Pozycja społeczna wpływa na wzorzec aktywacji genów odpornościowych

[KopalniaWiedzy.pl 353]

Pozycja społeczna samic rezusów wpływa na wzorzec włączania i wyłączania genów. Biolodzy z Duke University odkryli, że za pomocą ekspresji genów krwinek jednojądrzastych krwi obwodowej da się przewidzieć pozycję społeczną zwierzęcia z 80-proc. trafnością. Jak można się domyślić, osobniki zajmujące wyższe szczeble są zdrowsze.

Nasze studium wspiera teorię, że niski status może być czymś złym dla organizmu. Pojawiają się jednak wskazówki, że poprawiając swoją sytuację społeczną, można poprawić także stan zdrowia - wyjaśnia prof. Jenny Tung.

Wcześniejsze badania wykazały, że status społeczny wpływa na włączanie i wyłączanie genów u owadów, np. pszczół, oraz ryb. Zaobserwowano również, że u naczelnych środowisko społeczne oddziałuje m.in. na poziom hormonów (kortykosteroidów, płciowych oraz dopaminy i serotoniny), ryzyko zgonu i na przeżywalność młodych.

Zespół Tung obserwował regulację genową 49 samic rezusów, trzymanych w Narodowym Centrum Badań Prymatologicznych im. Yerksa przy Emory University. W okresie dojrzewania samce tych małp trafiają do nowych grup i ustalają swoją pozycję w hierarchii, natomiast samice nigdy nie opuszczają stada, w którym się urodziły i zazwyczaj zajmują pozycję zbliżoną do statusu matki.

Aby sprawdzić, jak po zmianie pozycji w hierarchii zmieni się ekspresja genów, Amerykanie "wyrwali" samice z macierzystych grup i stworzyli 10 nowych jednostek, gdzie status zależał od tego, jak wcześnie małpa do nich trafiła.

Naukowcy pobrali od samic próbki krwi i wyizolowali z nich leukocyty. Okazało się, że małpy o niższym statusie miały mniejsze stężenia pewnego typu limfocytów T i wykazywały objawy ekspozycji na chroniczny stres.

Zespół Tung zidentyfikował też zależność między pozycją w grupie a profilem metylacyjnym (wzorcem przyłączonych grup metylowych -CH₃, które pozwalają uruchomić i zahamować ekspresję genów). Co pocieszające, organizm małp błyskawicznie reagował na zmianę pozycji: samice z nizin drabiny społecznej wyglądały genetycznie jak osobniki ze szczytu hierarchii.