Znajdź zawartość

Nowe studium biologów z University of St Andrews pokazuje, że podobnie jak ludzie, ssaki morskie cierpią na chorobę dekompresyjną. Dotąd nie było wśród specjalistów zgody w kwestii, czy walenie mogą cierpieć na chorobę dekompresyjną i ewentualnie na ile jest ona dla nich groźna, jednak w swoim najnowszym raporcie Szkoci zademonstrowali dowody na tworzenie się pęcherzyków azotu w tkankach i płynach ustrojowych leżących na plaży waleni oraz fok. Problemem jest nadmierny hałas, np. powodowany przez sonary wojskowe, ponieważ może wywoływać u ssaków morskich dezorientację, zaburzając działanie naturalnych mechanizmów obronnych. Niestety, nie istnieje jeszcze technologia, która pozwalałaby zmierzyć, co dzieje się w kategoriach fizjologicznych w organizmie wolno żyjącego walenia, schodzącego na głębokość ponad 1000 metrów. Przegląd ostatnich prac dot. fizjologii nurkowania morskich ssaków sprawił jednak, że doszliśmy do wniosku, że potencjalnie mogą one cierpieć na chorobę dekompresyjną w taki sam sposób jak ludzie - przekonuje dr Sascha Hooker. Analizy przeprowadzał zespół złożony z ekspertów w różnych dziedzinach. Znaleźli się w nim lekarze specjalizujący się w ludzkiej medycynie nurkowania, patolog weterynaryjny, a także naukowcy zajmujący się anatomią porównawczą, fizjologią, ekologią i zachowaniem. Hooker i współpracownicy z Woods Hole Oceanographic Institution (WHOI) skupili się na ostrych i przewlekłych przypadkach, śledząc tworzenie się pęcherzyków gazu w narządach wali dziobogłowych, które wypłynęły na plażę zmylone sonarami, w nerkach i okolicach wątroby delfinów masowo zbaczających na plaże oraz w tkankach delfinów i fok złapanych przez przypadek w sieci rybackie. Badając mechanizmy zapobiegające urazom związanym z nurkowaniem u ssaków morskich, Hooker i inni stwierdzili, że są one bardziej zmienne, niż się nam dotąd wydawało. Nasze odkrycia zmieniają sposób myślenia o sposobie radzenia sobie przez ssaki ze zmianami ciśnienia podczas nurkowania. Podręczniki mówią nam, że foki i walenie mogą tolerować duże zanurzenia i szybkie wynurzenia bez obciążenia azotem, które prowadzi do choroby dekompresyjnej. My sugerujemy, że nie jest tak w odniesieniu do wszystkich gatunków i że [niektóre] mogą uzależniać zarządzanie azotem od innych wymogów fizjologicznych, takich jak zapotrzebowanie na tlen lub potrzeba podtrzymania krążenia, by się rozgrzać. Martwimy się, że te naturalnie wyewoluowane mechanizmy mogą nie wytrzymać presji ze strony ludzi. Oczywiste zagrożenia, takie jak nagły hałas, wymuszają bowiem [natychmiastową] reakcję, zmieniając trajektorię nurkowania albo uruchamiając odpowiedź walcz lub uciekaj. Dochodzi wtedy do przeciążenia mechanizmów obronnych i rzadka w zwykłych warunkach choroba dekompresyjna staje się czymś realnym.

Ryby i ssaki morskie głuchną. Nie mogą się przez to rozmnażać, a nawet umierają – ostrzegają włoscy biolodzy morscy. Trudno sobie wyobrazić, że w wodzie panuje taki hałas, ale zajmujący się akustyką Fabrizio Borsani z rzymskiego instytutu badawczego ICRAM stwierdził, że jego lęki podziela wielu naukowców, którzy zebrali się w sierpniu w Nyborgu, by przedyskutować ten ważki, wg nich, problem. Hałas szkodzi zwierzętom morskim bardziej, niż nam się wydaje. Jego wpływ nie ogranicza się do przepłaszania czy zmian w zakresie rozmnażania. Powoduje on uszkodzenia anatomiczne, a nawet śmierć – wyjaśnia Borsani. Wiele ssaków morskich i ryb to gatunki wrażliwe na dźwięk lub polegające na nim podczas nawigowania, komunikowania się, poszukiwania pożywienia czy partnera seksualnego. Podwodny hałas szczególnie zagraża rybom z pęcherzem pławnym [kostnoszkieletowym], np. dorszom, ponieważ mogą one eksplodować. Poza dorszami, w niekorzystnej sytuacji znajdują się także kiełbie, sole i łososie. Co "zaśmieca" wodną toń? Włoch wymienia kilku winnych: natężony ruch łodzi, morskie farmy wiatrowe, platformy wiertnicze i przybrzeżne budowy. To przestała być kwestia ochrony określonych gatunków, ponieważ hałas stał się również problemem dla hodowców ryb. Borsani przytoczył nawet przykład przedsiębiorców z Kanady i północnych stanów USA, którzy tuczą łososie w dryfujących sieciach z tworzywa sztucznego. Wspominają oni, że bliskość źródeł hałasu wpływa na rozmiary osiągane ostatecznie przez ryby.