Znajdź zawartość

W pobliżu Hradca Králové archeolodzy odkryli wielką celtycką osadę. Zarówno pod względem rozmiarów, jak i znalezionych artefaktów odkrycie nie ma sobie równych w całych Czechach. Pod względem potencjału i znaczenia znalezione właśnie miejsce dorównuje najważniejszym osadom kultury lateńskiej z regionu środkowego biegu Dunaju i południowych Niemiec. Na niezwykłe znalezisko trafiono podczas prac związanych z budową drogi ekspresowej D35. Osada nie była ufortyfikowana. Została założona na końca III wieku p.n.e i przetrwała do początków I wieku p.n.e. Szczyt jej rozkwitu przypadał na II wiek, jeszcze przed pojawieniem się obronnych osiedli, oppidów. O ile w tamtym czasie przeciętne osady celtyckie miały powierzchnię 1-2 hektarów, odkryta miejscowość zajmowała powierzchnię co najmniej 25 hektarów. W okresie, z którego pochodzi osada, na terenie tym mieszkało plemię Bojów, od którego pochodzi łacińska nazwa Czech, Bohemia. Nazwę tę wymienia Tacyt w XXVIII rozdziale „Germanii”. Nowo odkryta osada była ponadregionalnym centrum produkcji i handlu. Świadczą o tym znalezione przez archeologów bursztyn, srebrne i złote monety oraz ślady produkcji luksusowej ceramiki. Na miejscu odkryto też prawdopodobne ślady jednego lub dwóch miejsc kultu. Odkrycie jest tym bardziej wyjątkowe, że miejsce, w którym znajdowała się osada, nie zostało dotychczas naruszone ani przez działalność rolniczą, ani przez rabusiów. Jest więc ono pełne artefaktów. Archeolodzy byli zaskoczeni ich zagęszczeniem w górnej warstwie gleby. To jedno z najbogatszych znalezisk w Czechach. Zawiera ono zarówno przedmioty codziennego użytku, jak i luksusową biżuterię. Tomáš Mangel, archeolog w Uniwersytetu w Hradcu Králové powiedział Radiu Prague International, że zidentyfikowano kilka pieców garncarskich oraz ślady obróbki szkła. Obok srebrnych i złotych monet oraz bursztynu, ślady te świadczą, że ta duża osada włączona była w sieci handlowe, przede wszystkim te rozciągające się między Bałtykiem a Morzem Śródziemnym. « powrót do artykułu

Urzet barwierski, używany przez Celtów do malowania ciała na niebiesko, by zwalczyć strach przed wrogami, może obecnie znaleźć zastosowanie w walce z nowotworami. Naukowcy odkryli, że urzet (Isatis tinctoria) jest bogatym źródłem wykazującej działanie antynowotworowe glukobrazycyny (GBS). Znajduje się ona również w brokułach oraz brukselce. Uważa się, że wykazuje szczególną aktywność w stosunku do nowotworów piersi. Zespół dr Stefanii Galletti z Uniwersytetu Bolońskiego odkrył, że urzet zawiera 20 razy więcej GBS niż brokuły. Podobnie jak spokrewnione gatunki roślin, Isatis tinctoria wykorzystuje ten związek chemiczny jako ochronę przed szkodnikami. Wydziela się go więcej, gdy roślina ulegnie uszkodzeniu fizycznemu lub podziała się na nią pewnym substancjami. Badacze zwiększyli wydzielanie GBS przez urzet, uszkadzając liście w podobny sposób, jak to robią szkodniki. Mają nadzieję, że w ten sposób uda im się uzyskać ilości glukobrazycyny wystarczające do przeprowadzenia prób klinicznych. Ostatnie badanie wykazało istnienie znaczącego związku między zwiększoną konsumpcją gorczycy a spadkiem liczby zachorowań na nowotwory płuc wśród palaczy. Wyniki innego studium wskazują, że GBS zapobiega rakowi piersi poprzez "wypłukiwanie" z organizmu pochodnych estrogenu. Stężenie GBS w warzywach, np. brokułach, nie jest wysokie, w dodatku związek ten współwystępuje z innymi substancjami i trudno byłoby go wyekstrahować oraz oczyścić do prób klinicznych z udziałem ludzi. Urzet barwierski może być pierwszy tanim, a zarazem bogatym źródłem GBS. Urzet był stosowany przez plemiona brytyjskie do malowania twarzy i innych części ciała. Boadicea/Boudicca (czyli zwycięska), królowa Icenów żyjących we wschodniej Anglii, zorganizowała w roku 60 n.e. rebelię przeciwko Rzymianom. Poprowadziła swoje wojska całkowicie rozebrana, ale pomalowana na niebiesko barwnikiem uzyskanym z Isatis tinctoria. Barwnik ten był wysoko ceniony w średniowieczu, ale w XVI wieku został wyparty przez tańsze importowane indygo. Glukobrazycyna należy do grupy glukozynolanów. Odpowiadają one za gorzki smak warzyw kapustnych.