Samomodyfikujące mrówcze mosty

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Podczas podróży przez dno tropikalnego lasu w Ameryce Środkowej mrówki z rodzaju Eciton tworzą pomosty z własnych ciał.

Ułatwiając przemieszczanie się dużych populacji (u pewnych gatunków kolonia nomadnych mrówek może liczyć do miliona osobników), robotnice udostępniają swoje ciała w roli zatyczek do dziur. Gdy przerwy lub wyrwy są większe, mogą one łączyć się ze sobą, tworząc pomosty złożone w pewnych przypadkach nawet z kilkudziesięciu osobników. Autorzy publikacji z pisma PNAS podkreślają, że mosty tworzą się i rozpadają w ciągu zaledwie paru sekund. Dzięki temu mrówki mogą się przemieszczać z dużą prędkością przez nieznany teren.

Mosty te zmieniają się dynamicznie w zależności od wzorca ruchu na trasie [oraz warunków środowiskowych]. Wyobraźmy sobie most Jerzego Waszyngtona łączący Nowy Jork z [Fort Lee w] New Jersey, który przebudowuje się w odpowiedzi na kierunek ruchu w godzinach szczytu - opowiada dr Christopher Reid, który w czasie badań pracował w Instytucie Technologii New Jersey, a jakiś czas temu przeniósł się na Uniwersytet w Sydney.

Naukowcy zauważyli, że po starcie na przecięciu gałązek i lian mrówcze mosty stopniowo się wydłużały, a w pewnym momencie zatrzymywały się zawieszone w powietrzu. To zatrzymanie było dla nas kompletnym zaskoczeniem. W wielu przypadkach mrówki mogły utrzymać most w ruchu, by utworzyć lepszy skrót, a zamiast tego zatrzymywały się przed ustanowieniem najkrótszej z możliwych tras.

Reid dodaje, że choć skrócenie długości podróży to niewątpliwa korzyść, należy się też liczyć z kosztami. Mrówki tworzące most są bowiem odciągane od innych ważnych zadań, np. zdobywania pożywienia czy transportowania potomstwa. Jednym słowem wędrująca kolonia musi przeprowadzać bilans zysków i strat (nie warto budować zbyt długiego mostu, bo braki siły roboczej w innych działkach staną się zbyt dotkliwe).

Naukowcy z amerykańsko-niemieckiego zespołu podkreślają, że wyniki badań na mrówkach mogą znaleźć zastosowanie w materiałoznawstwie (w dziedzinie materiałów zdolnych do rekonfiguracji) czy robotyce (w planowaniu działań rojów autonomicznych robotów).

« powrót do artykułu