Wspaniały fryz Majów z Homul

[KopalniaWiedzy.pl 357]

W ubiegłym miesiącu w Holmul, majańskim mieście z okresu klasycznego położonym w prowincji Peten w Gwatemali odkryto piramidę ozdobioną rzadkim polichromowanym fryzem. Odkrycia dokonano podczas badań tunelu odkopanego wcześniej przez złodziei. Prace prowadzone pod kierunkiem profesora Francisco Estardy-Belli z Boston University odsłoniły wielki, liczący 8x2 metry fryz pokryty czerwoną, niebieską, zieloną i żółtą polichromią.

To unikatowe znalezisko. Piękne dzieło sztuki, które wiele nam mówi o funkcji i znaczeniu budynku - stwierdził Estrada-Belli.

Na fryzie widzimy postaci ozdobione piórami quetzala i jadeitem, co sugeruje, że przedstawiono w ten sposób władców uznanych potem za bogów. Fryz zawiera też inskrypcję, która daje nam wgląd w sytuację polityczną z okresu powstania piramidy. Z inskrypcji dowiadujemy się, że król Ajwosaj Chan K'inich odtworzył linię królewską. I to właśnie on, władca Naranjo, potężnego krolestwa położonego na południe od Holmul, zlecił budowę piramidy. Napis informuje nas też, że Ajwosaj był wasalem króla Kanul. To pokazuje zasięg wpływów poszczególnych władców. W czasach, gdy powstała piramida, królowie Kanul byli na dobrej drodze do przejęcia całkowitej kontorli nad nizinami. Oczywiście z wyjątkiem obszarów pozostających pod kontrolą Tikal.

Alex Tokovinine z Uniwersytetu Harvarda, który odcyfrował inskrypcję, mówi, że wskazuje ona, iż piramida powstała w latach 590-600 n.e. Ajwosaj był jednym z największych władców Naranjo. Ta inskrypcja to pierwszy zabytek pozwalający na ocenienie zasięgu autorytetu politycznego i religijnego Ajwosaja - dodaje naukowiec.

We wczesnej epoce klasycznej (300-550 n.e.) Tikal umocniło swoje wpływy na nizinach, zawierało sojusze i wchodziło w koligacje dynastyczne. Do sukcesu miasta przyczyniły się prawdopodobnie jego związki z potężnym Teotihuacan. W 562 roku Tikal zostało pokonane przez królestwo Kanul, które przez kolejnych 180 lat zdominowało pozostałe części nizin. Jednak królowie Kanul budowali swoją pozycję już wcześniej. Z inskrypcji w Naranjo dowiadujemy się, że to król Kanul K'altuun Hix osadził Ajwosaja na tronie i że mogło to mieć miejsce już w 545 roku.

Na fryzie przedstawiono trzy ludzkie postaci ozdobione piórami i jadeitem siedzące na głowie górskiego ducha witz. Każda z postaci jest podpisana, jednak udało się odczytać inskrypcję tylko pod centralną. Głosi ona Och Chan Yopaat, co znaczy Bóg Burzy wstępuje do nieba. Z głowy ducha gór, na którym siedzi centralna postać, wyłaniają się dwa pierzaste węże i tworzą łuk.
W pobliżu znaleziono grobowiec i szkielet mężczyzny, ceramikę i resztki drewnianej maski. Zarówno liczba naczyń jak i ikonografia mają związek z dziewięcioma władcami świata podziemnego oraz pobytem boga słońca w podziemiu. W grobowcu złożono dwa zestawy po dziewięć misek każdy. Ozdobiono je motywami lilii wodnych. Każde z naczyń wykonał inny artysta. Ponadto znaleziono też dziewięć półmisków oraz naczynie przedstawiające boga słońca wychodzącego z muszli.

Zdaniem Estrady-Belli bogate wyposażenie wskazuje, że w grobie złożono członka klasy rządzącej.