Znajdź zawartość

Prawdziwe wydarzenia są niejednokrotnie inspiracją dla dzieł literackich czy filmowych, przy czym dzieła te niekoniecznie muszą oddawać rzeczywistość. A na pewno nie oddają jej utwory fantasy. Jednak i one mogą posiłkować się historią. Tak jest właśnie w przypadku niezwykle popularnej „Gry o tron”, która luźno nawiązywała do brytyjskiej Wojny Dwóch Róż. George R. R. Martin przyznał, że również prequel tego serialu, „Ród smoka” jest inspirowany prawdziwymi wydarzeniami, okresem znanym w angielskiej historii jako The Anarchy, wojną sukcesyjną, która toczyła się w Anglii i Normandii w latach 1138–1153. Do wojny o tron doszło po śmierci Henryka I, czwartego syna Wilhelma Zdobywcy, który był królem Anglii w latach 1100–1135. Henryk, jako najmłodszy syn pary królewskiej, przeznaczony został do kariery duchownej, otrzymał odpowiednie wykształcenie i – co było rzadkością wśród władców tamtych czasów – zamiłowanie do nauki pozostało mu do końca życia. Zresztą zawdzięcza mu swój przydomek, Beauclerc. Henryk nie miał objąć tronu. Był najmłodszym z trzech synów, którzy dożyli wieku dorosłego. Po śmierci Wilhelma Zdobywcy królem został najstarszy z braci, Wilhelm II Rudy. Rządził przez 23 lata, aż w 1100 roku zginął trafiony strzałą podczas polowania, w którym uczestniczył również Henryk. Pomimo plotek, które natychmiast się narodziły, współcześni historycy uważają, że był to wypadek. Tron – zgodnie zresztą z umową między braćmi – powinien objąć drugi z nich, Robert II Krótkoudy, jednak nie było go w kraju. Wracał właśnie z wyprawy krzyżowej. Henryk skorzystał z okazji, zyskał poparcie większości możnych i trzy dni po śmierci Wilhelma II koronował się na króla. Henryk I Beauclerc rządził do roku 1135. Kilka miesięcy po koronacji Henryk ożenił się z Matyldą, córką zmarłego 7 lat wcześniej króla Szkocji Malcolma III. Henryk spłodził ponad 20 pozamałżeńskich dzieci. Jednak pierwszym dzieckiem, jakie urodziło się w jego małżeństwie była dziewczynka, Matylda. Rok później na świat przyszedł jej brat, William Adelin. Był rok 1103, a król Henryk I spełnił swą ważną powinność wobec korony, zapewnił męskiego następcę tronu. Siostra Williama, Matylda w 1114 roku wyszła za świętego cesarza rzymskiego Henryka V. W 1120 roku 17-letni William wraz z towarzyszami wybrali się z Normandii do Anglii na pokładzie najnowocześniejszego okrętu królewskiej floty, Blanche-Nef. Przed wyprawą urządzili sobie jednak całodzienne picie na brzegu. Po czym wsiedli na statek i popłynęli. W środku nocy jednostka uderzyła w skały normandzkiego wybrzeża. Wśród setek ofiar katastrofy był też następca tronu. Królowi Henrykowi pozostało więc jedno dziecko, cesarzowa Matylda. Jego żona, również Matylda, zmarła dwa lata wcześniej, więc król ponownie się ożenił, ale para nie miała dzieci. Władca prawdopodobnie brał pod uwagę kilku potencjalnych następców tronu, w tym Stefana z Blois, syna swojej siostry Adeli. Jednak plany te uległy zmianie, gdy zmarł cesarz rzymski Henryk V. Henryk I zdecydował wówczas, że po jego śmierci tron obejmie córka Matylda. To była bezprecedensowa niespodziewana decyzja. W ówczesnej Anglii, i nie tylko tam, nie spodziewano się, by kobieta miała rządzić. Owszem, mogła wywierać wpływ na swojego męża, władcę, mógł ten wpływ być tak wielki, że de facto sprawowała rządy, mogła mieć wielki wpływ na państwo gdy mąż był nieobecny lub zmarł, a następca tronu był niepełnoletni. Ale nie wyobrażano sobie, by prowadziła armie do boju czy wykuwała osobiste sojusze, na których opierała się potęga królestwa. Królowa była pośrednikiem, przy pomocy którego przekazywano władzę poprzez małżeństwa i urodzenie dzieci, ale nie samodzielnym władcą. Król, który podjął decyzję, że władzę przejmie po nim córka – niezależnie czy to Henryk I czy fikcyjny Viserys – musiał przekonać możnych, by zaakceptowali ten wybór i byli lojalni przyszłej królowej. Wdowa po cesarzu Henryku, Matylda, jedyne dziecko króla Henryka I, wróciła do Anglii w 1125 roku. Dwa lata później Henryk zebrał w Westminsterze baronów, który przysięgli wierność Matyldzie i jej przyszłemu potomkowi. Król zaczął szukać małżonka dla swojej córki. Napłynęły oferty od wielu książąt z Europy, jednak Henryk chciał wzmocnić pozycję Matyldy i zabezpieczyć południowe granice królestwa, dlatego wybrał ofertę Geoffreya, hrabiego Anjou. Baronowie ponownie zostali zwołani i ponownie złożyli przysięgę. Dwa lata później, w roku 1133 urodził się syn Matyldy i Geoffreya, Henryk. Rok później na świat przyszedł drugi syn pary, Geoffrey. Matylda niemal zmarła przy porodzie. Wybrano już miejsce pochówku dla niej. Jednak kobieta wyzdrowiała, a szczęśliwy Henryk I, dziadek dwóch wnuków, zorganizował kolejną przysięgę baronów. Matylda i Geoffrey czuli jednak, że poparcie baronów jest tylko pozorne. Na tym tle doszło do znacznego pogorszenia ich relacji z Henrykiem. Stosunków już nie zdążyli poprawić. W 1135 roku Henryk I zmarł w wyniku zatrucia pokarmowego po zjedzeniu swoich ulubionych minogów. Natychmiast pojawił się cały szereg pretendentów do tronu. Śmierć króla stała się testem wierności baronów wobec Matyldy. Większość z nich testu nie zdała. Natychmiast zapomnieli o swoich przysięgach i poparli Stefana z Blois. Stefan zyskał też poparcie hierarchii kościelnej i papieża Innocentego II. W grudniu 1135 roku Stefan I został koronowany. Jednak Matylda nie zamierzała się poddać. Po jej stronie stanął przyrodni brat, nieślubny syn Henryka I i jeden z najpotężniejszych baronów królestwa, Robert, 1. hrabia Gloucester, czy król Szkocji, Dawid I oraz wiele osób, które szukały osobistych korzyści. Anglia weszła w okres, który przeszedł do historii pod nazwą The Anarchy. Rozpoczęła się seria buntów i rebelii. W 1139 roku wojska wspierające Matyldę dokonały inwazji na Anglię. Na początku 1141 roku fortuna się odwróciła. Matyldę wsparł potężny Ranulf z Chester, który wcześniej wszedł w spór z królem Stefanem. W lutym 1141 roku podczas bitwy pod Lincoln połączone siły Roberta z Gloucester i Ranulfa z Chester pokonały armię Stefana i wzięły króla do niewoli. Matylda na krótko zyskała przewagę. W czerwcu wybrała się do Londynu na koronację. Jednak poparcie dla niej nie wzrosło, wrogie wojska były w pobliżu, a mieszkańcy Londynu bali się poprzeć Matyldę. Krótko przed koronacją doszło w mieście do buntu i Matylda oraz jej zwolennicy musieli uciekać. Po tym wydarzeniu wojna powoli zaczęła przygasać, a Matylda skupiła się na tym, by jej syn, Henryk, mógł zostać w przyszłości królem. Dzięki osobistym talentom, staraniom matki, postawie króla Stefana oraz Kościoła i kolejnych papieży, Henryk rzeczywiście został królem. Objął rządy w 1154 roku jako Henryk II, zakładając dynastię Plantagenetów. Ale to już zupełnie inna historia. « powrót do artykułu