Znajdź zawartość

W ramach obchodów 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów Bank Litwy (Lietuvos bankas) i Narodowy Bank Polski (NBP) wyemitowały 3 monety kolekcjonerskie. Dwudziestego ósmego kwietnia NBP wprowadził do obiegu srebrną monetę o nominale 50 zł i złotą monetę o nominale 100 zł "230. rocznica Konstytucji 3 Maja - dzieła odrodzonej Rzeczpospolitej". Projektantką monety 50-zł jest Dominika Karpińska-Kopiec, a 100-zł - Dobrochna Surajewska. W górnej części awersu monety 50-zł znajduje się wizerunek orła. Z lewej strony orła umieszczono wizerunek herbu Królestwa Polskiego z czasów Stanisława Augusta; pod koroną można dostrzec pięciopolową tarczę z dwoma polami z herbem Korony Polskiej – Orłem Białym, dwoma polami z herbem Wielkiego Księstwa Litewskiego – Pogonią i pośrodku herbem Poniatowskich – Ciołkiem. Herb jest otoczony wieńcem z liści dębowych oraz palmowych, przepasanym wstęgą z dewizą Pro fide, lege et grege (Za wiarę, prawo i naród). U dołu krzyż Orderu Orła Białego. W dolnej awersu widać fragment - górna część - karty tytułowej jednego z wczesnych wydań Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 r. - z oficyny Michała Grölla w Warszawie. Na rewersie widnieje transpozycja fragmentu obraza Matejki "Konstytucja 3 maja 1791 roku" z marszałkiem Sejmu Czteroletniego Stanisławem Małachowskim niesionym przez posłów (nad głowami ludzi trzyma on tekst Ustawy Rządowej z dnia 3 maja). Poniżej znajduje się fragment preambuły "dla ocalenia Ojczyzny naszej / i jej granic […] / niniejszą konstytucyją / uchwalamy". Jak w komunikacie NBP napisała prof. Zofia Zielińska, w rękopiśmiennym oryginale cytowany tekst zawiera słowa "niniejszą konstytucyję", natomiast w starodrukach z 1791 r. mamy formę "niniejszą  konstytucyją". Zdecydowano się umieścić na monecie tę ostatnią wersję jako frazę bardziej typową dla epoki. Średnica monety wynosi 45 mm, a masa 62,20 g. Cena brutto wynosi 900 zł. Na rewersie złotej monety widnieje herb Królestwa Polskiego z czasów Stanisława Augusta. Widoczna wstęga z dewizą Pro fide, lege et grege. U dołu znajduje się krzyż najwyższego odznaczenia państwowego – Orderu Orła Białego. Moneta o nominale 100 zł ma średnicę 21 mm i waży 8 g. Jej cena brutto wynosi 2200 zł. Na Litwie w nakładzie 2,5 tys. sztuk została wyemitowana moneta o nominale 20 euro. Warto zaznaczyć, że rok 2021 jest na Litwie Rokiem Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów. W Polsce jest to Rok Konstytucji 3 Maja. « powrót do artykułu

Jedenastego sierpnia br. Narodowy Bank Polski (NBP) wyemitował banknot kolekcjonerski Bitwa Warszawska 1920. To pierwszy polski banknot w formacie pionowym. Na przedniej stronie 20-złotowego banknotu przedstawiono Józefa Piłsudskiego. Wizerunek zaczerpnięto z obrazu Kazimierza Mańkowskiego "Rok 1920". Naczelnika państwa ukazano jako obrońcę Warszawy. Na dalszym planie można zobaczyć zarysy charakterystycznych budynków stolicy. Jak można przeczytać w komunikacie NBP, zaprezentowany tu awers Krzyża Walecznych – z polskim orłem, napisem "Na polu chwały" i datą 1920 – jest odwołaniem do zbiorowego wysiłku polskiego żołnierza oraz czasu ustanowienia tego odznaczenia w kluczowym momencie zmagań pod Warszawą. Całości dopełniają wpisany w wieniec z liści dębu napis "niepodległość" oraz elementy graficzne i motywy roślinne zaczerpnięte z banknotów marek polskich. Na odwrotnej stronie banknotu, pod barwami narodowymi, umieszczono fragment obrazu Jerzego Kossaka "Cud nad Wisłą". Widać tu księdza Ignacego Skorupkę, wiodącego do ataku żołnierzy formacji ochotniczych. Kolejnymi elementami są 1) wieniec z liści wawrzynu, 2) medal pamiątkowy za wojnę 1918–21, a także 3) fragment odezwy Rządu Obrony Narodowej "Ojczyzna w niebezpieczeństwie" (5 VIII 1920 r.). Bitwa Warszawska była przełomowym momentem wojny z bolszewikami. Zwycięstwo okrzyknięto Cudem nad Wisłą, a pomoc w sukcesie przypisano opiece Najświętszej Maryi Panny, której święto Wniebowzięcia przypadło na kulminacyjny moment zmagań. Zasługi w zakresie dowodzenia należy przypisać zarówno naczelnemu wodzowi Józefowi Piłsudskiemu, jak i szefowi sztabu generałowi Tadeuszowi Rozwadowskiemu oraz generałom Władysławowi Sikorskiemu – dowódcy 5. armii, Józefowi Hallerowi – dowódcy Armii Ochotniczej walczącej na przedpolach Warszawy i Maxime’owi Weygandowi. [...] Zwycięstwo było doniosłe! Już współcześni podkreślali jego znaczenie, a Edgar Vincent D'Abernon nazwał Bitwę Warszawską "osiemnastą decydującą bitwą w dziejach świata". Pod Warszawą ocalono bowiem nie tylko niepodległość Polski, lecz także zatamowano ekspansję bolszewizmu na Europę – napisał Wojciech Kalwat w folderze emisyjnym. Banknot kolekcjonerski wyemitowano w nakładzie 60 tys. sztuk. Jego cena to 80 PLN (brutto). « powrót do artykułu