Wyginięcie dużych zagrozi nie tylko roślinom z dużymi nasionami

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Pierwsza tak szeroko zakrojona analiza związków między rozmiarami zwierzęcia a rozmiarami zjadanych i roznoszonych nasion podważyła długo powtarzane założenie, że duzi spożywają głównie duże nasiona.

Doktorantka Si-Chong Chen i prof. Angela T. Moles z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii zebrały dane dotyczące 13.135 interakcji zwierzę-nasienie (bazowały na opublikowanych wcześniej raportach). Uwzględniłyśmy wszystkie grupy kręgowców - ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Zawarłyśmy zwierzęta z wielu różnych rejonów [globu] - od arktycznej tundry po tropikalne lasy deszczowe - opowiada Chen.

Najmniejsze wzięte pod uwagę nasiona należały do Gaultheria depressa i były zjadane przez najmniejsze badane zwierzęta - scynki z nowozelandzkich Wysp Chatham. Największe 9-cm nasiona występowały u Balanites wilsonia - afrykańskiego drzewa z lasu tropikalnego. Zjadały je największe zwierzęta w studium - słonie afrykańskie.

Przez długi czas uważano, że ze wzrostem gabarytów zwierzęcia rośnie wielkość spożywanych nasion. Tymczasem o ile duże zwierzęta rzeczywiście [często celowo] zjadają duże nasiona z mięsistych owoców, o tyle założenie to przeocza fakt, że żerując na krótkiej roślinności, np. bawoły, krowy, jelenie i zebry przypadkowo zasysają setki malutkich nasion. Wbrew oczekiwaniom analiza wykazała więc, że rozmiar połykanych nasion był ujemnie związany z masą zwierzęcia. Jak wcześniej wspomniano, ujemna korelacja była napędzana głównie przez duże ssaki kopytne (Ungulata), które aspirowały małe, suche nasiona. Gdy z analizy wykluczano albo kopytne, albo owoce pozbawione miąższu, związek między gabarytami zwierzęcia a rozmiarami spożywanych nasion stawał się dodatni.

Ustalenia Australijek zmieniają przewidywania odnośnie do wpływu wyginięcia większych gatunków wskutek polowania, utraty habitatu czy zmiany klimatu. Gdyby duże zwierzęta zniknęły z ekosystemu, potencjalnych roznosicieli nasion utraciłyby nie tylko gatunki roślin z największymi nasionami. Zagrożone byłyby również niektóre gatunki z najmniejszymi nasionami.

W Australii kazuary hełmiaste (Casuarius casuarius) zjadają nasiona ponad 100 różnych roślin. Największe - 6-cm - należą do przedstawicieli rodzaju Beilschmiedia. Inne australijskie ptaki, takie jak emu, łabędzie czarne, nogale prążkowane i pelikany, również żywią się wieloma nasionami.

Endemiczny dla Brazylii przedstawiciel rzekotkowatych Xenohyla truncata - jedyny owocożerny płaz na świecie - zjada 5 rodzajów nasion. Nawet pewne ryby jedzą nasiona; głównie są to duże ryby z Amazonki, które żerują na opadających do wody nasionach przybrzeżnych roślin.

Całą gamę nasion mają w swoim menu także mrównik, pancernik, leniwiec oraz zagrożona nowozelandzka kakapo.

« powrót do artykułu