Co się dzieje z mózgiem, który nie odróżnia góry od dołu?

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (MSK) prowadzone są badania nad tym, jak mózg zmienia się w kosmosie i jak sobie z tym radzić.

Wcześniejsze badania i raporty astronautów sugerowały, że w warunkach mikrograwitacji trudniej jest kontrolować ruchy i wykonywać zadania intelektualne. Ludzie mają bowiem problemy z równowagą i doświadczają złudzeń.

Studium Spaceflight Effects on Neurocognitive Performance: Extent, Longevity, and Neural Bases (NeuroMapping) ma pomóc w zbadaniu zmian w budowie i działaniu mózgu oraz określeniu, po jakim czasie od powrotu na Ziemię zanikają.

Przed i po locie w kosmos oprócz testów behawioralno-poznawczych przeprowadzany jest także funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI); astronauci pokonują na czas tory przeszkód oraz rozwiązują zadania badające pamięć przestrzenną, zdolność tworzenia mentalnych obrazów i manipulowania trójwymiarowymi obiektami.

Na MSK testy pamięci przestrzennej są powtarzane, prowadzone są też testy adaptacji czuciowo-ruchowej i skomputeryzowane ćwiczenia, które wymagają jednoczesnego myślenia i poruszania. Astronauci wykonują te zadania krótko po przybyciu, w połowie misji i pod koniec półrocznego lotu.

Przyglądamy się objętości różnych struktur mózgowych i sprawdzamy, czy ich kształt bądź rozmiar zmienia się w ciągu lotu - opowiada Rachael D. Seidler z Uniwersytetu Michigan.

Na Ziemi układ przedsionkowy (układ równowagi) mówi nam, jak głowa porusza się w stosunku do grawitacji, ale w kosmosie taki układ odniesienia znika. Powoduje to złudzenia, a także trudności z koordynacją ruchów oczu i głowy.

Naukowcy podkreślają, że problemy te mogą mieć poważne skutki dla astronautów, zwłaszcza przy zmianie warunków grawitacyjnych, np. podczas lądowania na Marsie. W takiej sytuacji powinni oni nadal być w stanie używać narzędzi, prowadzić łazik czy uciec z miejsca wypadku.

Odkrywając fizyczne mechanizmy stojące za zmianą zachowania i ustalając, ile czasu potrzeba do adaptacji, uczeni będą mogli stwierdzić, jak wspomóc odkrywców kosmosu. Ważne jest też ustalenie, czy astronauci powrócą na Ziemi do normy, bo zmiany w mózgu się cofną, czy też raczej mózg nauczy się kompensować zmiany, do których doszło w kosmosie.

« powrót do artykułu