Znajdź zawartość

Pracownicy brytyjskich Królewskich Ogrodów Botanicznych opublikowali pierwszą w historii globalną analizę bioróżnorodności roślin. Z Sampled Red List Index for Plants dowiadujemy się, że aż 20% spośród 380 000 gatunków roślin jest zagrożonych wyginięciem. Największe niebezpieczeństwo wisi nad nagonasiennymi, a wśród nich najbardziej zagrożone są sagowce, z których zagłada grozi aż 75% gatunków. Rośliny znikają z powodu zaniku habitatów wywołanych działalnością człowieka, głównie rolniczą. Do oceny stanu światowej flory skłoniło naukowców bardzo jednostronne podejście do kwestii ochrony przyrody, z jakim mamy od dawna do czynienia. Stephen Harris, kurator Oxford University Herbaria mówi: "Gdy ludzie myślą o ochronie przyrody, rzadko mają na myśli rośliny". Dodaje, że nie zaskoczyła go informacja o szczególnym niebezpieczeństwie wiszącym nad sagowcami. "Ich populacje mają bardzo małą liczebność i bardzo ograniczone zdolności do rozprzestrzeniania się" - stwierdza Harris. Królewscy botanicy nie badali, oczywiście, wszystkich roślin na wszystkich kontynentach. Zbadali 7000 gatunków z pięciu głównych grup roślin i milion przedstawicieli poszczególnych gatunków przechowywanych w zielnikach. Uczeni sprawdzali gdzie i kiedy dany przedstawiciel został zebrany. Tak uzyskane dana wprowadzili do komputerowej bazy, dzięki której stworzyli dokładną mapę gatunków. Do mapy dołączono informacje dotyczące utraty habitatów, by sprawdzić, czy na danym terenie konkretnemu gatunkowi coś zagraża. Następnie, na potrzeby określenia stopnia zagrożenia, wykorzystali kryteria IUCN. Mówią one np. o tym, że gatunek roślinny jest krytycznie zagrożony, gdy zajmuje mniej niż 10 kilometrów kwadratowych i występuje tylko w jednej lokalizacji. Uczeni mają zamiar przeprowadzić identyczne badania w roku 2015, co pozwoli im stwierdzić, czy z czasem sytuacja się pogarsza czy polepsza. Ich prace pozwolą też rządom poszczególnych państw lepiej prowadzić politykę na rzecz zachowania bioróżnorodności.

W Królewskich Ogrodach Botanicznych w Kew przeprowadzono ostatnio akcję przesadzania najstarszej rośliny doniczkowej świata. Sagowiec, przywieziony z drugiej wyprawy kapitana Cooka na pokładzie Resolution, waży obecnie tonę. Przemieszczenie go wymagało użycia dźwigu, udziału 9 ogrodników i 3-miesięcznego skrupulatnego planowania. Gdy roślinę wyciągnięto ze starej doniczki, pięć osób podpierało jej wygięty pod sporym kątem pień europaletami i metalowymi prętami, a 4 podstawiały nowy pojemnik z mahoniu. Waży on tyle, co 7-letnie dziecko, a do środka nasypano tonę ziemi. W sumie mierzący 440 cm sagowiec i jego lokum ważą ok. 2 ton. Wes Shaw, szef palmiarni, w której znajduje się sagowiec, podkreśla, że jest to wyjątkowa roślina: Przybyła do Kew w 1775 r. i była ostatnio przesadzana 20 lat temu. Pojemnik zaczął się rozkładać, dlatego z powodów estetycznych i dla zdrowia sagowca należało go wymienić. Ludzie się tego obawiali, ale na szczęście wszystko poszło dobrze. Shaw wspomina, że o Encephalartos altensteninii dbało przez kilkaset lat tyle osób, że nie sposób nie uznać, że jest to narodowe, jeśli nie ogólnoświatowe dziedzictwo. Sagowiec został wypatrzony przez pierwszego zaopatrzeniowca Królewskich Ogrodów Botanicznych Francesa Massona w Prowincji Przylądkowej Wschodniej RPA. Encephalartos altensteninii rośnie o 2,5 cm rocznie. W palmiarni znajduje się od 1848 r., czyli od momentu jej powstania.

Naukowcy z Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew jako pierwsi na świecie wyhodowali hybrydę roślin kwitnących w dzień i w nocy. Skrzyżowali otwierające się w ciemności grzybienie egipskie z należącymi również do rodziny grzybieniowatych australijskimi Nympaea Barre Hellquist, które z kolei cieszą oko obserwatora za dnia. Botanicy mogą być z siebie niezwykle dumni, gdyż to pierwsza zakończona sukcesem próba, a są one podejmowane od ponad wieku, bo od 1852 r. Carlos Magdalena, ogrodnik z działu roślin tropikalnych, pobrał pyłek z pręcików grzybienia egipskiego i umieścił go na owocolistku drugiego gatunku. Trzy tygodnie później doliczono się 40 nasion. Okazało się, że występują problemy ze wzrostem. Z trzech pierwszych roślin udało się uzyskać niewielkie rachityczne okazy, które szybko obumarły. Czwarte z nasion poradziło sobie jednak dużo lepiej i po 10 tygodniach pojawił się pierwszy kwiat jaskrawoniebieskiej lilii wodnej. Podobnie jak "matka", kwitnie ona w dzień – otwiera się ok. 9 rano. Na razie nie wiadomo, czy może się ona rozmnażać. Chętni zobaczą ją w Kew, a inne egzemplarze zostaną rozesłane do ogrodów botanicznych w Wielkiej Brytanii. Pan Magdalena zamierza zarejestrować nową odmianę w Water Gardeners International Registry of Water Lily Cultivators.