Znajdź zawartość

Pochodzące z VI-IV wieku p.n.e. cmentarzysko kurhanowe Pazyryk reprezentuje klasyczny etap rozwoju miejscowego wariantu kultury scytyjskiej. Jest słynne z zachowanych zabytków z materiałów organicznych, szkieletów koni ze wspaniałymi uprzężami i najstarszymi siodłami, odzieży i instrumentów muzycznych. Już w latach 40. XX wieku na skórze jednego z pochowanych mężczyzn zauważono tatuaże. W XXI wieku, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technik obrazowania, okazało się, że wspaniałe tatuaże pokrywają skórę większej liczby ludzi. To niezwykła okazja dla naukowców, gdyż tatuaże rzadko się zachowują, a za ich pomocą można badać wiele aspektów dawnych kultur. Najstarszym przykładem tatuowania jest skóra słynnego Ötzi. Wiemy zatem, że ludzie ozdabiali się w ten sposób już 5300 lat temu. Z pewnością jednak praktyka wykonywania tatuaży jest znacznie starsza. Grupa naukowców ze Szwajcarii, USA, Francji, Kazachstanu i Rosji wykorzystała właśnie obrazowanie w podczerwieni, by – we współpracy ze współczesnymi tatuażystami – zbadać techniki tatuowania zastosowanych na jednej z mumii z Pazyryk. Swoje badania opisali na łamach Antiquity. Tatuaże na ciele kobiety z grobu 5 znajdują się na czterech obszarach jej ciała: lewej dłoni, lewym przedramieniu, prawej dłoni i prawym przedramieniu. Brak natomiast jest tatuaży w miejscach typowych dla innych pochowanych, w tym na ramionach. Większość przedstawień na dłoniach kobiety jest dość prosty. Najbardziej złożony z nich to kogut na lewym kciuku. Natomiast na przedramionach zmarłej widać jedne z najbardziej skomplikowanych wzorów, jakie dotychczas znaleziono w Pazyryk. Uwagę przyciąga szczególnie prawe przedramię. Widać tam większą dbałość o szczegóły i szerszy zestaw technik wizualnych, co sugeruje, że wykonał go znacznie bardziej doświadczony i zręczny artysta niż tatuaż na lewym przedramieniu lub też widzimy tutaj przykład rozwoju tego samego tatuażysty. Do powstania prawego tatuażu konieczne były co najmniej dwie sesje. Widzimy tam ssaka kopytnego umieszczonego przy nadgarstku, a artysta wykorzystał anatomię nadgarstka do podkreślenia jego kształtu i płynnego przejścia całego wzoru na przedramię. Wzór przedstawia dwa kopytne zaatakowane przez lamparta i dwa tygrysy. Oś kompozycji stanowi ustawienie brzuchów i poroży obu kopytnych. Głowy lamparta i górnego tygrysa skierowane są w stronę widza. To rzadkość w klasycznych tatuażach pazyryckich i w tradycji przedstawiania zwierząt przez Scytów. mamy więc tutaj odejście od konwencji. Tatuator wykorzystał wyraźne równoległe linie z pustą przestrzenią, precyzyjne detale w kopytach, zakończeniach poroża i łapach. Artysta musiał użyć co najmniej dwóch zestawów narzędzi, a precyzja i jednolitość rysunku stanowiłyby wyzwanie nawet dla współczesnych tatuażystów z ich nowoczesnymi narzędziami. Zdaniem autorów badań, niektóre linie zostały wykonane za pomocą narzędzia z jedną końcówką, inne zaś wymagały użycia precyzyjnego narzędzia wielopunktowego. Na mumiach z Pazyryk nie znaleziono nakładających się obrazów czy kompozycji, co wskazuje, że takie ozdabianie ciała było dobrze przemyślane. Użycie zaś różnych narzędzi i stylów u tej samej osoby to dowód, że sztuka tatuowania osiągnęła w kulturze pazyryckiej wysoki poziom specjalizacji i prawdopodobnie oddawało jej się wiele osób. « powrót do artykułu

Polskie Towarzystwo Filozofii Techniki (The Polish Society of The Philosophy of Technics), skupiające badaczy zajmujących się rozwojem techniki i jej wpływem na człowieka, powołane zostanie 9 maja w Krakowie. Spotkanie założycielskie zaplanowano w ramach dwudniowej konferencji Człowiek w świecie technologicznym: antropologia technologii. Głównym celem powołania PTFT jest integracja przedstawicieli polskiego środowiska naukowego, którzy w swoich badaniach podejmują zagadnienia związane z rozwojem techniki, innowacji technologicznych i ich wpływem na człowieka funkcjonującego w szybko zmieniającym się środowisku – mówi PAP jedna z członków założycieli Ada Florentyna Pawlak z Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Pomysłodawca Towarzystwa, Mariusz Markiewicz z Uniwersytetu Jagiellońskiego podkreślił, że pomysł na organizację PTFT wypłynął z Sekcji Filozofii Techniki, inicjatywy studenckiej rozwijanej od 2015 r. przy Instytucie Filozofii UJ. W tym roku Sekcja zdobyła finansowanie projektu badawczo-naukowego „Humanistyka sztucznej inteligencji”, w którego zespole znaleźli się pracownicy naukowi, doktoranci i studenci z takich uczelni jak: UJ, AGH, UW, UŁ i UMCS – dodaje Markiewicz. Wśród głównych celów Towarzystwa będą m.in. pozyskiwanie finansowania na prowadzenie międzynarodowych projektów badawczych m.in. z obszaru technoantropologii czy badań sztucznej inteligencji. Zdaniem pomysłodawców Towarzystwa, PTFT chce również rozwijać projekty edukacyjne, organizując m.in. warsztaty rozszerzające kompetencje cyfrowe przedstawicieli nauk humanistycznych, warsztaty z zakresu etyki i filozofii techniki dla środowisk związanych z naukami informatycznymi. Chcemy także pozyskiwać środki na projekty społeczne, które będą angażować szerokie grupy zagrożone wykluczeniem technologicznym – od młodzieży szkolnej po seniorów – zapowiada Markiewicz. Pierwszym etapem działalności Towarzystwa będzie budowa struktury organizacyjnej i personalnej oraz organizowanie spotkań seminaryjnych. Pomysłodawca PTFT podkreśla, że struktura Towarzystwa przypominać będzie zasady funkcjonowania czasopism naukowych – zadaniem Rady Naukowej będzie recenzowanie i opiniowanie działalności Towarzystwa. Grupy techniczne zrzeszające pracowników naukowych, doktorantów i studentów będą pracowały zaś nad organizowaniem konferencji, warsztatów czy pozyskiwaniem środków na działalność statutową. Spotkanie założycielskie Polskiego Towarzystwa Filozofii Techniki odbędzie się pierwszego dnia konferencji naukowej Człowiek w świecie technologicznym: antropologia technologii, która w dniach 9-10 maja odbędzie się w Krakowie oraz w środowisku wirtualnym Academia Electronica, działającej przy Instytucie Filozofii UJ. Celem konferencji – zdaniem organizatorów – jest rozwój interdyscyplinarnego dialogu w obszarze antropologii technologii i integracja badaczy podejmujących tematy związane z rolą i miejscem człowieka w dynamicznie zmieniającym się środowisku technologicznym. W konferencji wezmą udział m.in. badacze cyber antropology, digital antropology, technoself-study, naukowcy z obszaru filozofii techniki, psychologii, literaturoznawstwa, a także badacze nowych mediów. Do udziału w konferencji zapraszamy także przedstawicieli świata sztuki elektronicznej oraz osoby podejmujące tematy związane z trans- i posthumanizmem do refleksji nad rozwojem technologii komputerowej i informacyjnej, środowiska wirtualnego oraz szeroko rozumianej sztucznej inteligencji – dodaje Ada Florentyna Pawlak. « powrót do artykułu