4-letnia wojna szympansów przypomina ludzkie podziały

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Czteroletnia wojna szympansów z Parku Narodowego Gombe Stream z początku lat 70. XX w. ujawniła podobieństwa rozpadu ludzkich i szympansich społeczeństw.

Jane Goodall bada tutejsze szympansy od 1966 r. Na początku lat 70. prymatolog zauważyła, że grupa podzieliła się na pół. Agresja była tak skrajna i utrzymywała się tak długo, że Brytyjka zdecydowała się nazwać ten stan rzeczy wojną.

By stwierdzić, co do niej doprowadziło, zespół Josepha Feldbluma z Duke University postanowił przeanalizować zapiski Goodal ze stacji karmienia szympansów. Wcześniej naukowcy oceniali siłę więzów 2 osobników, bazując na długości spędzanego razem czasu. Notatki Goodall są jednak tak szczegółowe, że można np. stwierdzić, czy szympansy przybyły na jedzenie w tym samym czasie i z tego samego kierunku.

W ramach studium Amerykanie wprowadzali do komputera dane z kilku okresów między 1968 a 1972 r. Model sieci społecznej pokazał, że grupa była zjednoczona do 1971 r. Wtedy nastąpił rozpad na grupy z południa i północy. Choć nie wiadomo, co dokładnie się stało, ma to z dużym prawdopodobieństwem związek z samcem o imieniu Leakey, który zmarł pod koniec 1970 r. Wydaje się, że spełniał on rolę łącznika między dwiema podgrupami. Po nim samcem alfa został Humphrey, ale był on słabym przywódcą i nastawali na niego bracia z południa Charlie i Hugh. Gdy inne szympansy zaczęły popierać którąś z frakcji, nastąpił rozłam i rozgorzała walka. W ciągu 4 lat grupa Humphreya zniszczyła grupę braci, stosując metodę podkradania się na terytorium wroga (samce wybierały ofiarę i ją biły). Feldblum wyjaśnia, że na podstawie przedwojennych preferencji można było przewidzieć, za którą frakcją opowie się dany osobnik.

Amerykanie wskazują na uderzające podobieństwa między rozwojem wydarzeń w Gombe a klasycznym studium Wayne'a W. Zachary'ego z 1977 r. (chodzi o dynamikę związków w 34-osobowej uniwersyteckiej drużynie karate; wyniki badania opublikowano w Journal of Anthropological Research).

Wojny szympansie praktycznie nie wybuchają, ale prymatolodzy mają nadzieję zdobyć więcej informacji nt. ewolucji ludzkich społeczeństw, badając czepiaki.

« powrót do artykułu

[Gość Matsukawa]

Na temat podobieństw wśród naczelnych można dużo znaleźć u Dröschera:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Vitus_B._Dr%C3%B6scher

http://www.vitus-b-droescher.de/