Wilgotniejszy klimat pomógł w rozwoju człowieka?

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Niektóre z najwcześniejszych przejawów innowacji kultury ludzkiej związane są z okresami, w których wskutek gwałtownych zmian klimat stawał się bardziej wilgotny. Zespół z Uniwersytetu w Barcelonie i Muzeum Historii Naturalnej, na którego czele stał Martin Ziegler z Cardiff University zbadał osady morskie u wybrzeży Afryki Południowej. Na ich podstawie określił zmiany klimatyczne na przestrzeni ostatnich 100 000 lat.

Wiadomo, że w tym czasie na półkuli północnej mieliśmy do czynienia z kilkoma fazami znacznego ochłodzenia, a w północnej części Afryki subsaharyjskiej dochodziło do poważnych susz. Na tej podstawie naukowcy sądzili, że susze miały miejsce w całej Afryce. Tymczasem badania grupy Zieglera wykazały, że klimat na południu Czarnego Lądu stawał się wówczas bardziej wilgotny. Co ciekawe, znane nam okresy innowacji ludzkiej kultury, do jakich dochodziło pomiędzy 80 000 a 40 000 lat temu miały miejsce w czasie tych krótkich okresów zwiększonej wilgotności. Zmiany klmiatyczne były bardzo gwałtowne. Do niektórych dochodziło zaledwie w ciągu dziesięcioleci.

Profesor Chris Stringer przypomina, że wśród specjalistów od dłuższego czasu toczy się dyskusja o tym, co napędza pomysłowość - czy konieczny jest jakiś środowiskowy czynnik zewnętrzny czy też konieczne są stabilne, bezpieczne warunki. Niektóre z ostatnich badań zdają się wskazywać, że ludzka pomysłowość wymaga pewnego minimalnego zagęszczenia grup i łączności między nimi. Bez tego wiedza będzie tracona, a nie akumulowana. Jeśli zaś mamy odpowiednie zagęszczenie kontaktujących się ze sobą grup, powstają nowe idee i jest większa szansa, że zostaną one zachowane.

Zaobserwowane przez nas współwystępowanie poprawienia się warunków klimatycznych oraz zwiększonej pomysłowości wydaje się potwierdzać pogląd, że dzięki lepszym warunkom klimatycznym doszło do powiększenia się populacji, co z kolei było katalizatorem zmian kulturowych przebiegających dzięki kontaktom pomiędzy poszczególnymi grupami. Wysoka jakość danych z południa Afryki pozwoliła nam na odnotowanie tej korelacji pomiędzy zmianami klimatu i zachowania, ale - zanim powiemy, że rejon ten miał wyjątkowe znaczenie dla rozwoju ludzkiej kultury - konieczne jest przeprowadzenie badań porównawczych z innymi regionami - stwierdził Stringer. Osobiście sądzę, że różne regiony kontynentu odegrały rolę w formowaniu się człowieka - dodał.