W Iraku odkryto starożytne miasto

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Na północy Iraku pod tellem - czyli wzgórzem powstałym wskutek odkładania się kolejnych warstw osadnictwa ludzkiego - odkryto starożytne miasto Idu. Ze znalezionych tabliczek z pismem klinowym oraz zabytków naukowcy dowiedzieli się, że miasto rozkwitało 3300-2900 lat temu. Obecnie na szczycie tellu znajduje się wioska Satu Qala.

Cinzia Pappi z Uniwersytetu w Lipsku mówi, że 3300 lat temu Idu wchodziło w skład imperium asyryjskiego i służyło do kontrolowania pobliskich terenów. Później imperium osłabło, Idu uniezależniło się od Asyryjczyków i przez około 140 lat było stolicą niezależnego królestwa. Później ponownie zostało podbite przez Asyrię.

O tym, jak nazywało się miasto specjaliści dowiedzieli się w 2008 roku. Gdy dokonywali wstępnego rozpoznania w terenie jeden z mieszkańców wsi przyniósł im tabliczkę z wyrytą nazwą miasta. W latach 2010-2011 prowadzono prace wykopaliskowe, a o ich wynikach poinformowano właśnie na łamach pisma Anatolica.

Po Idu zachowały się ruiny i dokumenty pisane, dzięki którym możemy częściowo poznać historię miasta. Dowiadujemy się np. że w czasach gdy było ono niezależne jeden z jego władców, Ba'ilanu, wybudował pałac wspanialszy, niż kiedykolwiek. Pałac, który zbudował, był większy niż wznieśli jego ojcowie - czytamy na jednej z tabliczek. Ojciec Ba'ilanu, imieniem Abbi-zeri, nie pozostawił po sobie takich zapisków, możemy zatem przypuszczać, że przewyższenie wspaniałością poprzedników nie było tradycją władców Idu, a potrzebą konkretnego władcy.

Wykopaliska odsłoniły dwa dzieła sztuki, które ozdabiały pałac władców niezależnego Idu. Jedno z nich to narysowany na glazurowanej cegle brodaty sfinks z głową mężczyzny, ciałem lwa i skrzydłami. Nad i pod rysunkiem znajduje się inskrypcja: Pałac Ba'auri, króla ziemi Idu, syna Edima, również króla ziemi Idu. Drugi zabytek, który powstał dla tego samego władcy i nosi identyczną inkkrypcję, przedstawia kroczącego konia ozdobionego półokrągłym nagłówkiem, którego za uzdę prowadzi brodaty mężczyzna ubrany w plisowaną krótką szatę.

Pięknie zdobione pałace nie były domeną władców niepodległego Idu. Również w czasach, gdy miasto było częścią imperium asyryjskiego dbano, by budynki te były okazałe. Znaleziono na przykład kolorowy glazurowany kafelek, na którym przedstawiono m.in. palmetę (stylizowany liść palmy, obecny zarówno w sztuce starożytnej Grecji jak i w czasach nowożytnych), granat i zygzakowaty wzór. Na kafelku czytamy: Pałac Assurnasirpala, (króla kraju Assur). Zdaniem naukowców chodzi tutaj o Aszurnasirpala II, władcę Asyrii w latach 883-859 p.n.e, za którego czasów Asyria stała się jedną z najwięĸszych potęg ówczesnego świata. Znalezisko świadczy o tym, że po ponownym podbiciu Idu Asyryjczycy przebudowali pałac lub zbudowali go od podstaw.

Innym niezwykle interesującym znaleziskiem jest cylindryczna pieczęć, której wiek oceniono na około 2600 lat. Przedstawiono na niej mężczyznę z łukiem przykucającego przed gryfem, gwiazdę poranną (symbol bogini Isztar), sierp księżyca (symbol boga Księżyca), Słońce, symbol boga Słońca oraz romb, symbol płodności. Wyobrażenie kucającego bohatera z łukiem jest typowe dla bogów-wojowników. Najczęściej przedstawiany jest w ten sposób Ninurta, który odgrywał ważną rolę w asyryjskiej religii państwowej. Możliwe, że to właśnie on został przedstawiony na pieczęci - mówi Pappi.

Pod tellem może znajdować się jeszcze więcej niezwykłych zabytków. Jednak by przeprowadzić szerzej zakrojone wykopaliska konieczne jest uzyskanie zgody lokalnych władz oraz mieszkańców, gdyż wyburzenie niektórych współczesych  domów. Na razie uzyskanie takiej zgody nie jest możliwe. Naukowcy jednak nie próżnują. Analizują znalezione zabytki i planują przeprowadzenie rekonesansu, który da odpowiedź na pytanie o rozmiary królestwa Idu.