Pierwsza na świecie skamieniałość rośliny mięsożernej z pułapką typu klejącego

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Zespół badaczy z Uniwersytetów w Getyndze i Bielefeld oraz Botanicznej Kolekcji Państwowej w Monachium odkrył pierwszą na świecie skamieniałość rośliny mięsożernej z pułapką typu klejącego. Pokryte włoskami wydzielniczymi liście zachowały się w kawałku bursztynu bałtyckiego.

Bursztyn pochodzi z kopalni w pobliżu Kaliningradu i ma 35-47 mln lat. Dotąd zapis kopalny dla roślin mięsożernych ograniczał się do nasion i pyłku przedstawicieli rodziny rosiczkowatych.

W bursztynie bałtyckim często występują inkluzje w postaci roślin i zwierząt. Doktorantka Eva-Maria Sadowski z Uniwersytetu w Getyndze bada skamieniałości roślinne, by zrekonstruować wymarłą florę eocenu.

Różne cechy morfologiczne skamieniałości przypominają pułapki typu klejącego tuliłezki (Roridula), która współcześnie występuje wyłącznie na kilku stanowiskach w RPA. Za pomocą włosków tuliłezka chwyta dużą liczbę owadów, ale w odróżnieniu od większości roślin mięsożernych nie wytwarza enzymów trawiennych. Roridula współpracuje z pluskwiakami różnoskrzydłymi, które żerują na łapanych przez nie ofiarach. Rośliny z kolei wchłaniają przez liście bogate w składniki odżywcze odchody owadów.

Niemcy zwracają uwagę, że u tuliłezek występują różne klasy włosków wydzielniczych, które można również dostrzec w sfosylizowanych liściach.

Skamieniałość w bursztynie z okolic Kaliningradu rzuca nieco światła na ewolucję roślin mięsożernych. Dotąd zakładano, że przodkowie Roridula pojawili się ok. 90 mln lat temu w dzisiejszej Afryce i ewoluowali w izolacji po rozpadzie Gondwany. Nowe skamieniałości z bursztynu bałtyckiego pokazują, że przodkowie tuliłezek występowali na półkuli północnej do 35 mln lat temu i nie byli bynajmniej ograniczeni do południowej Afryki - podkreśla prof. Alexander Schmidt.

Roridula należy do monotypowej rodziny tuliłezkowatych (Roridulaceae). Nasze wyniki nie tylko zapełniają lukę w wiedzy dot. historycznej dystrybucji Roridulaceae, ale również potwierdzają rezultaty datowania molekularnego, które pokazywały, że tuliłezkowate istniały jako odrębna rodzina roślin przez co najmniej 38 mln lat - podsumowuje dr Andreas Fleischmann z Botanicznej Kolekcji Państwowej w Monachium.

« powrót do artykułu