Znajdź zawartość

Herbata jest drugim pod względem częstości spożywania napojem świata - plasuje się za wodą - nic więc dziwnego, że naukowcy od dawna starają się przetestować wszystkie jej prozdrowotne właściwości. Ponieważ nie uzyskano jednoznacznych rezultatów, trzeba jeszcze potwierdzić, czy rzeczywiście napar zabezpiecza przed rakiem endometrium (łac. carcinoma endometrium), wiele wskazuje jednak na to, że tak. Rak ten jest najczęstszym nowotworem złośliwym trzonu macicy. Największą zachorowalność odnotowuje się wśród kobiet między 55. a 70. rokiem życia. Naukowcy z National Shanghai Center for New Drug Safety Evaluation and Research przeanalizowali szereg publikacji na temat roli zielonej i czarnej herbaty w zapobieganiu rakowi endometrium. Chociaż wyniki istniejących studiów sugerują, że picie herbaty, zwłaszcza zielonej, może zapewniać pewien stopień ochrony, niewielka liczba badań z tej dziedziny ogranicza prawomocność wniosków. Trzeba przeprowadzić więcej eksperymentów, by mieć pewność. Chińczycy, których artykuł ukazał się w piśmie American Journal of Obstetrics and Gynecology, przejrzeli w sumie 7 studiów z 3 krajów. Na początku porównali ludzi regularnie pijących herbatę z tymi, którzy pili jej najmniej lub w ogóle. Następnie zestawili osoby spożywające niewielkie, średnie i duże ilości naparu z liści Camellia sinensis. Po wzięciu poprawki na różne sposoby mierzenia ilości konsumowanej herbaty, naukowcy stwierdzili, że zwiększone spożycie w postaci dwóch kubków dziennie wiązało się z 25-proc. spadkiem ryzyka wystąpienia raka trzonu macicy. Związek pozostawał istotny statystycznie dla zielonej, ale już nie dla czarnej herbaty. Co więcej, efekt ochronny odnotowano w badaniach chińskich i japońskich, lecz nie w amerykańskich. Specjaliści z Shanghai Center for New Drug Safety Evaluation and Research sądzą, że może to być skutkiem innych niekontrolowanych podczas studiów czynników, np. diety, różnic genetycznych czy trybu życia. Niewykluczone, że chodziło np. o to, że większość azjatyckich ochotników sięgała po herbatę zieloną, a Amerykanie optowali raczej za jej czarną wersją. Choć wydaje się to banalne, problemem było ustalenie ekspozycji na oddziaływanie herbaty. Niby we wszystkich studiach mierzono ją liczbą spożywanych dziennie kubków, ale poszczególni uczestnicy mieli przecież naczynia niejednakowej wielkości, nie wspominając już o różnych krajach. Chińczycy uważają, że jeśli rzeczywiście herbata zabezpiecza przed rakiem endometrium, dzieje się tak za sprawą wielu czynników. Carcinoma endometrium wiąże się z późną menopauzą lub niepłodnością, a kofeina z herbaty wpływa na poziom hormonów. Zawarte w niej fitoestrogeny oddziałują też na receptory estrogenów, może to więc być kolejny wchodzący w grę mechanizm.

Bardzo gorąca herbata może powodować nowotwór przełyku – twierdzi profesor Reza Malekzadeh z Uniwersytetu Nauk Medycznych w Teheranie i zaleca przestudzenie napoju przed wypiciem (British Medical Journal). Irańczycy porównali skutki powodowane przez herbaty o różnej temperaturze i stwierdzili, że picie naparu o temperaturze powyżej 70 stopni Celsjusza stwarza 8-krotnie wyższe zagrożenie nowotworem przełyku niż konsumowanie płynu wystudzonego poniżej 65°. Zespół z Teheranu badał zwyczaje dotyczące picia herbaty 300 pacjentów z nowotworem przełyku i 571 zdrowych osób z tego samego rejonu w ostanie Golestan. Rejon ten cechuje jeden z najwyższych na świecie wskaźników zachorowań na opisywany rodzaj nowotworu, chociaż spożycie alkoholu jest tu niskie i niewiele osób pali. To istotna informacja, ponieważ w ramach wcześniejszych badań wykazano, że "procenty" i tytoń wpływają na ryzyko zachorowania. Stwierdzono, że niemal wszyscy ochotnicy pijali regularnie czarną herbatę i dziennie pochłaniali jej średnio ponad litr. Badacze zauważyli, że osoby, które zabierały się do picia w mniej niż 2 minuty od zalania suszu, zapadały na nowotwory przełyku 5-krotnie częściej od ludzi odczekujących co najmniej 4 min. Na razie nie wiadomo, w jaki sposób herbata mogłaby uruchamiać proces nowotworowy, ale specjaliści sądzą, że powodem są powtarzające się uszkodzenia termiczne nabłonka.

Pokarmy i napoje zawierające kakao obniżają ciśnienie krwi. Niestety, nie można powiedzieć tego samego o piciu zielonej i czarnej herbaty — tak przynajmniej twierdzą naukowcy, którzy zbiorczo przeanalizowali wyniki wcześniej publikowanych badań (Archives of Internal Medicine). Co ważne, u osób jedzących produkty z kakao przez co najmniej 2 tygodnie odnotowywano spadek ciśnienia tętniczego podobny do tego, który występuje przy zażywaniu przepisywanych tradycyjnie na tę przypadłość leków. Tym samym ryzyko udarów i zawałów serca zostaje obniżone o 10-20%. Zarówno ziarna kakaowca, jak i herbata zawierają polifenole (przeciwutleniacze). Kakao zawiera jednak procyjanidy, które wykazują większą aktywność biologiczną i chemiczną. Herbaty obfitują natomiast w flawan-3-ole. Dirk Taubert ze Szpitala Uniwersyteckiego w Kolonii odradza jednak zajadanie się czekoladą. Wspomina, że co prawda można zastąpić wysokokaloryczne desery gorzką czekoladą, ale większość produktów z kakao zawiera niestety sporo cukru, kalorii oraz tłuszczu. Sprawdza się więc stara zasada, że we wszystkim wskazany jest umiar...

Amerykańscy i niemieccy naukowcy ustalili, że ekstrakty z herbaty przyspieszają gojenie uszkodzeń skóry, które powstały podczas radioterapii. Badacze testowali wyciągi zarówno z zielonej, jak i czarnej herbaty. Okazało się, że skracają one czas gojenia się ran niekiedy aż o 10 dni. Ekstrakty działają na poziomie komórkowym i hamują proces zapalny. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles oraz z Uniwersytetu we Freiburgu nie tylko testowali wyciągi z herbaty na pacjentach, ale także hodowali ludzkie i mysie białe krwinki w warunkach laboratoryjnych i na nich sprawdzali efekty działania tych samych substancji. Okazało się, że wyciągi zmniejszały wydzielanie cytokin prozapalnych, takich jak IL-1beta, IL-6, IL-8, TNF-alfa oraz PGE2 (IL to skrót od interleukina). Zielona herbata wydaje się mieć silniejsze właściwości przeciwzapalne od czarnej herbaty. Badacze przypuszczają, że za aktywność antyzapalną odpowiadają zawarte w herbacie polifenole, ale istnieją też inne ścieżki oddziaływania. Wyniki studium opublikowano w magazynie BMC Medicine.