Ryby jak małpy

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Żyjący na rafach pstrąg koralowy jest bardzo szybkim drapieżnikiem, błyskawicznie przemieszczającym się nad rafą. Jednak jeśli jego niedoszła ofiara zdąży schować się w trudno dostępnym miejscu, pstrąg sobie nie radzi. Wówczas jednak nie rezygnuje z polowania, a prosi o pomoc murenę. Za pomocą całej serii gestów wskazuje jej miejsce, w którym schowała się zdobycz. W wyniku wspólnego polowania łup albo przypadnie murenie jeśli ta zdoła dopaść go na rafie, ale będzie udziałem pstrąga.

 

Szczegółowe obserwacje pstrągów koralowych wykazały, że ryby są w stanie ocenić, kiedy potrzebują pomocy i dobrać sobie najlepszego partnera do wykonania zadania.

 

Naukowcy z University of Cambridge przeprowadzili pierwsze międzygatunkowe badania, podczas których porównali szympansy i pstrągi koralowe pod kątem umiejętności dobrania sobie partnerów do współpracy. Odkryli, że ryby radzą sobie równie dobrze, o ile nie lepiej, niż najbliżsi krewni człowieka.

 

Badacze złapali dzikiego pstrąga i poddali go eksperymentom podobnym do znanych badań z ciągnięciem lin przez szympansy. W badaniach tych, przeprowadzonych w 2008 roku klatkę, liny i platformę z jedzeniem ustawiono tak, że małpy mogły dostać się do jedzenia tylko wówczas, gdy odpowiednio jednocześnie ciągnęły za liny.

 

Pstrągowi zaprezentowano zaś ukrytą ofiarę oraz dano możliwość poproszenia o pomoc mureny. Eksperyment wykazał, że pstrąg w podobnym przedziale czasu podejmuje tyle samo samodzielnych prób rozwiązania problemu, co szympans. Jeśli zaś ofiara jest poza jego zasięgiem, to co najmniej równie często jak szympans, a zatem w 83% przypadków, prosi o pomoc. Szybciej za to niż szympans uczy się, kiedy pomoc nie jest mu potrzebna. Gdy pstrąg mógł poprosić o pomoc dwie fałszywe mureny, jego zdolność do wybrania skuteczniejszego partnera była taka, jak w przypadku szympansów.

 

W przypadku obu gatunków eksperymenty wyglądały identycznie. Uczestniczyło w nich sześć zwierząt, z których każde przez dwa dni brało udział w sześciu próbach dziennie. Pierwszego dnia, gdy ryby dopiero zdobywały informacje na temat potencjalnych współpracowników, obie mureny były proszone o pomoc równą liczbę razy. Jednak drugiego dnia murena, która lepiej sprawdzała się wcześniej, była proszona o pomoc z trzykrotnie większym prawdopodobieństwem, niż druga z muren. Nasz eksperyment wykazał, że, podobnie jak w przypadku szympansów, pstrąg jest w stanie ocenić, kiedy potrzebuje pomocy i szybko uczy się, który z potencjalnych pomocników jest najlepszy - mówi Alexander Vail z University of Cambridge. To wzmacnia hipotezę mówiącą, że nawet dość mały mózg nie przeszkadza przynajmniej niektórym gatunków ryb w posiadaniu zdolności poznawczych, które są porównywalne a nawet lepsze od zdolności poznawczych małp - dodaje.

 

Naukowcy mówią, że najważniejszym pytaniem, jakie wypływa z ich badań jest kwestia tego, czy proces leżący u podstaw wyboru partnera do współpracy, który występują zarówno u ludzi, szympansów czy pstrągów wynika z faktu posiadania wspólnego przodka czy też jest rezultatem konwergencji ewolucyjnej. Zjawisko to polega na podobne ewolucji u różnych organizmów.