VenomKB - pierwsza baza danych terapeutycznych jadów

[KopalniaWiedzy.pl 358]

Rosnące zainteresowanie terapeutyczną wartością jadów zwierzęcych skłoniło Nicholasa Tatonettiego i Josepha Romano z Uniwersytetu Columbii do stworzenia 1. katalogu zwierzęcych toksyn i ich fizjologicznego wpływu na ludzi.

VenomKB (skrót od Venom Knowledge Base) podsumowuje wyniki 5117 badań z literatury medycznej. Dotyczą one wykorzystania toksyn jadów w roli środków przeciwbólowych, a także w terapii nowotworów, cukrzycy, otyłości czy niewydolności serca.

VenomKB uwzględnia blisko 42.723 oddziaływania na organizm. Współczesna medycyna wykorzystuje tylko małą część opisanych toksyn, ale Amerykanie mają nadzieję, że ich katalog wspomoże odkrywanie nowych związków i metod terapii.

Tatonetti i Romano szukali frazy "toksyny wykorzystanie terapeutyczne" w bazie 22 mln publikacji z zakresu badań medycznych. Uzyskawszy listę złożoną z 5117 pozycji, zsumowali wyniki wytypowanych badań za pomocą komputerowych algorytmów.
Po uwzględnieniu toksyn i leków wymienionych pod różnymi nazwami i skorygowaniu innych nieprawidłowości naukowcy uzyskali 42.723 unikatowe wzmianki nt. wpływu jadów na organizm.

Panowie podkreślają, że naśladując lub zmieniając wpływ toksyn na ludzkie komórki, eksperci mogą opracować leki przeciwbólowe lub wymierzone w konkretne choroby, często z mniejszą liczbą skutków ubocznych niż w przypadku obecnie stosowanych specyfików.

Dzięki tej strategii, wg magazynu National Geographic, dotąd uzyskano 13 leków. Jednym z pierwszych był antykoagulant Arvin. Przełomem było odkrycie, że ankrod, peptyd z jadu mokasyna gładkiego, może rozpuszczać skrzepy w nogach.

Wykorzystywany w leczeniu cukrzycy typu 2. eksenatyd (preparat Byetta) to syntetyczna wersja hormonu białkowego eksendyny 4, którą po raz pierwszy wyizolowano z gruczołów ślinowych helodermy arizońskiej (Gila monster). Został on zarejestrowany przez FDA w 2005 r., a w Europie w 2007 r.

Bombezynę, peptyd zbudowany z 14 aminokwasów, wyizolowano pierwotnie ze skóry kumaka nizinnego (Bombina bombina). Wykorzystuje się ją do leczenia zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Zdolność peptydu do wiązania z guzami neuronalnymi sprawiła, że zaczęto się interesować stworzeniem jego fluorescencyjnej wersji. Pomagałaby ona chirurgom wyznaczyć brzegi zmiany.

Amerykanie przypominają, że do testów klinicznych trafiło 5 związków wytwarzanych przez jadowite stożki (jednym z nich jest zikonotyna rybożernego Conus Magus).

Mokasyn gładki, heloderma arizońska, kumak nizinny i stożki poświęcono ok. 18% skatalogowanych w VenomKB 5117 badań. Akademicy sądzą, że na zbadanie czeka jeszcze co najmniej 10 mln jadowitych gatunków. Zoltan Takacs, toksykolog z Uniwersytetu Columbii, przekonuje zaś, że w przyszłości trzeba się przyjrzeć ok. 20 mln toksyn z jadów.

Tatonetti i Romano zamierzają rozbudowywać VenomKB, również samodzielnie zdobywając dane. Panowie zaczynają od próbek wysuszonego jadu czarnej mamby.

« powrót do artykułu