Znajdź zawartość

Astronomowie po raz pierwszy zaobserwowali gwiazdę, która weszła w okres niezwykle niskiej aktywności, podobnej do Minimum Maundera, którego Słońce doświadczyło w drugiej połowie XVII wieku. Odkrycia dokonał zespół Anny Baum z Penn State University i Lehigh University, który przyjrzał się historycznym danym z obserwacji 59 gwiazd podobnych do Słońca. Naukowcy szukali oznak aktywności magnetycznej gwiazd. W czasie badań uczeni obserwowali linie absoprcyjne zjonizowanego wapnia. Szczególnie interesowały ich linie spektralne H i K, które są wrażliwe na siłę pola magnetycznego. Przy ich badaniu używa się wartości S, określającej aktywność magnetyczną gwiazdy. Im większy współczynnik S, tym bardziej aktywna gwiazda. Aktywność Słońca charakteryzują 11-letnie cykle. Wśród obserwowanych gwiazd cykle zauważono w przypadku 29 z nich, a w przypadku 14 udało się zmierzyć czas trwania cykli. Średni czas trwania cyklu wśród tych 14 gwiazd wynosił nieco poniżej 10 lat, co jest wartością podobną do 11-letniego cyklu słonecznego, mówi Baum. Uczona zauważa przy tym, że cykl jednej z gwiazd miał 4 lata długości, a w przypadku gwiazdy HD 166620 wynosił on aż 17 lat. Wynosił, gdyż gdzieś pomiędzy rokiem 1995 a 2004 cykl HD 166620 się zatrzymał. Naukowcy nie są pewni, kiedy do tego doszło, gdyż zjawisko to nastąpiło w czasie, gdy zmieniano instrumenty na jednym z teleskopów. Zespół Baum korzystał bowiem z danych Mount Wilson Observatory HK Project z lat 1966–1995, a później z danych projektu California Planet Search. W roku 2004 ten drugi projekt zyskał nowy udoskonalony spektrometr i wówczas stało się oczywiste, że HD 166620 stała się w międzyczasie wyjątkowo mało aktywna. Od ponad 10 lat aktywność tej gwiazdy utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. Z niecierpliwością czekamy na moment, w którym jej aktywność znowu zacznie rosnąć, mówi Baum. To oczekiwanie może potrwać bardzo długo. Słoneczne Minimum Maundera trwało od roku 1645 do 1715, a w tym aktywność naszej gwiazdy była naprawdę niewielka. Dość wspomnieć, że w latach 1672–1699 zanotowano mniej niż 50 plam słonecznych, podczas gdy nawet podczas minimum 11-cyklu obserwuje się ich kilkanaście w ciągu roku, a podczas maksimum mamy do czynienia z ponad 100 plamami rocznie. Nie wiadomo dokładnie, co powoduje zjawiska podobne do Minimum Maundera. Przed kilku laty ukazała się praca naukowa, której autorzy dowodzili, że ma to związek z ruchem obrotowym gwiazdy. Dlatego też tak ważne jest zbadanie HD 166620 i odnotowanie momentu jej powrotu do normalnej aktywności. Wśród innych obserwowanych przez Baum gwiazd zauważono kilka interesujących zjawisk. Na przykład HD 101501 była nieaktywna magnetycznie w latach 1980–1990, a aktywność HD 4916 stopniowo spada, ale nie doszła do minimalnego poziomu. O ile mi wiadomo, HD 166620 jest pierwszą zaobserwowaną gwiazdą, która w oczywisty sposób weszła w okres minimalnej aktywności. « powrót do artykułu