Przez tysiące lat łowcy-zbieracze mieszkali obok rolników

[KopalniaWiedzy.pl 357]

W Europie Środkowej miejscowe społeczności łowiecko-zbierackie przez ponad 2000 lat mieszkały obok napływowych grup rolników. W końcu łowcy-zbieracze wymarli lub zajęli się rolnictwem. Do takich wniosków doszli badacze z Insytutu Antropologii Uniwersytetu Johannesa Gutenberga w Moguncji.

Powszechnie uznaje się, że w Europie Środkowej łowcy-zbieracze zniknęli bardzo szybko po przybyciu rolników. Jednak nasze badania wykazały, że potomkowie żyjących w mezolicie Europejczyków przez co najmniej 2000 lat zachowali łowiecko-zbieracki tryb życia i żyli obok społeczności rolniczych. Grupy łowiecko-zbierackie wymarły w Europie Środkowej około 5000 lat temu, znacznie później niż sądzono - mówi profesor Joachim Burger, którego zespół badał kości z jaskini Blätterhötle w pobliżu Hagen. W jaskini tej chowano zarówno rolników, jak i łowców-zbieraczy.

Pierwsi ludzie współcześni przybyli do Europy około 45 000 lat temu. Jeszcze około 7500 lat temu centralna część Starego Kontynentu była zamieszkana wyłącznie przez łowców-zbieraczy. W tym mniej więcej czasie, jak wynika z wcześniejszych badań genetycznych profesora Burgera, na tereny te zaczęły migrować pierwsze społeczności rolnicze. Wkrótce po tym z dowodów archeologicznych szybko zaczynają znikać ślady świadczące o obecności łowców-zbieraczy, stąd też przypuszczenie, że społeczności te szybko wymarły lub zostały wchłonięte przez rolników.

Dotychczas nauka słabo rozumiała relacje pomiędzy społecznościami rolników i łowców-zbieraczy. Teraz antropolodzy z Moguncji stwierdzili, że grupy te żyły blisko siebie. Na tyle blisko, że chowały swoich zmarłych w tej samej jaskini. Kobiety ze społeczności łowiecko-zbierackich czasem wychodziły za mąż za rolników. Jednak brak jest śladów genetycznych wskazujących na to, by kobiety rolników wychodziły za mąż za łowców-zbieraczy. Ten wzorzec znany jest z wielu innych badań nad współczesnymi społecznościami ludzkimi. Kobiety z grup rolniczych uznają ożenek z łowcą-zbieraczem za społeczną degradację, być może dlatego, że wśród rolników rodzi się więcej dzieci - mówi Burger.

Zespół z Moguncji badał DNA uzyskane z kości w jaskini Blätterhötle. Znajdujący się tam materiał pozwala na stwierdzenie obecności łowców-zbieraczy na przestrzeni 5000 lat. Przez długi czas uczeni nie potafili wyjaśnić wyników badań. Dopiero wykonane przez Kanadyjczyków analizy izotopów w kościach umożliwiły ułożenie całej układanki. Wykazaliśmy, że łowcy-zbieracze utrzymali się w Europie Środkowej i Północnej dzięki wysoce wyspecjalizowanej diecie zawierającej m.in. ryby. I byli obecnie jeszcze około 5000 lat temu - mówi doktor Ruth Bollongino.

Eksperci podkreślają, że współcześni mieszkańcy Centralnej Europy są potomkami zarówno łowców-zbieraczy jak i rolników. Kwestią otwartą pozostaje pytanie, w jakim stopniu obie grupy złożyły się na tę pulę genetyczną.