Znajdź zawartość

Neolityczni mieszkańcy wybrzeża Karmel w Izraelu wybudowali 7 tys. lat temu falochron. To najstarsza znana struktura zabezpieczająca przed wzrostem poziomu morza. Odkrycia w Tel Hreiz dokonała międzynarodowa ekipa. Wał nadmorski ma ponad 100 m długości. Zbudowano go z głazów. Najbliższymi źródłami wygładzonych głazów tej wielkości są koryta oraz ujścia 2 rzek: Oren i Galim (odpowiednio, 3,8 km na południe i 1,6 km na północ). Naukowcy wykluczyli możliwość, że głazy dostały się w okolice neolitycznej wioski wskutek procesów fluwialnych. Jak podkreślają autorzy artykułu z pisma PLoS ONE, wał nadmorski zapewnił jedynie czasową ochronę. Później wioska została porzucona i zalana. W czasie neolitu populacje śródziemnomorskie mogły doświadczyć wzrostu poziomu morza o ok. 4-7 mm rocznie lub [inaczej mówiąc] o 12-21 cm w ciągu życia (do 70 cm w ciągu 100 lat). To tempo wzrostu poziomu morza oznacza, że częstość sztormów niszczących osadę mogła znacząco wzrosnąć - tłumaczy dr Ehud Galili z Uniwersytetu w Hajfie. Systematyczny wzrost poziomu morza wymusił na ludziach budowę wału nadmorskiego, który przypomina współczesne falochrony z całego świata. Prehistoryczne Tel Hreiz wybudowano na bezpiecznej wysokości ~3 m n.p.m., ale wraz z roztapianiem się resztek lodowca poziom wody Morza Śródziemnego podnosił się nawet o 7 mm rocznie, stwarzając zagrożenie dla ludzi i ich siedzib. Podobnych struktur nie ma w innych zatopionych wioskach z regionu, co sprawia, że Tel Hreiz stanowi unikatowy przykład ludzkiej reakcji na wzrost poziomu mórz w neolicie - podsumowuje dr Jonathan Benjamin z Flinders University.   « powrót do artykułu