Znajdź zawartość

W miejscowości Vráble na Słowacji trwają badania jednej z największych w Europie Środkowej aglomeracji wiejskich z okresu wczesnej epoki kamienia. Stanowisko archeologiczne z lat 5250–4950 p.n.e. składa się z trzech osad o łącznej powierzchni około 50 hektarów. Teraz w jednej z nich znaleziono ponad 30 bezgłowych szkieletów. Prace we Vráble są prowadzone przez Instytut Archeologii Słowackiej Akademii Nauk i Uniwersytet Chrystiana Albrechta w Kilonii. W międzyczasie dokonano kilku interesujących odkryć. Archeolodzy zauważyli, że jedna z osad pod koniec istnienia została otoczona fosą z sześcioma wejściami oraz palisadą. To absolutnie unikatowe konstrukcje w tym czasie w Europie Środkowej. Potwierdziliśmy tam też istnienie ponad 300 długich domów. Możliwe, że jednocześnie – na różnych etapach funkcjonowania osady – używanych było 50–70 z nich, mówi Ivan Cheben ze Słowackiej Akademii Nauk. Już wcześniej na terenie aglomeracji znajdowano zarówno miejsca pochówku, jak i ludzkie szczątki wrzucone niedbale do wykopu. Jednak w ciągu ostatnich tygodni dokonano zaskakującego, niezwykle interesującego odkrycia. W wykopie niedaleko jednego z wejść znaleźliśmy nagromadzenie ludzkich kości. Złożono tam co najmniej 35 ciał. Zwłoki leżały w różnych pozycjach, na plecach, brzuchach, na boku, niektóre z pozycji przypominającej żabę. Wspólną cechą wszystkich zwłok jest fakt, że brakuje im głów. Znaleźliśmy tam tylko jedną dziecięcą czaszkę oraz część kości żuchwy, dodaje antropolog Zuzana Hukeľová. Ze wstępnych badań wynika, że w masowym grobie złożono głównie młode osoby. Teraz archeolodzy rozpoczęli serię interdyscyplinarnych badań, które mają dać odpowiedź na pytanie, co się stało. Czy ciała należały do osób celowo zabitych, zmarłych w czasie epidemii, a może to ofiary jakichś rytuałów. Uczeni spróbują zbadać też genom tych osób, by sprawdzić, czy były one w jakich sposób ze sobą spokrewnione. Chcą też dowiedzieć się, czy głowy zostały odcięte czy też np. od ich oddzielenia doszło po rozkładzie zwłok. Odpowiedzi na te pytania rzucą więcej światła na kształtowanie się nierówności społecznych we wczesnych społecznościach rolniczych, a być może dadzą odpowiedź na pytanie o sposób funkcjonowania i przyczyny zniknięcia aglomeracji. « powrót do artykułu

W miejscowości Radošovce w zachodniej Słowacji znaleziono pozostałości po prehistorycznej osadzie. Jak poinformował Peter Grznar z Regionalnej Rady Zabytków w Trnavie, północy kraniec wsi ma świetne warunki dla osadnictwa. Jest tutaj łatwy dostęp do wody i dobry widok na okolice. Dotychczas specjaliści odkryli 11 jam z materiałem archeologicznym. Głównie służyły one do mieszkania i przechowywania żywności. Znaleziono ten jamę, z której mieszkający tu ludzie wydobywali glinę. Nasi przodkowie mogli używać tej gliny do wytwarzania naczyń, niewielkich przedmiotów lub budowy ścian domów, mówi Grznar. Wśród znalezionych artefaktów znajdują się głównie resztki glinianych naczyń, gliniany przęślik i obciążniki służące do przędzenia tkanin. Najcenniejszym znaleziskiem jest szpilka z brązu. Archeolodzy oceniają, że obiekty pochodzą z późnej epoki brązu, z kultury wieleckiej z lat 1250–1000 przed Chrystusem. Na terenie Słowacji znanych jest kilka osad przedstawicieli tej kultury. « powrót do artykułu

Dziewięćset osiemdziesiąt dziewięć kozic naliczyli w Tatrach przyrodnicy podczas letniego liczenia tych chronionych ssaków w polskiej i słowackiej części gór. To o 53 sztuki mniej niż w ubiegłym roku. Przyczyniła się do tego tegoroczna zima, w czasie której w całych Tatrach stwierdzono ponad 60 przypadków śmierci kozic. Ciągle jest to jednak wynik bardzo wysoki. Trzeba pamiętać, że jeszcze pod koniec lat 90. ubiegłego wieku w całych Tatrach było około 300 kozic – powiedziała w czwartek PAP Paulina Kołodziejka z Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kołodziejka zauważa, że przy liczeniu tych zwierząt trudno jest o precyzyjną liczbę, ponieważ zwierzęta te są w ciągłym ruchu. Trzeba brać pod uwagę nawet 10-proc. błąd. Akcja liczenia kozic w Tatrach nie obyła się bez kłopotów. Termin był dwukrotnie przekładany z uwagi na pogodę – raz przez niski pułap chmur, a kolejny raz przez burze. Ostatecznie po akcji liczenia i konsultacjach słowackich i polskich przyrodników, w słowackiej części Tatr naliczono 691 kozic, w tym 54 młode, a w polskiej części gór 298 kozic, w tym 40 młodych. Największą stratę kozic stwierdziliśmy głównie w południowej części Tatr Wysokich, gdzie przyrodnicy odnotowali ich najwyższą śmiertelność. W porównaniu z poprzednimi latami, nastąpiła mniejsza liczba narodzin młodych koźląt, jednak jesienią odbędzie się liczenie weryfikujące, które da nam pełną wiedzę o przychówku – skomentował letnią akcję liczenia kozic, zoolog ze słowackiego Tatrzańskiego Parku Narodowego (TANAP) Joseph Hybler. Wspólne polsko-słowackie akcje liczenia kozic są prowadzone od 1957 r. Jest to najstarszy monitoring przyrodniczy prowadzony przez dwa państwa równocześnie. Najwięcej kozic w Tatrach było jesienią 2014 r., kiedy naliczono 1.389 tych zwierząt. Kozice w Tatrach liczone są dwa razy w roku: wiosną i jesienią. Jesienią określana jest liczebność populacji, natomiast wiosną głównym celem akcji jest sprawdzenie przyrostu naturalnego w danym roku, czyli liczby młodych osobników tegorocznych. W liczenie kozic zaangażowani są niemal wszyscy pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego i przyrodnicy parku na Słowacji. « powrót do artykułu