Pierwszy pewny przypadek ozdabiania pochówków kwiatami

[KopalniaWiedzy.pl 353]

Już ok. 12 tys. lat temu ludzie ozdabiali groby kwiatami. W zastygłym błocie z 4 natufijskich grobów w jaskini Raqefet ze zbocza izraelskiej góry Karmel archeolodzy odkryli odciski łodyg i kwiatów m.in. szałwii. Najwięcej roślin znajdowało się w podwójnym pochówku dorosłego mężczyzny i młodszej osoby o nieustalonej płci.

Jak podkreśla Daniel Nadel z Uniwersytetu w Hajfie, przedstawiciele tej kultury jako jedni z pierwszych zaczęli porzucać wędrowny styl życia (na najstarsze cmentarze w Lewancie - sprzed ok. 15-11,5 tys. lat - natrafiono właśnie na stanowiskach natufijskich w północnym Izraelu). Ostatnie odkrycie wskazuje, że Natufijczycy byli również pionierami w dziedzinie ozdabiania grobów kwiatami. Jedynym starszym przykładem może być neandertalski pochówek z jaskini Szanidar w Kurdystanie (Szanidar IV). Ma on ok. 70 tys. lat, ale część naukowców sądzi, że wszystko można wyjaśnić działaniami gryzoni, które wykopywały na stanowisku norki i chowały w nich nasiona czy kwiaty. Choć przypadki z Iranu i Izraela dzieli aż 50 tys. lat, nie oznacza to, że grobów nie ozdabiano. Rośliny są po prostu bardzo nietrwałe i przeważnie nie zachowują się w zapisie archeologicznym.

Ściany podwójnego pochówku z góry Karmel pokryto cienką warstwą błota. Dno wyłożono aromatycznymi roślinami o fioletowawych kwiatach. W oparciu o przedmioty znalezione w innych grobach archeolodzy sądzą, że grzebaniu towarzyszyły tańce i śpiewy. Podczas polowania zabijano kilka zwierząt. Po wielkiej uczcie wokół grobów kości i mięso wrzucano do dołów.

Autorzy artykułu z PNAS ujawniają, że w pochówkach sprzed 13.700-11.700 lat zidentyfikowano ślady pozostawione przez szałwię, inne gatunki z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) oraz trędownikowate (Scrophulariaceae). W pobliżu znajdowało się mnóstwo fitolitów.

Teraz naukowcy zamierzają określić płeć, wiek i powiązania zmarłych. Szczególnie interesuje ich, czy pochowana razem para to ojciec i dziecko i czy osoby te zmarły w tym samym czasie.