zielony z brązowo-czarnymi i żółto-zielonymi poprzecznymi plamami. Takie ubarwienie pomagało zapewne wtopić się w tło oraz było wykorzystywane w komunikacji wewnątrzgatunkowej.

Jak wyjaśnia McNamara, melanofory wytwarzały melaninę, a ksantofory karotenoidy i pteryny.

Ponieważ istnieją tzw. sfosfatyzowane skóry, opisywane odkrycie toruje drogę ponownej analizie tych skamieniałości. Znajomość ubarwienia zwierzęcia może zaś dostarczyć wskazówek odnośnie do różnych aspektów zachowania i ewolucji.

« powrót do artykułu