Znajdź zawartość

Misje marsjańskich łazików: Spirita i Opportunity były jednymi z największych sukcesów badań kosmicznych. Działając wielokrotnie dłużej, niż planowano, dostarczyły wielkiej ilości informacji na temat Czerwonej Planety, włącznie z odkryciem wody i to mimo przebadania niewielkiego w sumie obszaru powierzchni Marsa. Jak zapewnić przyszłym misjom możliwość pokonywania większych odległości? W odróżnieniu od kolejnych jeżdżących robotów, jakie projektuje NASA, naukowcy zgromadzeni w międzynarodowym Space Research Centre zlokalizowanym przy angielskim University of Leicester, współpracując z kolegami z firmy Astrium Ltd oraz Center for Space Nuclear Research w amerykańskim Idaho, mają całkowicie odmienną rewolucyjną koncepcję. Projekt Mars Hopper zakłada stworzenie pojazdu, który zamiast mozolnie jeździć, grzęznąc w piasku, będzie kicał, a dokładniej posługiwał się długimi skokami, badając coraz to nowe miejsca. Projektowany Hopper, czyli „skoczek" ważąc około czterystu kilogramów wraz z bogatym wyposażeniem naukowym, będzie mógł poruszać się skokami o długości aż jednego kilometra. Po każdym skoku następować będzie faza eksploracji i badań oraz przygotowywania następnego skoku. Obecnie trwają prace nad najważniejszą częścią pojazdu, czyli silnikiem. Źródłem zasilania będzie długowieczna bateria radioizotopowa, dostarczająca energii cieplnej i elektrycznej. Silnik w fazie przygotowania będzie sprężał dwutlenek węgla z marsjańskiej atmosfery, żeby, po osiągnięciu odpowiedniego ciśnienia i podgrzania wyrzucać gaz dyszą w jednym, długim skoku. Proces ładowania silnika do takiego „kicnięcia" może trwać nawet tydzień, ale sumarycznie tempo poruszania się będzie i tak znacznie większe niż pojazdów kołowych. Zasilanie baterią radioizotopową zapewni niezależność od słońca, pory roku i pogody. Zapewni też długie działanie skoczka, o ile oczywiście okaże się on wystarczająco odporny i trwały, co przy takim sposobie poruszania się może być trudnym wyzwaniem. Tym zajmują się naukowcy wydziału inżynierii materiałowej (Materials Engineering) w Leicester oraz w londyńskim Queen Mary University. Zwiększona mobilność i zasięg Marsjańskiego Skoczka pozwoli na bardziej rozległe i efektywne badania Marsa, w przyszłości być może także innych planet, jak uważają uczeni ze Space Research Centre, Richard Ambrosi i Nigel Bannister. http://www.youtube.com/watch?v=grffBimdwUg

Naukowcy nie ustają w poszukiwaniu nowych danych, które pozwoliłyby ustalić zmiany klimatu w historii Ziemi, źródła tych zmian i skutki. Najgłośniejszym źródłem takich informacji są oczywiście rdzenie lodowe. Ponieważ potrzebne są dane z różnych obszarów, często korzysta się na przykład z osadów dennych jezior lub bagien. Ale skąd zebrać dane na przykład w gorącym klimacie afrykańskim? Z pomocą przychodzi zwierzątko mało znane nam, ale dość powszechne w Afryce i na Bliskim Wschodzie: góralek przylądkowy (Procavia capensis). To zwierzę, które choć przypomina dużą świnkę morską, to spokrewnione jest ze słoniami. Jednak najważniejszą dla naukowców cechą tego gatunku jest to, że korzysta on z „publicznych toalet". Wszystkie zwierzęta korzystają z tych samych miejsc do załatwiania się przez kolejne pokolenia, ich uryna krystalizuje się, tworząc grube pokłady, sięgające dziesiątek tysięcy lat wstecz. Te właśnie pokłady postanowił zbadać międzynarodowy zespół pod kierunkiem doktora Briana Chase, naukowca z Institut des Sciences de l'Evolution de Montpellier, z udziałem między innymi uczonych z Wydziału Geografii na University of Leicester: Andrew Carra i Arnouda Booma. Fundusze na badania pochodzą od European Research Council i Leverhulme Trust. Pokłady skrystalizowanej uryny są bardzo twarde i trudne do eksploracji, ale też dzięki temu nie ulegają zniszczeniu, przechowując cenne informacje. Wycinanie próbek wymaga użycia takich narzędzi, jak szlifierka kątowa. Co można znaleźć w takich próbkach? Dzięki technice można z nich wyodrębnić cząstki organiczne, które pozwalają określić metabolizm tych zwierząt, skład ich pożywienia (jakie rośliny zjadały i w jakich proporcjach). To zaś zdradza, jaka na danym terenie była szata roślinna oraz jaki klimat na nim panował. Dane, które udało się uzyskać, sięgają aż 30 tysięcy lat wstecz, z dokładnością od dekad do stuleci. Do tej pory dane paleośrodowiskowe były cząstkowe, nowe badania pozwolą je uzupełnić i zweryfikować. Jak zdradzają autorzy studium opublikowanego w periodykach Quaternary Research i Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology and Geology, klimat od ostatniej epoki lodowcowej (20 tysięcy lat temu) zmieniał się w złożony sposób. Plan najbliższych prac obejmuje porównanie danych z informacjami uzyskanymi z analizy oceanicznych osadów dennych oraz wykonanie klimatycznej symulacji komputerowej z wykorzystaniem nowych informacji.

Antynowotworowe działanie wielu naturalnych substancji jest znane. Zalicza się do nich kurkuminę, która w rękach angielskich uczonych ma szansę zamienić się w lek zapobiegający nawrotom raka po chemioterapii. Kurkumina to związek występujący w kłączach kurkumy, czyli ostryżu. Kurkuma jest powszechnie używana przyprawą i barwnikiem żywności, jest przeciwutleniaczem, mającym działania przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Co do jej działania przeciwnowotworowego uczeni nie zawsze byli zgodni, ale naukowcy z University of Leicester dowiedli, że nie tylko wzmacnia efekt chemioterapii, ale zapobiega nawrotom nowotworu. W guzie nowotworowym zawsze jakaś część komórek wykazuje odporność na podawane leki, te komórki, pozostając nawet po udanej kuracji, mogą być źródłem odnowienia się choroby. Doktor Karen Brown i doktor Lynne Howells pracują nad lekiem działającym bezpośrednio na te lekooporne komórki, które wykazują się odmiennymi właściwościami od reszty guza. Kurkumina zmniejsza ich lekooporność, pozwalając na dokładniejsze zniszczenie raka. Badania prowadzone są dzięki funduszom od organizacji charytatywnej Hope Against Cancer.