Znajdź zawartość

W Chinach odkryto największy owocnik na świecie. Grzyb Fomitiporia ellipsoidea zajął spodnią część drzewa. Owocnik ma ponad 10 metrów długości i osiemdziesiąt kilka cm szerokości. Waży ok. 500 kg. Mykolodzy szacują, że ma przynajmniej 20 lat. Istnienie nowego grzyba odnotował po raz pierwszy w 2008 r. prof. Yu-Cheng Dai z Chińskiej Akademii Nauk w Shenyang. Natrafił na niego w prowincji Fujian. Artykuł nt. nowego gatunku ukazał w piśmie Fungal Biology. W zeszłym roku 10-metrowego rekordzistę odnaleziono w prowincji Hajnan. Profesor i jego asystent dr Cui prowadzili badania grzybów rozkładających drewno, gdy ich oczom ukazał się prawdziwy gigant. Nie szukaliśmy go specjalnie; nie mieliśmy pojęcia, że może być taki duży. Byliśmy zaskoczeni znaleziskiem i początkowo nie rozpoznaliśmy go w lesie […]. F. ellipsoidea to żagiew wieloletnia. Kolonizując spodnią część dużego przewróconego drzewa, zyskuje ogromną ilość pokarmu. Po drobiazgowych pomiarach okazało się, że owocnik z Hajnanu ma 10,85 m długości, 82-88 cm szerokości oraz 4,6-5,5 cm grubości. Jego waga również jest imponująca. Na podstawie gęstości Chińczycy oszacowali, że sięga ona 400-500 kg. W owocniku znajduje się ok. 450 mln zarodników. Po odkryciu z 2010 naukowcy jeszcze 2-krotnie podróżowali do giganta, by móc go dokładniej zbadać. Przed zdetronizowaniem przez F. ellipsoidea tytuł właściciela największego owocnika należał do rosnącego w 2003 r. w Królewskich Ogrodach Botanicznych w Kew twardoporka wiązowego (Rigidoporus ulmarius). Żagiew ta była znacznie mniejsza od chińskiego znaleziska, ponieważ mogła się pochwalić średnicą "zaledwie" 1,5 m i obwodem 425 cm.

Wykorzystując teoretyczne modelowanie, zdjęcia i pomiary, amerykańscy naukowcy opracowali dwa wzory idealnego blaszkowania grzyba. Co prawda nie występują one w naturze, ale i tak grzyby skutecznie się rozmnażają i uznaje się je za inżynieryjny majstersztyk (Mycological Research). Budowa grzybów była badana przez mykologów przez ponad wiek. Od dawna wiadomo zatem, że blaszki, element budowy owocnika grzybów owocnikowych, pomagają w rozprowadzaniu zarodników. Zarodniki są katapultowane z powierzchni blaszek. Na początku przebywają w poziomie krótki odcinek, a potem opadają pionowo, póki nie natrafią na prądy powietrza wirujące wokół kapelusza – wyjaśnia profesor Nicholas Money z Miami University w Ohio. Moneyowi i doktorowi Markowi Fischerowi z College of St Joseph udało się opracować dwa wzory grzyba doskonałego. W naturze grzyby blaszkowe mają blaszki, które się rozgałęziają. Dzięki temu zjawisku mogą zwiększyć swoją powierzchnię nawet 20-krotnie i skuteczniej rozprowadzać powiększoną o ten sam rząd wielkości liczbę zarodników. Grzyby są dziełami sztuki naturalnej inżynierii – uważa Money, co nie zmienia faktu, że żaden z nich nie wykorzystuje projektu idealnego. Odkryliśmy, że ułożenia najefektywniejsze z inżynieryjnego punktu widzenia nie występują w przyrodzie. Chodzi o ciasną spiralę pokrywającą cały hymenofor i o wzór przypominający żaluzję poziomą, czyli wenecką. Nie mogą się one wykształcić w związku z ograniczeniami wynikającymi z prawidłowości rozwoju owocnika. Od samego początku układ komórek prowadzi do pojawienia się symetrii promienistej. Dobór naturalny doprowadził do wyrzeźbienia rozmaitych układów promienistych, które sprawdzają się bardzo dobrze albo na tyle dobrze, by pozwolić grzybom "rozkwitać" przez dziesiątki milionów lat. Naukowcy żywo interesują się, jak można by wykorzystać blaszki grzybów i inne naturalne struktury do ulepszenia różnych urządzeń, np. grzejników, klimatyzatorów czy filtrów do uzdatniania wody. W kolejnym etapie badań Money i Fischer zamierzają sprawdzić, jaki typ grzybów jest najlepszy w rozprowadzaniu zarodników.