Znajdź zawartość

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) dokonała właśnie aktualizacji czerwonej księgi gatunków zagrożonych i poinformowała, że jeż zachodni (Erinaceus europaeus) – występujący w Europie zachodniej po zachodnią Polskę – został przesunięty z kategorii „najmniejszej troski” (LC) do kategorii „bliski zagrożenia” (NT). Niebezpieczeństwo na jeże, podobnie jak na dziesiątki tysięcy innych gatunków zwierząt i roślin, sprowadził człowiek. Jak poinformowała IUCN, populacja wspomnianego gatunku jeża zmniejszyła się w ponad połowie krajów, w których występuje, w tym w Wielkiej Brytanii, Norwegii, Szwecji, Danii, Belgii, Holandii, Niemczech i Austrii. W zależności od kraju spadki liczebności sięgają 16–33 procent. Najwięcej jeży, bo nawet do 50%, ubyło w Bawarii oraz we Flandrii. Przyczyną tak gwałtownego zaniku jeży jest przede wszystkim degradacja środowiska naturalnego przez intensywne rolnictwo, coraz gęstszą sieć dróg i coraz większe miasta. Profesor Chris Carbone z Instytutu Zoologii Londyńskiego Towarzystwa Zoologicznego i założyciel organizacji London Hogwatch mówi, że spadek liczebności jeży wciąż można powstrzymać. Można to zrobić zapobiegając utracie habitatów, zmniejszając ilość używanych pestycydów czy tworząc bezpieczne korytarze, którymi jeże będą mogły przemieszczać się pomiędzy siedliskami. W Polsce żyją dwa gatunki jeży. Zachodni (europejski), występujący na zachodzie, oraz wschodni, którego możemy spotkać na całym terenie naszego kraju. Często są one zabijane przez kierowców na drogach, giną w płomieniach wyniku wypalania traw, umierają zimą nie mogąc znaleźć odpowiedniego schronienia ogrodach z krótko skoszoną trawą, w których nie ma ani liści, ani chrustu. W najnowszej czerwonej księdze umieszczono dane dotyczące 166 061 gatunków. Aż 46 337 to gatunki zagrożone wyginięciem. Listę zaktualizowano o pierwszy w historii Global Tree Assesment. Po raz pierwszy w Liście uwzględniono większość gatunków drzew występujących na Ziemi. Okazuje się, że z 47 282 ocenionych gatunków tych roślin zagrożonych jest co najmniej 16 425. « powrót do artykułu

Dziewiątego sierpnia do specjalnie przygotowanego stanowiska w Nadleśnictwie Siewierz zostanie wypuszczonych 6 żółwi błotnych z Czerwonej księgi gatunków zagrożonych. To jedyne miejsce na południu Polski, gdzie będzie można je zobaczyć. To wręcz jedyne stanowisko między Warszawą a Wiedniem, by nawiązać do pierwszego szlaku kolejowego w Królestwie Polskim, biegnącego w pobliżu przez Myszków–Zawiercie–Łazy – mówi Grzegorz Cekus, nadleśniczy Nadleśnictwa Siewierz. Odwołanie się do historii jest jak najbardziej uzasadnione. Kiedy w połowie XIX w. oddawano do użytku kolej warszawsko-wiedeńską, jedyny przedstawiciel żółwi w Polsce występował w naturze powszechnie. Dziś jest pod ścisłą ochroną, wpisany do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych wyginięciem. Obiekt, do którego wypuszczone zostaną żółwie, spełnia wszystkie niezbędne wymagania. Oczko wodne ma maksymalną głębokość 2 m, zapewniającą bezpieczne przetrwanie przez żółwie zimy, otoczenie nawiązuje do naturalnych ekotonów wodno-lądowych, obiekt jest zabezpieczony przed ewentualnymi "ucieczkami" żółwi oraz umożliwia prowadzenie obserwacji przez odwiedzających. Gady pochodzą z warszawskiego ZOO i zostaną przywiezione przez herpetologów w specjalistycznych pojemnikach transportowych. Równocześnie trwają poszukiwania dogodnego miejsca do naturalnej introdukcji żółwia błotnego w Nadleśnictwie Siewierz. Jeśli plan się powiedzie, za kilka lat jest szansa na stworzenie stanowiska tego gatunku na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach w województwie śląskim. W ubiegłym roku Siewierz odwiedził herpetolog Adam Hryniewicz z warszawskiego ZOO, który prowadzi program reintrodukcji żółwi na Mazowszu. Hryniewicz podkreśla, że inicjatywa Siewierza jest cenna, bo leśnicy chcą się podjąć zadania, którego efekty będzie można obserwować najwcześniej za kilkadziesiąt lat. Niestety, sponsorzy, wykładając pieniądze, zazwyczaj oczekują szybkiego sukcesu. Tymczasem biologia żółwia błotnego jest taka, że potomstwa, a więc pewności, że udało się przywrócić gatunek środowisku, można spodziewać się najwcześniej po 18-20 latach. Tyle bowiem trwa osiągnięcie przez nie dojrzałości płciowej – mówi. O trudnościach w introdukcji żółwia świadczy fakt, że w ciągu 32 lat trwania programu na Mazowszu udało się zwrócić środowisku 700 osobników. Wiosną 2018 r. zostało zasiedlone przez żółwie pierwsze z wytypowanych miejsc w Nadleśnictwie Garwolin. Będę powtarzał to do znudzenia. W wypadku Nadleśnictwa Siewierz też chodzi o reintrodukcję, bo kiedyś na tych terenach żółw ten występował. A kiedy pytają mnie, dlaczego akurat chcemy żółwie, półżartem odpowiadam, że to idealne zwierzę dla mojego nadleśnictwa. Spokojne, niekłopotliwe z punktu widzenia gospodarki leśnej. Nie wchodzi w szkodę rolnikom, nie niszczy upraw i co najważniejsze, nie przenosi ASF. Dlatego bezpiecznie możemy dokonać wypuszczenia żółwi publicznie, zapraszając nie tylko przyrodników, leśników czy media, ale także mieszkańców – śmieje się nadleśniczy Cekus. Gatunek od 1996 r. na Czerwonej liście IUCN, a w polskiej Czerwonej Księdze od 2001 r. Największe ostoje tego gada w Polsce znajdują się m.in. w Sobiborskim Parku Krajobrazowym – rezerwat przyrody Żółwiowe Błota, Poleskim Parku Narodowym, Drawieńskim Parku Narodowym, Parku Narodowym "Bory Tucholskie", Kozienickim Parku Krajobrazowym, Zaborskim Parku Krajobrazowym, Puszczy Augustowskiej, rezerwacie przyrody Jezioro Orłowo Małe, Parku Krajobrazowym Puszcza Zielonka, Puszczy Rzepińskiej – Ilanka, okolicy Chojnika w powiecie ostrowskim oraz okolicy Szczecina, rezerwacie przyrody "Ostoja Żółwia Błotnego" w gminie Osieczna koło Leszna i rezerwacie Przyrody "Borowiec" w gminie Przyłęk, a także u ujścia rzeki Drwęcy do Wisły (okolice Torunia). Na stałe monitorowanych jest 10 stanowisk w Polsce. « powrót do artykułu