Zaloguj się, aby obserwować tę zawartość
Obserwujący
0
Wielkie zgromadzenie rekinów wielorybich
dodany przez
KopalniaWiedzy.pl, w Nauki przyrodnicze
-
Podobna zawartość
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Majowie wierzyli, że kakaowiec to dar od bogów. Niezwykle cenili tę roślinę, jej ziarno wykorzystywali ją m.in. jako środek płatniczy. Nic więc dziwnego, że produkcja kakao była ściśle kontrolowana przez elity Majów. Wiemy też, że na północnym Jukatanie kakaowiec uprawiano w świętych gajach. Dotychczas nikt nie znalazł śladów żadnego z nich, a problem był tym większy, że na Jukatanie jest zbyt sucho dla kakaowca.
Profesor Richard Terry oraz studenci Bryce Brown i Christopher Balzotti z Brigham Young University, we współpracy z uczonymi z USA i Meksyku, zidentyfikowali miejsca, w których była odpowiednia wilgotność, a rośliny miały zapewniony potrzebne im tam cień i brak gwałtownych zmian pogody. O ile klimat Jukatanu niezbyt nadaje się na uprawę kakaowca, naukowcy stwierdzili, że idealne dla tej rośliny warunki panują w licznych lejach krasowych. Zapewniały one odpowiedni mikroklimat, wilgotność i osłonę przez wiatrem.
Na łamach Journal of Archaeological Science Reports naukowcy informują o wyników analiz przeprowadzonych w 11 lejach krasowych. W glebie9 z nich znaleźli ślady teobrominy i kofeiny, kombinacji biomarkerów unikatowych dla kakaowca. Co więcej, odkryli tam ślady rytuałów, takich jak rampy do których prowadziły schody, rzeźby w kamieniu, ołtarze i składane w ofierze przedmioty z jadeitu i ceramiki.
Od lat poszukiwaliśmy śladów teobrominy i znaleźliśmy dowody na uprawę kakao w miejscach, których się nie spodziewaliśmy. Zaskoczyły nas też artefakty ceremonialne. Moi studenci weszli do jednego z lejów i zaczęli krzyczeć, że jest tam jakaś budowla. Okazało się, że 1/3 leja zajmowały schody, mówi profesor Terry.
Odkrycie dokonane przez naukowców z BYU potwierdza, że uprawa kakao odgrywało bardzo ważną rolę zarówno w rytuałach jak i handlu Majów. Miało wpływ na całą ich gospodarkę. Licząca ponad 100 km główna droga handlowa Majów na Jukatanie przebiegała w pobliżu setek lejów krasowych. Można więc przypuszczać, że ci liderzy, którzy nakazali wybudowanie drogi, wykorzystywali ją do kontrolowania produkcji kakao.
W jednym z lejów krasowych, znajdujących się w pobliżu wioski Coba, położonej 45 km na północny zachód od miasta Tulum, znaleziono ozdobione bransoletą ramię figurki przymocowane do kadzielnicy oraz wykonane z ceramiki ziarna kakaowca. Uczeni trafili tam również na kakaowce. Niewykluczone zatem, że w leju, zwanym przez miejscowych „Dzadz ion” w okresie postklasycznym (1000–1400) znajdował się święty gaj.
W tych lejach krasowych widzimy związek pomiędzy strukturami religijnymi, a świętą rośliną. A skoro kakao było środkiem płatniczym, to leje krasowe były miejscami, gdzie środek ten rósł i był kontrolowany. To wzbogaca naszą wiedzę na temat gospodarki, polityki i duchowości Majów, dodaje profesor Terry.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Międzynarodowy zespół naukowców wyliczył, ile plastiku spożywają w ciągu godziny rekiny wielorybie (Rhincodon typus) oraz manty rafowe (Mobula alfredi) u wybrzeży Indonezji. Statystyki są porażające...
W oceanach znajduje się bardzo duża ilość tworzyw. W ostatnich latach akademicy próbują oszacować wpływ zanieczyszczenia plastikiem na życie morskie. Tym razem biolodzy skupili się na żerowiskach rekinów wielorybich i M. alfredi w 3 indonezyjskich regionach przybrzeżnych: w morskim obszarze chronionym Nusa Penida, a także w wodach Parku Narodowego Komodo oraz okolicach Pantai Bentar na Jawie Wschodniej.
Skąd pomysł na badanie? Elitza Germanov z Murdoch University regularnie nurkowała u wybrzeży Indonezji. Zauważyła, że woda jest dosłownie usiana plastikowymi odpadami. W jej głowie natychmiast zrodziło się pytanie, ile tworzyw spożywają zwierzęta morskie filtrujące plankton.
By to ustalić, ekipa z Australii, USA, Indonezji i Nowej Zelandii posłużyła się siecią planktową o wielkości oczka 200 μm, za pomocą której można było próbkować górne 50 cm kolumny wody. Plastik unoszący się na wodzie oceniano wzdłuż ok. 440-m transektów (transekt to metoda inwentaryzacji środowiska przyrodniczego, która polega na wykonywaniu obserwacji w punktach rozmieszczonych na charakterystycznych liniach). Badania prowadzono podczas wilgotnych i suchych pór monsunowych w latach 2016-18.
Oddzieliliśmy plankton i inne naturalne materiały od plastiku, wykorzystując grawitację i wodę morską. Zasadniczo plankton tonie, a tworzywo unosi się na wodzie - wyjaśnia Germanov. Mikroplastik z próbek z trałowania mierzono i kategoryzowano. Większe odpady plastikowe unoszące się na wodzie zliczano i kategoryzowano z pokładu łodzi. Później wyliczano zagęszczenie odpadów.
Ponieważ wcześniejsze badania pokazały, ile wody rekiny wielorybie i manty filtrują w jednostce czasu (odpowiednio, 326 m3 i 86,4 m3 h–1), można było wyliczyć, ile plastiku przy okazji spożywają (w wyliczeniach uwzględniono średnie zagęszczenie plastiku na terenach żerowania).
Okazało się, że górne szacunki spożycia plastiku dla mant z okolic Nusa Penida i Parku Narodowego Komodo wynosiły, odpowiednio, ok. 63 i 25 kawałków na godzinę, a dla rekinów wielorybich żerujących w okolicach Jawy ok. 137 kawałków.
Szacowane spożycie plastiku przez manty (ok. 63 fragmentów na godzinę w porze deszczowej i ~4 w porze suchej w Manta Bay w morskim obszarze chronionym Nusa Penida; ≤25 na godzinę w Karang Makassar w Parku Narodowym Komodo) i stosunek wagowy plastiku do planktonu sugerują, że w niektórych lokalizacjach w okresach największego zagęszczenia plastiku (w porze deszczowej) manty mogą zjadać do 980 g tworzyw na kilogram planktonu. Rekiny wielorybie żerujące w okolicach Pantai Bentar spożywają do 6 razy więcej plastiku (~137 kawałków na godzinę) niż osobniki żerujące w La Paz Bay.
Badanie wykazało, że większość plastikowych odpadów w okolicach wybrzeża to fragmenty jednorazowych toreb i opakowań na produkty spożywcze. Wg Germanov, pomóc więc może ograniczenie ich stosowania.
Choć już te statystyki robią wrażenie, biolodzy dodają, że prawdopodobnie nie doceniają skali zjawiska, bo nie biorą pod uwagę tworzyw spożytych przez plankton.
Dzięki pomocy ochotników (nurków) obecność plastiku stwierdzono w wydalinach ryb. Do konsekwencji potwierdzonego w ten sposób spożycia należy m.in. ekspozycja na toksyczne dodatki do tworzyw. A status obu badanych gatunków pozostawia sporo do życzenia: rekiny wielorybie są bowiem zagrożone wyginięciem, a M. alfredi uznaje się za gatunek wysokiego ryzyka.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Archeolodzy z University of Cincinnati wykazali, że Majowie wytwarzali nadwyżki roślin uprawnych, którymi handlowali z sąsiadami na Jukatanie.
Najstarsze ślady cywilizacji Majów są datowane na około 1800 rok przed Chrystusem, jednak szczyt potęgi większości ich miast przypada na lata 250–900 naszej ery.
Profesor Nicholas Dunning i jego zespół znaleźli dowody na istnienie w czasach Majów rozległych nieregularnych pól uprawnych wzdłuż sztucznych i naturalnych kanałow z Laguna de Terminos w Zatoce Meksykańskiej. Wielkość pól sugeruje, że Majowie wytwarzali nadwyżki, szczególnie bawełny.
Prowadzili znacznie bardziej złożoną działalność gospodarczą, niż się uważa, mówi Dunning. Przed siedmiu laty uwagę archeologów na Laguna de Terminos zwrócił pewien leśnik. Pracujący tu leśnik poinformował nas, że okolice wyglądają tak, jakby kiedyś były tu pola uprawne. Zajrzałem do Google Earth i zaniemówiłem. To majańskie niziny, na które nigdy nie zwracałem uwagi. Inni również tutaj nie spoglądali, a na pewno nie z perspektywy rolnictwa Majów, mówi Dunning.
Na zdjęciach satelitarnych było widać regularne linie dawnych kanałów. Za pomocą technologii LIDAR naukowcy byli w stanie zajrzeć pod szatę roślinną i lepiej ocenić ukształtowanie gruntu. To tylko potwierdziło domysły, że cały badany obszar był pokryty polami uprawnymi.
Wygląda na to, że Majowie rozwinęli prosty system modyfikując naturalne kanały istniejące na wschodnim końcu mokradeł. Prawdopodobnie pogłębili i wyprostowali przebieg kanałów, połączyli je, a później przeprowadzili bardziej zaawansowane prace inżynieryjne, by poszerzyć pola, stwierdza uczony. Lidar ujawnił istnienie kwadratowych i prostokątnych struktur, a także struktur okrągłych, które były sztucznymi zbiornikami wody oraz miejsca wydobywania kamienia.
Udało się też ujawnić istnienie drogi, którą nikt nie chodził przez 1000 ostatnich lat. Drogę bardzo wyraźnie widać na LIDAR, ale gdy się na niej stoi nie można odróżnić jej od otoczenia. Tam wszędzie jest roślinność, więc gdy się jest na miejscu, to niemal nic nie widać. Mam na smartfonie obraz z LIDAR, więc wiem, gdzie jestem, ale poza tym widzę tylko las. Można chodzić tam i z powrotem, aż wyczuje się coś pod stopami i za tym czymś się podąża, mówi inżynier profesor Christopher Carr.
Zidentyfikowanie dróg to ważny krok w kierunku odnalezienia znacznie bardziej interesujących naukowców miejsc targowych. Te, w przeciwieństwie do piramid czy domów, nie miały żadnych stałych struktur. Odbywały się po prostu na wolnych od lasu przestrzeniach, które służyły jako rodzaj pchlego targu lub większych targów okresowych. Jednak były ważnym elementem kultury Majów. Dunning uważa, że niektóre z dużych kwadratów widocznych na LIDAR to właśnie miejsca targowisk.
W niektórych miejscach mamy wyraźnie odmienną strukturę fizyczną. Dotychczas odkryliśmy kilkanaście prawdopodobnych targowisk, dodaje Dunning. Analizy gleby wykazały, że istniały tam stoiska z mięsem i kamieniami. Uczony uważa, że sprzedawano tam też kukurydzę, maniok i tekstylia. Dunning poprosił o pomoc najlepszych botaników na swoim uniwersytecie, którzy prowadzą analizy szczątków roślinnych.
Praca archeologów w tamtym regionie nie podoba się... małpom. Rzucają one w naukowców owocami i odchodami. Dunning wspomina czepiaka, który upatrzył go sobie kilka dni wcześniej i pewnego razu powalił go na ziemię zrzucając na niego gałąź.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Rekin wielorybi (Rhincodon typus), największy rekin, a zarazem największa ryba świata, może prawdopodobnie osiągać jeszcze większe rozmiary niż dotąd sądzono. Naukowcy pracujący w Mozambiku opracowali nową metodę pomiarową, która wykorzystuje aparat z laserami i zapewnia niespotykaną wcześniej precyzję.
Zespół z Univeristy fo Queensland, Marine Megafauna Foundation i CSIRO Marine and Atmospheric Research opublikował wyniki swoich badań w branżowym piśmie Journal of Fish Biology. Inni badacze próbowali wcześniej mierzyć rekiny taśmą lub wzrokowo szacowali ich rozmiary, a przy tym sposobie trudno, oczywiście, o precyzję - podkreśla doktorant Christoph Rohner. Często ichtiolodzy odwoływali się do fotogrametrii, czyli pomiarów na podstawie zdjęć. Tak samo było w opisywanym studium, ale metodę nieznacznie zmodyfikowano.
Ekipa Rohnera chwali się niezwykłą dokładnością pomiarów, będącą zasługą wykorzystania dwóch laserowych wskaźników celu. Umieszczono je w odległości 50 cm od siebie po dwóch stronach aparatu. Zapewnia to stałą skalę odniesienia (coś w rodzaju podziałki na mapie), dlatego zdjęcia można analizować z większą precyzją.
Już teraz udało się wykazać, że długość niektórych osobników należałoby powiększyć o 50 cm. Tożsamość rekinów wielorybich można zidentyfikować na postawie unikatowych wzorów cętek po bokach. Rzutujemy dwa punkty laserowe na ten rejon, co pozwala nam ustalić zarówno tożsamość, jak i długość rekina na podstawie jednej fotografii. Na razie nie mamy pojęcia, jak długo żyje rekin wielorybi, ale może przekraczać setkę. Powtarzając pomiary tego samego osobnika, mamy nadzieję ustalić, ile lat ma 20-metrowy okaz.
Dokładne pomiary pozwolą ustalić, jak wygląda cykl życiowy tych żywiących się planktonem olbrzymów. Jest to gatunek zagrożony, dość często łapiący się w sieci i ginący podczas polowań z użyciem harpunów. Dziewiętnaście procent światowej populacji żyje u wybrzeży Mozambiku.
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Rekiny wielorybie (Rhincodon typus), największe ryby żyjące obecnie na świecie, wykazują zaskakująco niską różnorodność genetyczną - twierdzą badacze z Uniwersytetu Illinois w Chicago. Zdaniem autorów świadczy to o migracji zwierząt, która może utrudnić ich ochronę.
Swoje przypuszczenia naukowcy opierają na analizie próbek DNA pobranych od 68 rekinów wielorybich zamieszkujących 11 stanowisk w wodach Oceanu Indyjskiego, Pacyfiku oraz Morza Karaibskiego. Stopień ich podobieństwa był tak wysoki, że jedynym wytłumaczeniem tego zjawiska mogła być migracja zwierząt pomiędzy poszczególnymi obszarami.
Nasze dane wskazują, że rekiny wielorybie znajdowany w różnych oceanach są dość podobne pod względem genetycznym, co oznacza, że przenoszą się one z miejsca na miejsce i krzyżują z osobnikami z innych populacji, ocenia prof. Jennifer Schmidt, główna autorka badania. Odkrycie dokonane przez jej zespół jest bardzo istotne, ponieważ dotychczas nie wiedziano zbyt wiele na temat życia tych morskich gigantów.
Badanie rekinów wielorybich jest istotne ze względu na ich ochronę. Gatunek ten jest klasyfikowany jako zagrożony wyginięciem, głównie ze względu na masowe połowy (ich mięso oraz płetwy są cenionymi przysmakami i jednocześnie trofeami dla rybaków) oraz niezwykle długi cykl rozwojowy. Typowy osobnik R. typus osiąga dojrzałość płciową dopiero w wieku 25 lat, przez co utrzymanie ciągłości tego gatunku jest wymagającym zadaniem.
Masowa migracja rekinów wielorybich może, niestety, utrudnić podejmowanie działań na rzecz ochrony tego gatunku. Dzieje się tak, ponieważ nie wszystkie kraje objęły obszary występowania tych zwierząt należytą ochroną. Jeśli doda się do tego fakt, że dokładne trasy podróży tych ogromnych ryb są obecnie nieznane, działania zabezpieczające ich dobrobyt stają się niezwykle skomplikowane.
O swoim odkryciu badacze z Uniwersytetu Illinois informują na łamach czasopisma PLoS One.
-
-
Ostatnio przeglądający 0 użytkowników
Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.