Zmiana stref czasowych pod wpływem znieczulenia

[KopalniaWiedzy.pl 358]

Nowozelandzkim badaczom udało się wyjaśnić, czemu odczucia pacjentów po znieczuleniu ogólnym przypominają zespół nagłej zmiany strefy czasowej (ang. jet-lag).

Nasze badanie pokazuje, że znieczulenie ogólne skutecznie przesuwa cię do innej strefy czasowej, wytwarzając chemiczny zespół nagłej zmiany strefy czasowej. W ten sposób zdobyliśmy naukowe wyjaśnienie, czemu ludzie wybudzają się z poczuciem, że minęło bardzo mało czasu - opowiada dr Guy Warman z University of Auckland.

Zespół wykazał, że znieczulenie ogólne zmienia aktywność kluczowych genów kontrolujących zegar biologiczny. Efekt utrzymuje się co najmniej 3 dni, nawet w obecności silnych wskazówek świetlnych, które sugerują mózgowi, jaka jest właściwa pora dnia.

Już od jakiegoś czasu wiedziano, że po znieczuleniu funkcjonowanie zegara biologicznego zostaje zaburzone i że niekorzystnie wpływa to na wzorce snu oraz nastrój, a także gojenie ran i działanie układu odpornościowego. Rozumiejąc, dlaczego się tak dzieje, bylibyśmy w stanie walczyć z tym zjawiskiem i potencjalnie wspomóc zdrowienie.

Eksperymenty prowadzono na pszczołach miodnych. Wybrano właśnie je, ponieważ mają niesamowicie dokładne wyczucie czasu; potrzebują tego do odnajdowania określonych kwiatów o konkretnej porze dnia. Pszczoły odwiedzają kwiaty tylko wtedy, gdy wytwarzają one nektar i nawigują w oparciu o pozycję słońca w danej porze dnia. Za dodatkowy atut pszczół należy uznać fakt, że ich zegar biologiczny działa podobnie do ssaczego.

Na początku owady wytrenowano, by latały do danego źródła pokarmu. Później o poranku podano im izofluran i wybudzono po ok. 6 godz. Obserwując, gdzie leciały po odzyskaniu świadomości albo wyliczając, o ile odraczały wyprawę po pożywienie, Nowozelandczycy stwierdzali, jaka wg nich, jest pora dnia. Warman i inni skorzystali z tagów RFID oraz radaru. Dzięki temu mogli śledzić trasy pszczół. Owady obudziły się i myślały, że jest o wiele wcześniej niż w rzeczywistości. Nie miały świadomości, że minęło 6 godzin.

W ramach analizy molekularnej, bazując na genach rytmów okołodobowych, akademicy stwierdzili, że zegary biologiczne przesunęły się w czasie znieczulenia o 3-4 godz. Biolodzy zauważyli, że po znieczuleniu opóźnienie początku żerowania wynosiło 3,3 godz. Oscylacje poziomów mRNA centralnych genów zegara amCry (od Apis mellifera cryptochrome-m) oraz amPer (Apis mellifera period) były opóźnione, odpowiednio, o 4,9 i 4,3 godz. [Pszczoły] miały jet-lag. To tak, jakby obudzić się w czasie Sydney, podczas gdy w rzeczywistości obowiązuje czas Auckland. Co ciekawe, przesunięcie strefy czasowej następowało wyłącznie przy scenariuszu znieczulania w ciągu dnia. Podanie anestetyku w nocy nie wywoływało efektu zmiany faz czasowych. Warman podkreśla, że to może być wskazówka, że tak jak w zespole nagłej zmiany stref czasowych, w regeneracji po znieczuleniu pomoże pacjentom właśnie światło.

Obecnie zespół rozpoczyna badania kliniczne, które oceniają zakres zespołu przesunięcia strefy czasowej u ludzi.