Bezpośredni dowód na udział mikrogleju w patogenezie depresji

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Choć w każdym roku 5-7% światowej populacji przeżywa epizod ciężkiej depresji, a na chorobę tę na pewnym etapie życia cierpi jedna na sześć osób, naukowcy nadal nie rozumieją mechanizmów biologicznych zaburzenia na tyle dobrze, by zapewnić skuteczną prewencję i terapię. Możliwe, że powodem jest koncentrowanie się na neuronach, z pominięciem innych komórek mózgu.

Zespół z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie wykazał, że zmiany w mikrogleju prowadzą do objawów depresyjnych wywołanych wystawieniem na oddziaływanie chronicznego stresu. Podczas eksperymentów na zwierzętach Izraelczycy zademonstrowali, że związki zmieniające działanie mikrogleju mogą być uznawane za nowe i skuteczne antydepresanty.

Mikroglej jest znany głównie ze swojej funkcji immunologicznej, ale ostatnie badania wykazały, że komórki te angażują się również w procesy fizjologiczne niepowiązane bezpośrednio z zakażeniem i urazem, włączając w to reakcję na stres.

Naśladując wiodącą przyczynę depresji u ludzi, przez 5 tygodni wystawiano myszy na oddziaływanie powtarzalnych, nieprzewidywalnych warunków stresowych. U gryzoni rozwinęły się behawioralne i neurologiczne symptomy widywane u osób z depresją, np. ograniczenie dającej niegdyś przyjemność aktywności oraz kontaktów społecznych, a także spadek neurogenezy.

Naukowcy zauważyli, że w pierwszym tygodniu ekspozycji na stres komórki mikrogleju przeszły fazę namnażania i aktywacji (znalazło to odzwierciedlenie w zwiększonym rozmiarze i produkcji specyficznych cząsteczek zapalnych), później część z nich zaczęła obumierać. Po 5 tygodniach liczba komórek była zmniejszona, a niektóre wyglądały na zdegenerowane; dotyczyło to szczególnie obszaru mózgu odpowiedzialnego za reakcję na stres.

Gdy genetycznie lub farmakologicznie zablokowano początkową aktywację mikrogleju przez stres, zapobiegano obumieraniu komórek, objawom depresyjnym i zahamowaniu neurogenezy. Zabiegi te okazały się nieskuteczne w przypadku myszy z depresją, które przeszły już 5-tygodniowy cykl stresowania i u których doszło do zmian w mikrogleju. Bazując na uzyskanych wynikach, Izraelczycy leczyli gryzonie medykamentami stymulującymi mikroglej i zwiększającymi liczbę komórek do normalnego poziomu.

Byliśmy w stanie zademonstrować, że takie stymulujące mikroglej leki działają jak skuteczne i szybkie antydepresanty, doprowadzając po kilku dniach terapii do całkowitego ustąpienia objawów behawioralnych [...] i nasilenia neurogenezy do prawidłowego poziomu - podsumowuje prof. Raz Yirmiya.

« powrót do artykułu