Doskonale zachowany układ nerwowy sprzed 520 milionów lat

[KopalniaWiedzy.pl 357]

W skamieniałości z Chin odkryto najstarszy, świetnie zachowany układ nerwowy. Licząca 520 milionów lat skamieniałość jest w tak doskonałym stanie, że widoczne są nawet pojedyncze nerwy. Odkryta w Chinach skamieniałość to przedstawiciel gatunku podobnego do dzisiejszych skorupiaków. Dzięki niej naukowcy lepiej poznają ewolucję układu nerwowego stawonogów.
Skamieniałe zwierzę Chengjiangocaris kunmingensis żyło w kambrze. To czas niezwykłej eksplozji życia. To właśnie z kambru pochodzą skamieniałości przodków większości współcześnie żyjących zwierząt. C. kunmingensis to wczesny przodek stawonogów. Odkrycie jest niezwykle istotne, gdyż tkanki miękkie bardzo rzadko zachowują się w formie skamieniałości. To unikatowa możliwość zbadania, jak wyglądał układ nerwowy sprzed milionów lat. To najbardziej kompletny zachowany centralny układ nerwowy z kambru - mówi doktor Javier Ortega-Hernández z Cambridge University.

W ciągu ostatnich lat znaleziono wiele przykładów częściowo sfosylizowanego układu nerwowego. Głównie jednak zachowywały się kontury mózgów, znaczna część informacji była więc tracona.

Dzięki doskonale zachowanej skamieniałości wiemy, że Chengjiangocaris kunmingensis, podobnie jak dzisiejsze stawonogi, miał cewkę nerwową - odpowiednik rdzenia kręgowego u kręgowców - biegnącą wzdłuż ciała. Na parę odnóży przypadał jeden zwój nerwowy, który je kontrolował. Bliższe badanie zwojów ujawniło obecność dziesiątków włókien, z których każde miało długość około 5/1000 milimetra. Te delikatne włókna są ułożone w niezwykle regularny wzorzec. Chcieliśmy więc sprawdzić, czy były zbudowane z tych samych komórek co zwój nerwowy. Za pomocą mikroskopii fluorescencyjnej potwierdziliśmy, że włókna te to pojedyncze nerwy skamieniałe w formie węglowej warstwy. Skamieniałość daje nam niezwykłą okazję lepszego zrozumienia ewolucji układu nerwowego - wyjaśnia Ortega-Hernández. Kolejne badania ujawniły, że niektóre elementy układu nerwowego Chengjiangocaris kunmingensis mają podobną strukturę do elementów układu nerwowego współczesnych niezmogowcowych i pazurnic z charakterystycznymi nerwami wychodzącymi w regularnych odstępach z brzusznego zwoju nerwowego. U współczesnych niesporczaków i stawonogów nerwy te nie występują, co sugeruje, że ważną rolę w ewolucji układu nerwowego grało jego uproszczenie.

Najważniejszym spostrzeżeniem jest zaś fakt, że swój nerwowy C. kunmingensis ma strukturę niewystępującą u obecnie żyjących organizmów.

« powrót do artykułu