Jedna bezsenna noc zmienia nasze geny

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Szwedzcy naukowcy z Uniwersytetu w Uppsali i Karolinska Insitutet odkryli, że już po jednej bezsennej nocy dochodzi do zmian w genach kontrolujących zegar biologiczny komórek. Na potrzeby badań skorzystano z pomocy 15 zdrowych mężczyzn o prawidłowej wadze. Dwukrotnie przychodzili oni do laboratorium, gdzie pozostawali przez 2 doby. Podczas jednej z nocy spali normalnie, podczas drugiej – nie zasypiali. Kolejność nocy była losowa, a całość środowiska zewnętrznego – oświetlenie, żywność, poziom aktywności itp. - była ściśle kontrolowana.

Po drugiej nocy od badanych pobierano próbkę tkanki tłuszczowej z brzucha oraz mięśniowej z uda. Na podstawie badań krwi określano zaś poziom insuliny.

Analizy molekularne próbek dowiodły, że po zaledwie jednej nieprzespanej nocy dochodziło do rozregulowania zegara biologicznego. Zmieniała się też ekspresja genów. O ile nam wiadomo, są to pierwsze badania dowodzące, że utrata snu prowadzi bezpośrednio do zmian epigenetycznych. Najbardziej interesujący jest fakt, że tak szybko dochodzi do zmian metylacji genów - mówi doktor Jonathan Cedernaes, główny autor badań.

Co ciekawe, w obu rodzajach tkanek – tłuszczowej i mięśniowej – zmiany przebiegały różnie. To sugeruje, że molekularny zegar biologiczny zostaje rozsynchronizowany. Z innych badań wiemy, że taki brak synchronizacji jest powiązany z patologiami w metabolizmie. Jako, że nasze badania wykazały również, zaburzenia w tolerancji glukozy, można przypuszczać, że brak synchronizacji spowodowany nieprzespaną nocą prowadzi właśnie do takiego zaburzenia - dodaje uczony.

Na tym etapie badań nie wiadomo, jak długo utrzymują się niekorzystne zmiany. Może być tak, że po jednej lub kilku nocach prawidłowego snu wszystko wraca do normy. Z drugiej jednak strony niektórzy specjaliści sugerują, że w przypadku zmian epigenetycznych występuje coś w rodzaju pamięci organizmu, co wykazano badając ludzi pracujących na różne zmiany czy osoby z cukrzycą typu II. To zaś może oznaczać, że przynajmniej niektóre rodzaje utraty snu czy przedłużonego czuwania, takie jak praca zmianowa, mogą prowadzić do takich zmian w genomie, które mają długotrwały wpływ na metabolizm - dodaje Cedernaes.

« powrót do artykułu