U kobiet sukces rzucania palenia zależy od fazy cyklu

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Faza cyklu miesiączkowego ma wpływ na zachcianki nikotynowe - twierdzi Adrianna Mendrek z Uniwersytetu w Montrealu.

Nasze dane ujawniają, że niekontrolowane zachcianki są silniejsze na początku [...] fazy pęcherzykowej. Spadki stężenia estrogenu i progesteronu prawdopodobnie pogłębiają zespół abstynencyjny i zwiększają aktywność obwodów neuronalnych związanych z zachciankami.

Kanadyjka podejrzewa, że paniom może być łatwiej zwalczyć objawy syndromu w środkowej fazie lutealnej, np. po owulacji, gdy poziomy estrogenu i progesteronu są podwyższone.

Autorzy publikacji z Psychiatry Journal pracowali z 19 kobietami i 15 mężczyznami, którzy wypalali ponad 15 papierosów dziennie. Ochotnicy wypełniali serię testów i przechodzili badanie funkcjonalnym rezonansem magnetycznym podczas oglądania zdjęć neutralnych i mających stymulować chęć zapalenia. Trzydzieści-czterdzieści minut przed badaniem obrazowym zachęcano ich do wypalenia papierosa, tak by zminimalizować objawy zespołu abstynencyjnego oraz wystandaryzować okres niepalenia. W skanerze badanym pokazywano na przemian zdjęcia z International Smoking Image Series (ISIS) oraz obrazy neutralne z International Affective Picture System (IAPS). Zdjęcia dopasowano pod względem złożoności wzrokowej, koloru, a także liczby twarzy i części ciała.

Kobiety skanowano 2-krotnie: na początku fazy pęcherzykowej i w środkowej fazie lutealnej. Początkowo fazę cyklu i historię menstruacji badano za pomocą Menstrual Cycle Questionnaire, później ze względu niemiarodajność raportów kobiet dane weryfikowano laboratoryjnie. Mniej więcej 30 min przed każdą sesją skanowania pobierano 10 ml krwi i określano poziom estradiolu, progesteronu i testosteronu. By lepiej różnicować fazy folikularną i lutealną, określano stosunek estrogenu do progesteronu. W studium uwzględniono wyłącznie panie z regularnymi cyklami.

W badaniach na gryzoniach z wykorzystaniem nikotyny i innych substancji psychoaktywnych zaobserwowano różnice międzypłciowe. Samice szczurów uzależniały się szybciej i były skłonne pracować ciężej, by dostać tę samą dawkę, co samce. Mając to na uwadze, zespół Mendrek założył, że samice są bardziej zagrożone nałogiem, a przyczyną mogą być właśnie hormony.

Pamiętając, że u ludzi sytuację komplikują liczne czynniki, np. osobowość czy środowisko, Kanadyjczycy próbowali odpowiedzieć na 2 pytania: 1) czy istnieją różnice dot. obwodów neuronalnych powiązanych z zachciankami i 2) czy objawy zespołu abstynencyjnego fluktuują w powiązaniu ze stężeniem hormonów w cyklu.

Mimo że nie odkryto międzypłciowych różnic dotyczących obwodów neuronalnych per se, u kobiet w oczy rzuciły się zależne od fazy cyklu różnice w zakresie ich aktywacji. W fazie folikularnej pewne obszary kory czołowej, skroniowej i ciemieniowej (np. zakręt kątowy czy przedklinek) były bardziej aktywne, a w fazie lutealnej odnotowywano głównie ograniczoną aktywność prawego hipokampa. Żaden z wyróżnionych obszarów nie ulegał w fazie lutealnej wyłączeniu, ale w porównaniu do fazy folikularnej żaden też nie był bardziej aktywny.

« powrót do artykułu