Znajdź zawartość

Około 100 kilometrów na północny-wschód od słynnej stolicy Imperium Khmerów, Angkor, leży Koh Ker, ważne miasto, które przez mniej niż 20 lat pełniło rolę stolicy. Naukowcy do dzisiaj nie mogą dojść do porozumienia, dlaczego po kilkunastu latach stolica wróciła do Angkor. Jednak autorzy najnowszych badań twierdzą, że przyczyną była nieudana realizacja wielkiego projektu z dziedziny inżynierii wodnej. Imperium Khmerów powstało w 802 roku, a jego koniec wyznacza rok 1431. U szczytu swej potęgi obejmowało tereny dzisiejszej Kambodży, Tajlandii i Laosu, a cały jakbyśmy to dzisiaj nazwali obszar metropolitalny Angkor obejmował około 1000 kilometrów kwadratowych, będąc największym takim preindustrialnym obszarem na świecie. Król Jeyavarman IV, którzy rządził w latach 928–941 przeniósł stolicę do Koh Ker. Jednak już w 944 wróciła ona do Angkor. Naukowcy, którzy spierali się co do przeniesienia stolicy i przyczyn jej szybkiego powrotu w dawne miejsce stwierdzali m.in. że Jeyavarman był uzurpatorem, pochodził z Koh Ker i dlatego przeniósł stolicę. Jednak w ostatnich latach pojawiły się dowody, że był on legalnym władcą. Teraz międzynarodowy zespół naukowy pracujący pod kierunkiem Iana Moffata z australijskiego Flinders University przeprowadził badania za pomocą radaru i stwierdził, że przyczyną powrotu do dawnej stolicy był prawdopodobnie nieudany projekt inżynieryjny. W Koh Ker, wśród wspaniałych świątyń, powstał też wielki zbiornik wodny, największe tego typu przedsięwzięcie w historii Imperium Khmerów. Teraz na łamach Geoarcheology naukowcy poinformowali, że liczący 7 kilometrów długości kanał, który miał przechwytywać wodę z rzeki Rongea, został niewłaściwie zaprojektowany i nie radził sobie ze średnim przepływem w czasie pory deszczowej. Brak odpowiedniego zaopatrzenia w wodę już w pierwszym sezonie deszczów mógł spowodować, że ludność zaczęła kwestionować legitymizację władzy królewskiej, dlatego też władcy byli zmuszeni porzucić nową stolicę. W tym czasie udane projekty inżynieryjne, takie jak budowa świątyń, dobudowa miast czy budowa infrastruktury zaopatrującej miasta w wodę były centralnymi elementami legitymizacji khmerskich królów. Nietrudno sobie wyobrazić, że porażka infrastruktury wodnej w Koh Ker – największego i najbardziej ambitnego przedsięwzięcia infrastrukturalnego epoki – mogła mieć znaczący wpływ na prestiż suwerena i wpłynęła na decyzję o ponownym ustanowieniu stolicy w Angkor, mówi Moffat. Nasze badania wykazały, że ten ambitny projekt był od początku skazany na porażkę, dodaje. Założenie stolicy w Koh Ker było jedyną w historii Imperium próbą ustanowienia stolicy poza obszarem Angkor. Koh Ker znajduje się w górzystej okolicy, zupełnie różnej od nisko położonych równin będących sercem kraju Khmerów. Obszar ten jest słabo zbadany, a tylko część z jego wspaniałych zabytków została udostępniona turystom. « powrót do artykułu