Znajdź zawartość

Nie tylko ludzie dokonują irracjonalnych wyborów. Ponieważ podobnie zachowują się śluzowce – pozbawione mózgu organizmy, w większości zaliczane obecnie do supergrupy Amoebozoa - oznacza to, że cecha ta przeszła długą ewolucyjną drogę. Dr Tanya Latty i prof. Madeleine Beekman z Uniwersytetu w Sydney eksperymentowały ze śluzowcami z gatunku Physarum polycephalum. Interesowało nas, czy śluzowce spełniają kryteria irracjonalności. Pani doktor wyjaśnia, że większość biologicznych modeli zwierzęcego odżywiania i wyborów konsumenckich zakłada, że osobnik dokonuje wyceny absolutnej wartości obiektu, a jego decyzje są ekonomicznie racjonalne. To idealna teoria, w praktyce często się tak jednak nie dzieje. A oto przykład. W zwykłych okolicznościach dany człowiek, mając do wyboru stary i tańszy samochód oraz drogie sportowe auto, wybrałby wysłużony model. Kiedy jednak przedstawiłoby mu się trzecią opcję - stary i jednocześnie drogi samochód - zacząłby się zapewne skłaniać ku autu sportowemu, a przecież jego wartość nie uległa w tym krótkim czasie zmianie. Mając na uwadze takie przypadki, wykorzystywane skrzętnie przez handel i reklamę, naukowcy wysnuli hipotezę, że ludzie nie bazują na ogólnej wartości przedmiotu, lecz podejmują decyzje, biorąc pod uwagę relatywną wartość wszystkich dostępnych opcji. Na podobnej zasadzie działają ptaki i pszczoły, stąd pomysł Australijek, by sprawdzić, jak ma się sprawa z pozbawionymi mózgu śluzowcami. Podczas studium P. polycephalum oferowano dwa rodzaje posiłku: zawierający dużo płatków owsianych, lecz ustawiony w świetle 5L oraz udostępniony w cieniu, ale ubogi w płatki 3D. Śluzowce unikają nasłonecznionych miejsc, ponieważ naraża je to na wyschnięcie. Panie Latty i Beekman zaobserwowały, że śluzowce ważyły ryzyko związane z wystawieniem się na oddziaływanie światła oraz odżywczość pokarmu i wskutek tego ich wybory podzieliły się równo pół na pół: w 50% sytuacji wybierały 5L i również w 50% 3D. Gdy jednak biolodzy posłużyli się dodatkowym posiłkiem ID – ustawionym w cieniu jak 3D, ale o najniższej zawartości płatków – P. polycephalum nagle zaczęły gustować przede wszystkim w jedzeniu 3D. Australijki podkreślają, że skoro tak różne od H. sapiens śluzowce zachowują się w tak znajomy nam sposób, irracjonalne zachowanie mózgu ssaków nie może być zwykłym wybrykiem natury. Jeśli przebywasz w niebezpiecznym otoczeniu, żerując wśród lwów, tygrysów i innych drapieżników, lepiej zrobisz, podejmując prawidłową w większości przypadków szybką decyzję. Zbyt długie dochodzenie do jej wersji idealnej groziłoby bowiem zjedzeniem – przekonuje Latty. Nie da się więc zaprzeczyć, że to istotna korzyść ewolucyjna, wynikająca z ważenia względnej wartości.

Leverhulme Trust, organizacja, która dąży do stworzenia pierwszego w pełni biologicznego robota, przyznała grant University of the West of England. W jego ramach naukowcy chcą użyć wielojądrowej śluziny, stanowiącej wegetatywną formę śluzowców, do stworzenia biorobota. Śluzowce to szeroko rozpowszechnione organizmy podobne do grzybów, chociaż zaliczane są również do pierwotniaków. W 2000 roku w piśmie "Nature" ukazał się artykuł, którego autorzy stwierdzili, że w śluzowce potrafią przebyć labirynt, co wskazuje inteligencję tych stworzeń. Prace nad biologicznym robotem prowadzone są pod kierunkiem profesora Andy'ego Adamatzky'ego. Profesor zauważa, że dla większości ludzi komputer to sprzęt z oprogramowaniem przeznaczonym do wykonania konkretnych zadań. Ta śluzina to naturalna substancja z własną inteligencją. Rozprzestrzenia się i szuka źródeł pożywienia, a gdy je znajdzie, rozgałęzia się w liczne odnogi. Potrafi wykonać złożone zadania obliczeniowe, takie jak znalezienie najkrótszej drogi pomiędzy dwoma punktami. Nasze wcześniejsze eksperymenty wykazały, że jest również w stanie transportować obiekty. Karmiąc je płatkami owsianymi byliśmy w stanie doprowadzić do tego, by rozrastało się w żądanym kierunku i przenosiło przedmioty. Taki sam efekt możemy uzyskać używając bodźca świetlnego bądź chemicznego. Profesor przewiduje, że plasmobot, bo tak nazwał robota, będzie w stanie wyczuć obiekty i przetransportować je najkrótszą możliwą drogą w zaprogramowanym wcześniej kierunku. Plazmoboty zostaną wyposażone w układy wejścia/wyjścia i odpowiednie czujniki. Będzie można je kontrolować za pomocą światła, pola elektromagnetycznego czy podłoża, na którym będą się poruszały. Jego zdaniem w dalekiej przyszłości plazmoboty będzie można wykorzystać do budowy miniaturowych maszyn czy dostarczania leków w ludzkim ciele. Niewykluczone, że uda się z nich wytworzyć miniaturowe komputery, z których tysiące będą żyły na naszej skórze i wykonywały różne zadania obliczeniowe.