Znajdź zawartość

Pięć nowych izotopów – tul-182, tul-183, iterb-186, iterb-187 oraz lutet-190 – to wynik pracy naukowców z Facility for Rare Isotope Beam (FRIB) na Michigan State University. Ich stworzenie we FRIB to prawdopodobnie ich pierwszy przypadek zaistnienia na Ziemi. To jednocześnie dowód, że możliwości FRIB coraz bardziej zbliżają się do możliwości generowania izotopów takich, jakie istnieją w niezwykle egzotycznych środowiskach, jak wnętrza gwiazd neutronowych. Obecnie znamy około 300 naturalnie występujących izotopów różnych pierwiastków, z czego około 250 to izotopy stabilne. W ośrodkach badawczych takich jak FRIB uzyskano dotychczas około 3000 krótkotrwałych izotopów. Te odmiany pierwiastków w sposób naturalny pojawiają się np. podczas zderzeń gwiazd neutronowych czy powstawania supernowych. Mogą one brać udział w tzw. procesie r, czyli reakcji polegającej na wychwycie prędkich neutronów przez nuklidy, a w wyniku tego procesu powstają nuklidy cięższe od żelaza, na przykład złoto. Naukowcy pracujący przy FRIB uważają, że są w stanie jeszcze bardziej „zbliżyć się” do gwiazd neutronowych i uzyskać kolejne izotopy, których zbadaniem zainteresowana jest astrofizyka. Teraz, gdy naukowcy wiedzą, jak uzyskać te nowe izotopy, mogą zacząć wytwarzać je w większej ilości i prowadzić eksperymenty, jakie dotychczas nie były możliwe. Wykorzystają też swoje doświadczenia, do stworzenia nowych izotopów. Gwiazdy są fabrykami pierwiastków. W Słońcu istnieją warunki pozwalające na łączenie dwóch atomów wodoru w jądro helu. Uzyskanie cięższych pierwiastków wymaga jeszcze bardziej ekstremalnych warunków. Naukowcy sądzą, że do powstania złota, które ma masę 200-krotnie większą od masy wodoru, potrzebne są tak ekstremalne warunki, jakie istnieją podczas łączenia dwóch gwiazd neutronowych. Jeśli uda się uzyskać izotopy, które powstają w miejscach zderzeń gwiazd neutronowych, będzie można je badać i lepiej zrozumieć proces powstawania cięższych pierwiastków czy ewolucji wszechświata. Pięć uzyskanych właśnie izotopów to jeszcze nie to, czego szukają naukowcy. Jednak nigdy wcześniej nie udało się dotrzeć tak blisko izotopów powstających, gdy łączą się gwiazdy neutronowe. Osiągnięcie jest więc bardzo obiecujące i daje nadzieję, że już wkrótce się uda. « powrót do artykułu