Kto był skazany na zagładę przed zagładą?

[KopalniaWiedzy.pl 353]

Międzynarodowy zespół naukowców opublikował w piśmie Nature Communications artykuł, z którego wynika, że niektóre grupy dinozaurów przechodziły długotrwały proces wymierania, zanim ich los został przypieczętowany ok. 65,5 mln lat temu.

Steve Brusatte z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej (AMNH) opowiada, że liczebność olbrzymich, spożywających duże ilości pokarmu roślinożernych dinozaurów spadała w ciągu ostatnich 12 mln lat kredy. Wśród dinozaurów mięsożernych i średnich roślinożernych nie odnotowano takiego zjawiska.

Poza Brusatte'em losami dinozaurów zajęli się Mark Norell, szef Wydziału Paleontologii AMNH, Richard Butler z Uniwersytetu Ludwiga Maximiliana w Monachium oraz Albert Prieto-Márquez z Bavarian State Collection for Palaeontology. Panowie chwalą się, że jako pierwsi przyjrzeli się wyginięciu dinozaurów z perspektywy zróżnicowania morfologicznego w obrębie poszczególnych grup tych gadów.

Patrząc po prostu na trendy w różnorodności taksonomicznej, otrzymuje się sprzeczne odpowiedzi dotyczące kondycji dinozaurów przed wymieraniem kredowym. Dzieje się tak, ponieważ wyniki mogą ulegać odchyleniu przez nierównomierne próbkowanie zapisu kopalnego. W miejscach, gdzie powstało więcej skał i skamieniałości, np. na Wielkich Równinach USA, znajdzie się więcej gatunków. Chcieliśmy wyjść poza proste zliczanie gatunków - wyjaśnia Brusatte.

Analizując zmienność różnorodności danej grupy w czasie, naukowcy mogą wnioskować o jej ogólnym dobrostanie: większa różnorodność to szansa na powstawanie nowych gatunków, a mniejsza może w dłuższej perspektywie zwiastować wyginięcie.

Amerykanie i Niemcy analizowali bioróżnorodność, bazując na wielu cechach szkieletu 7 głównych grup dinozaurów, w sumie ok. 150 gatunków. Stwierdzili, że hadrozaury i ceratopsy - duże roślinożerne dinozaury hołdujące żywieniu objętościowemu - mogły doświadczać spadku bioróżnorodności przez 12 mln lat przed wymieraniem kredowym. Dla odmiany u małych roślinożernych gadów (ankylozaurów i pachycefalozaurów), dinozaurów mięsożernych (tyranozaurów i celurozaurów) oraz zauropodów (roślinożerców bez zaawansowanych zdolności przeżuwania) bioróżnorodność utrzymywała się co najmniej na tym samym poziomie.

Sprawa okazała się bardziej złożona w przypadku hadrozaurów, których bioróżnorodność w późnej kredzie w Ameryce Północnej spadała, a w Azji rosła.

Jak zauważa Norell, by mieć właściwy ogląd sprawy, należy pamiętać, że nawet jeśli różnorodność niektórych kladów dinozaurów lub miejscowej fauny spadała, nie oznacza to automatycznie, że dinozaury były skazane na zagładę. Bioróżnorodność dinozaurów falowała w czasie mezozoiku i niewielkie wzrosty czy spadki między 2 lub 3 interwałami mogą niewiele znaczyć w kontekście obejmującej 150 mln lat historii tej grupy.