Małpy także ulegają złudzeniu gracza

[KopalniaWiedzy.pl 358]

Małpy jak ludzie przejawiają paradoks hazardzisty, czyli błąd poznawczy i logiczny, który polega na traktowaniu zdarzeń losowych jako zdarzeń zależnych.

Dotąd naukowcy nie wiedzieli, czy to artefakt kulturowy podchwytywany w dzieciństwie, czy odziedziczona po przodkach predyspozycja. W pierwszym badaniu nieczłowiekowatych naczelnych biolodzy stwierdzili, że tendencja do widzenia wzorców, które w rzeczywistości nie istnieją, może być dziedziczna.

Tommy Blanchard i Benjamin Hayden z Uniwersytetu w Rochester oraz Andreas Wilke z Clarkson University musieli stworzyć grę komputerową, która byłaby tak wciągająca, że małpy chciałyby na niej spędzać całe godziny. Na szczęście małpy lubią hazard - zaznacza Blanchard. Naukowcy zaproponowali im więc przebiegającą w szybkim tempie zabawę, w ramach której należy wskazać lewą lub prawą stronę, a za prawidłowy typ dostaje się nagrodę.

Amerykanie zaproponowali 3 rodzaje gry: 2 z jasnymi wzorcami (prawidłowa odpowiedź powtarzała się po jednej stronie albo pojawiała się raz po jednej, raz po drugiej) i 3., gdzie właściwy typ był całkowicie losowy. Tam, gdzie istniał wzorzec, rezusy szybko odgadywały właściwą sekwencję. Przy przypadkowym scenariuszu kontynuowały decyzje, jakby spodziewały się ciągu. Innymi słowy: nawet gdy nagrody były losowe, małpy faworyzowały jedną ze stron.

Rezusy stale przejawiały złudzenie na przestrzeni tygodni gry i średnio 1244 prób na scenariusz. Miały bardzo dużo okazji, by zwalczyć odchylenie, nauczyć się [czegoś] i zmienić, ale nadal wykazywały tę samą tendencję - zaznacza Blanchard.

Czemu ludzie i małpy dzielą fałszywe przekonanie o dobrej passie, nawet w sytuacji ciągłego stykania się z dowodami, że wyniki są de facto przypadkowe? Naukowcy spekulują, że powodem jest nielosowy rozkład pożywienia w naturze. Jeśli znajdujesz soczystego chrząszcza na spodzie pnia, to jest to dobry dowód na to, że w podobnym miejscu w pobliżu również znajduje się taki kąsek [...] - wyjaśnia Hayden. Poza tym pozostaje tendencja naszego mózgu do poszukiwania wzorców.

Wyniki uzyskane przez autorów artykułu z Journal of Experimental Psychology: Animal Learning and Cognition mają znaczenie zarówno dla planowania terapii dla uzależnionych od hazardu, jak i działania inwestorów. Ci ostatni powinni pamiętać, że z powodu dziedzicznego odchylenia ludzie wierzą, że jeśli jednego dnia giełda idzie w górę, to następnego też będzie. Koniec końców Blanchard wierzy, że zdobyte informacje przydadzą się naukowcom pracującym nad zagadnieniami dot. wolnej woli.

« powrót do artykułu