Znajdź zawartość

Jednym z elementów, który pomaga zadbać o zdrowie i dobre samopoczucie jest dokonywanie prawidłowych decyzji zakupowych. Proces ten trudno sobie jednak wyobrazić bez czytania etykiet – w końcu to właśnie na nich umieszczane są cenne informacje na temat składu i wartości odżywczej produktu. Ich studiowanie bywa jednak czasochłonne. Dużym ułatwieniem w sprawnym dokonywaniu prawidłowych wyborów podczas zakupów jest Nutri-Score – to prosty i intuicyjny system znakowania żywności, który stanowi podsumowanie wartości odżywczej oznakowanego produktu. DLACZEGO SKŁAD PRODUKTU JEST TAK ISTOTNY? Odpowiedni skład produktów, po które sięgamy, komponując codzienny jadłospis1 ma wpływ na prawidłowość żywienia, która jest jednym z czynników warunkujących zdrowie i dobre samopoczucie. Dlatego warto zapoznawać się ze składami artykułów spożywczych, lądujących w naszym koszyku. Z listy składników dowiemy się, czy produkt zawiera aromaty, barwniki lub konserwanty. Umieszczone są tu także alergeny, co jest szczególnie ważną informacją dla tych, którzy borykają się z różnego rodzaju alergiami pokarmowymi. Składniki produktu umieszczane są w porządku malejącym, według ich zawartości. Na samym początku znajdują się te, których w recepturze jest najwięcej, a im bliżej końca listy, tym danego składnika mniej2. Jednak skład produktu to nie jedyny element, którego znajomość pozwala nam podejmować prawidłowe decyzje zakupowe, dbając o zdrowie i dobre samopoczucie. O CZYM MÓWI WARTOŚĆ ODŻYWCZA? Kolejną informacją, z którą warto się zapoznawać jest wartość odżywcza produktu - to świetny sposób na to, by mieć pod kontrolą kaloryczność naszej diety oraz podaż składników odżywczych, które są ważne dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia. Wartość odżywcza zwykle przedstawiana jest w formie tabeli i obligatoryjnie zawiera informacje na temat wartości energetycznej - wyrażonej jednocześnie w kilodżulach (kJ) i kilokaloriach (kcal) - oraz zawartości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka i soli3. Obowiązkowo wartości te podawane są w przeliczeniu na 100 g lub 100 ml. Dodatkowo producent może umieścić na etykiecie informacje na temat zawartości kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i wielonienasyconych, alkoholi wielowodorotlenowych, skrobi, błonnika czy wybranych witamin i składników mineralnych. Informacja na opakowaniu może także zostać rozszerzona o wartość odżywczą w przeliczeniu na porcję produktu czy informację na temat stopnia pokrycia RWS (Referencyjna Wartość Spożycia). CZY KAŻDY PRODUKT MUSI MIEĆ PODANĄ WARTOŚĆ ODŻYWCZĄ? Zgodnie z aktualnym stanem prawnym podawanie informacji na temat wartości odżywczej jest obligatoryjne w większości przypadków. Produktów spożywczych, które są zwolnione z tego obowiązku, jest stosunkowo niewiele. JAKIE PRODUKTY NIE MUSZĄ MIEĆ PODANEJ WARTOŚCI ODŻYWCZEJ NA ETYKIECIE? Do tej grupy zaliczają się m.in.: •    produkty nieprzetworzone •    woda •    zioła •    przyprawy •    sól •    guma do żucia •    żelatyna •    drożdże Są to tylko niektóre z produktów, których nie dotyczy obowiązek podawania wartości odżywczej. Wszystkie artykuły spożywcze należące do tej grupy można znaleźć w załączniku V do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. NUTRI-SCORE, CZYLI PODSUMOWANIE WARTOŚCI ODŻYWCZEJ Jak widać, informacja o wartości odżywczej bywa rozbudowana, dlatego jej zrozumienie może być dla niektórych trudne. Pomocny jest wówczas, umieszczany dobrowolnie na opakowaniach produktów, symbol Nutri-Score – to system, który w intuicyjny i zrozumiały dla konsumenta sposób, przedstawia wartość odżywczą oznakowanego produktu. Oznaczeniem jest jedna z pięciu liter od A do E, z których każda pokazana jest na tle innego koloru. Produkty oznaczone kolorem zielonym i literami A, B to produkty o wysokiej wartości odżywczej, które warto spożywać częściej lub w większej ilości. Produkty oznaczone literą C i kolorem żółtym - umiarkowanie, a te, na których widnieje kolor pomarańczowy, czerwony i litery D, E należy spożywać rzadziej lub w mniejszej ilości, ponieważ zawierają większą ilość składników, które powinniśmy na co dzień ograniczać4. NUTRI-SCORE NA POLSKIM RYNKU Według badania opinii konsumentów, które przeprowadzono na polskim rynku, aż 91% respondentów uznało, że Nutri-Score jest pomocny przy dokonywaniu zakupów5. System Nutri-Score został pozytywnie oceniony i jest wspierany przez pozarządowe organizacje konsumenckie (np. Europejską Organizację Konsumencką BEUC i FoodWatch, Federację Konsumentów w Polsce) oraz uzyskał w Polsce pozytywne opinie instytucji rozpatrujących go pod kątem żywieniowym i konsumenckim. Jedną z pierwszych firm w Polsce, która zdecydowała się na stopniowe wprowadzenie oznaczeń Nutri-Score na opakowaniach swoich produktów jest Danone - w ofercie spółki znajdują się zarówno produkty, które mogą stanowić podstawę codziennej diety, jak i tzw. produkty przyjemnościowe, a więc takie, które powinniśmy spożywać rzadziej. Materiał powstał we współpracy z Danone. 1. Sygnowska, E., Waśkiewicz, A., Głuszek, J., Kwaśniewska, M., Stepaniak, U., Kozakiewicz, K., ... & Rywik, S. (2005). Spożycie produktów spożywczych przez dorosłą populację Polski: wyniki programu WOBASZ. Kardiologia Polska= Polish Heart Journal, 63(supl. 4)., str. 1 2. Nieżurawski, L., & Sobków, C. (2015). Rola informacji na etykiecie w procesie zakupu produktu żywnościowego. Roczniki (Annals), 2015 (1230-2016-99974), str. 290-296. 3. Dr inż. M. Juśkiewicz, (2018) Przewodnik metodyczny do ćwiczeń z przedmiotu Podstawy opakowalnictwa produktów spożywczych, ćwiczenie 4: ocena oznakowania opakowań jednostkowych artykułów spożywczych, str. 9-10 4. https://danone.pl/nutri-score/ 5. Badanie online (CAWI) z panelu Kantar, dla Danone, Nutri-Score, Warszawa; 23.07.2020. Wynik na grupie 135 użytkowników produktów mlecznych w wieku 18-65, którym wyjaśniono sposób czytania Nutri-Score « powrót do artykułu