Znajdź zawartość

Podejmując decyzje, np. związane z kategoryzowaniem jakiegoś obiektu, mężczyźni są bardziej zdecydowani od kobiet. Ich zachowanie jest zero-jedynkowe (widzą świat czarno-biały), podczas gdy panie dostrzegają wiele etapów i zjawisk pośrednich, uwzględniając odcienie szarości. Choć o zjawisku tym wiedziano i dyskutowano od dawna, po raz pierwszy zademonstrowano je eksperymentalnie. Vickie Pasterski, Karolina Zwierzynska i Zachary Estes z Wydziału Psychologii University of Warwick poprosili 113 osób o stwierdzenie, czy 50 obiektów pasuje częściowo, w całości lub nie pasuje w ogóle do danej kategorii. Wybrano obiekty wzbudzające kontrowersje i wątpliwości, stąd pytania: "Czy pomidor to owoc?", "Czy farba to narzędzie?". Naukowcy stwierdzili, że mężczyźni z większym prawdopodobieństwem dokonywali bezwarunkowych kategoryzacji, np. pomidor jest lub nie jest owocem. U kobiet odpowiedzi były mniej precyzyjne, np. pomidor w pewnym sensie należy do kategorii owoców (przypisanie do kategorii "częściowo" występowało o 23% częściej niż u mężczyzn). Charakterystyczne było też podawanie większej liczby szczegółów. To, że odkryliśmy znaczące różnice w kategoryzowaniu przez mężczyzn i kobiety, nie oznacza automatycznie, że któraś z metod jest lepsza od drugiej. Lekarze mężczyźni mogą np. szybciej i z większą pewnością diagnozować zespół objawów jako chorobę. Daje to sporo korzyści w postaci wczesnego leczenia dolegliwości, gdy jednak diagnoza jest zła, pojawiają się spore kłopoty. W wielu przypadkach bardziej otwarte podejście do kategoryzowania lub diagnozowania będzie skuteczniejsze – podsumowuje dr Estes.

Niektóre słowa kojarzone z obiektami łatwo rozpraszają. Pojawiający się wyraz jest na tyle sugestywny, że zaburza postrzeganie innych bodźców. Zachary Estes i zespół z Uniwersytetu w Warwick poprosili studentów o "wyłapywanie" litery, która pojawiała się na chwilę na górze lub na dole ekranu. Części badanych tuż przed literą wyświetlano na środku monitora słowo "kapelusz". Osoby te miały potem problem z uchwyceniem litery: były wolniejsze i mniej dokładne (Psychological Science). Szef ekipy naukowców zaproponował proste wyjaśnienie zaobserwowanego zjawiska. Wg niego, kapelusz kojarzy się z położeniem na górze, dlatego wywołuje tak właśnie umiejscowiony mentalny obraz. Zaburza to identyfikację litery zajmującej w przestrzeni dokładnie to samo miejsce. Wygląda to tak, jakby dwa obrazy siedziały sobie na barana, stąd trudno wyróżnić którykolowiek z nich.