Interamna Lirenas - rzymska kolonia okiem georadaru

[KopalniaWiedzy.pl 358]

Interamna Lirenas było rzymską kolonią, zlokalizowaną w pobliżu dzisiejszego Pignataro Interamna. Po opuszczeniu 1500 lat temu miasto zniknęło pod ziemią, jednak dzięki wysiłkom międzynarodowego zespołu naukowców udało się odtworzyć jego topografię. Okazało się, że wbrew obiegowej opinii, wcale nie było zaściankiem. Świadczyła o tym obecność zarówno teatru, jak i dużego forum.

Ok. 500 r. n.e. Interamna Lirenas opustoszało, później zaczęła się grabież materiałów budowlanych. Dziś postronny obserwator nie zorientuje się nawet, że pod powierzchnią ziemi rozciąga się osada o powierzchni, bagatela, 25 hektarów.

"Znając układ ulic i będąc w stanie wychwycić szczegóły, możemy zacząć odtwarzać plan zagospodarowania przestrzennego osady i sprawdzać, jak funkcjonowała i zmieniała się z czasem" - wyjaśnia prof. Martin Millett z Uniwersytetu w Cambridge. Wszystko wskazuje na to, że Interamna Lirenas tętniło życiem. Dodatkowe analizy okolic wykazały, że równie intensywnie uprawiano tu rolę.

Zdjęcia wykonano w ramach projektu, który rozpoczął się w 2010 r. Uczestniczący w nim naukowcy (Millett, a także dr Alessandro Launaro z Akademii Brytyjskiej czy dr Giovanna Rita Bellini z Włoskiej Służby Archeologicznej) mają zamiar odtworzyć losy rzymskich miast, założonych w trakcie podboju Półwyspu Apenińskiego.

Interamna Lirenas nie rozrosło się bardzo w szczycie potęgi Imperium Rzymskiego, co oznacza, że zachowało sporo oryginalnych cech. Dzięki badaniom antykwarycznym od dawna wiedziano, że miasto znajdowało się w konkretnej lokalizacji. Nie prowadzono jednak wykopalisk, bo eksperci sądzili, że wszystkie rzymskie kolonie budowano według tego samego wzorca. Obrazy uzyskane za pomocą magnetometrii i georadaru podały jednak w wątpliwość to założenie. Im więcej osad się bada, tym bardziej oczywiste się staje, że nawet 2 kolonie położone w pobliżu siebie mogły się w znacznym stopniu różnić. Niedaleko Interamna Lirenas, także przy Via Latina, powstało np. Fregellae, ale już po pobieżnej analizie dostrzegalne stają się różnice urbanistyczne dotyczące położenia i planu forum. W tym pierwszym dominującą rolę wydawała się spełniać świątynia, do której przylegał mniejszy teatr. Obrazy z Interamna Lirenas uświadamiają, że poszczególne miasta projektowano zgodnie z całą gamą wyobrażeń, jak powinna wyglądać kolonia i jakie priorytety powinny przyświecać danej społeczności.

Na początku brytyjsko-włoski zespół wdrożył magnetometrię. W ten sposób odtworzono ogólny plan miasta i znaleziono m.in. forum. Następnie dzięki georadarowi w północnym rogu placu zlokalizowano spory budynek. Analizy ujawniły, że wewnątrz zbudowano kilka ścian o promienistym układzie. Wydzielały one półkolisty obszar z siedzeniami. Biorąc pod uwagę konstrukcję, ustalono, że teatr, bo o nim mowa, powstał na początku I w. n.e.