Search the Community
Showing results for tags 'decyzje'.
Found 4 results
-
Pozbawienie snu nasila optymizm, prowadząc do podejmowania ryzykownych decyzji. To dlatego hazardzistom wydaje się nad ranem, że szanse na wygraną są wysokie i stąd zgubne w skutkach obstawianie... Naukowcy z USA i Singapuru zbadali za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) 29 ochotników w średnim wieku 22 lat. Okazało się, że u osób pozbawionych snu nadmiernemu pobudzeniu ulegały obszary mózgu odpowiedzialne za ocenę pozytywnych wyników, podczas gdy aktywność rejonu oceniającego negatywne rezultaty ulegała stłumieniu. Pozbawieni snu badani często koncentrowali się na opcjach zapewniających większy zysk, nie zwracając uwagi na minimalizowanie ewentualnych strat. Wcześniejsze badania wskazywały, że niedobór snu nie sprzyja podejmowaniu trafnych decyzji, jednak wiązano to raczej z upośledzeniem pamięci, uwagi i zdolności do integrowania informacji zwrotnych. Teraz okazało się, że pozbawienie snu oddziałuje też na ocenę wartości ekonomicznej, niezależnie od wpływu na uwagę. Badani dwukrotnie rozwiązywali test ekonomiczny: o 8 rano po normalnie przespanej nocy i o 6 rano po nocy nieprzespanej. Aby sprawdzić wrażliwość ochotników na nagrody, pokazywano im pozytywne i negatywne wyniki obstawiania/gier hazardowych. Poza skanerem testowano także ich czujność – badanie miało miejsce na początku eksperymentu oraz co godzinę podczas bezsennej nocy. Dr Michael Chee z Duke-NUS podkreśla, że wyniki odnoszą się nie tylko do hazardzistów, ale również do osób pracujących na zmiany, np. lekarzy. Zwiększona liczba wypadków pod koniec długiego dyżuru nie musi być wyłącznie wynikiem zmęczenia, lecz także nieuprawnionego wzrostu optymizmu. Wg niego, nie można też zakładać, że jeśli wyspana osoba podejmuje tylko uzasadnione ryzyko, podobnie zachowa się, nie zmrużywszy w nocy oka. Prof. Scott Huettel z Duke Center for Interdisciplinary Decision Science w Północnej Karolinie dodaje, że kasyna zachęcają do podejmowania ryzyka, zapewniając darmowy alkohol, wykorzystując migające światła i głośne dźwięki czy wymieniając pieniądze na abstrakcyjne żetony. Nad ranem ludzie walczą więc nie tylko z przeciwnościami losu, ale i z tendencjami związanymi z działaniem własnego mózgu.
-
Stada ptaków, np. gołębi, potrafią latać w zadziwiającej synchronii. W jaki sposób uzgadniają, gdzie i kiedy lecieć? Naukowcy z Wielkiej Brytanii i Węgier wykazali, że posługują się elastycznym systemem przywództwa. Każdy ma swój głos, ale zdanie osobników postawionych wyżej w hierarchii waży więcej. Biolodzy z Uniwersytetu w Oksfordzie i Uniwersytetu im. Loránda Eötvösa wyposażyli gołębie w plecaczki z GPS-em, które utrwalały trasę pokonywaną przez danego ptaka. Dzięki temu mogli później prześledzić kontakty pomiędzy osobnikami. Naukowcy wierzą, że odkrycia pomogą im zrozumieć kolektywne zachowania zwierząt oraz ludzi. Wszyscy wiemy, jak imponujące są podniebne wyczyny ptasich stad, ale w jaki sposób decydują one, gdzie polecieć i czy takie decyzje są podejmowane przez dominującego lidera, czy przez grupę jako całość, zawsze pozostawało tajemnicą. My stwierdziliśmy, że choć większość ptaków ma głos w dyskusji, elastyczny system rang gwarantuje, że pewne ptaki z większym prawdopodobieństwem przewodzą, a inne podążają za resztą – opowiada dr Dora Biro z oksfordzkiego Wydziału Zoologii. Wykorzystany w eksperymencie GPS ważył zaledwie 16 gramów. Urządzenie przymocowano do wykonanych na zamówienie plecaczków, które trafiły na wyposażenie stada gołębi złożonego z 10 osobników. Dzięki temu po raz pierwszy udało się prześledzić relacje przestrzenne i czasowe między członkami stada oraz podejmowane w ułamku sekundy decyzje odnośnie do kierunku lotu. Co 0,2 sekundy zespół dokonywał pomiarów zmian w kierunku lotu. Odnosząc je do poszczególnych zwierząt, Brytyjczycy i Węgrzy próbowali stwierdzić, który ptak zainicjował zwrot, które osobniki za nim podążały i z jakim opóźnieniem. Szybko okazało się, że w stadzie wszystko odbywało się w zgodzie z doskonale zdefiniowaną hierarchią. To spektrum różnych poziomów przywództwa określało siłę wpływu danego ptaka na stado. Zasadniczo hierarchie te są elastyczne, a zatem rola przywódcza osobnika zmienia się z czasem. Przebieg wydarzeń da się jednak na dłuższą metę przewidzieć. Dynamiczna, elastyczna segregacja na liderów i naśladowców – gdzie uwzględniane są nawet opinie nisko postawionych zwierząt – może być szczególnie skuteczną formą podejmowania decyzji. Nie wiadomo, czy największą rolę odgrywają osobniki najbardziej zmotywowane do przewodzenia czy będące z urodzenia lepszymi nawigatorami (np. z większą wiedzą na ten temat). Brytyjsko-węgierska ekipa zauważyła, że pozycja w chmarze odpowiadała pozycji w hierarchii stada. Z przodu znajdowały się więc osobniki podejmujące decyzje. Okazało się też, że naśladowcy reagowali najszybciej na ptaki lecące po ich lewej stronie. W ten sposób potwierdziły się spostrzeżenia rodem z laboratorium, że ptaki przetwarzają informacje o znaczeniu społecznym, które docierają do mózgu głównie za pośrednictwem lewego oka.
-
Badania specjalistów z Uniwersyteckiego College'u Londyńskiego wskazują, że podejmując ważne decyzje życiowe, kierujemy się sygnałami ze strony dopaminy, neuroprzekaźnika odpowiadającego za odczuwanie przyjemności. Oznacza to, że nasze wybory mają podłoże hedonistyczne (Current Biology). Ludzie podejmują o wiele bardziej skomplikowane decyzje niż inne zwierzęta – jaką pracę podjąć, gdzie pojechać na wakacje, czy założyć rodzinę – dlatego chcieliśmy zrozumieć rolę spełnianą przez dopaminę w ramach takich procesów. Nasze wyniki wskazują, że kiedy rozważamy różne opcje, dopamina sygnalizuje nasilenie przyjemności związanej z realizacją danego scenariusza. Sygnał jest potem przez nas wykorzystywany do podjęcia decyzji – wyjaśnia dr Tali Sharot. Brytyjska ekipa sprawdzała, jak wyglądają oszacowania przyjemności przyszłych wydarzeń przed i po podaniu lewodopy. Jest to naturalny aminokwas, który powstaje podczas hydroksylacji tyrozyny. Stanowi substancję prekursorową dopaminy. Sześćdziesięciu jeden ochotników poproszono o ocenę, jak bardzo byliby zadowoleni, jadąc do każdego z uwzględnionych na 80-pozycyjnej liście miejsc, np. do Grecji bądź Tajlandii. Potem podano im lewodopę lub placebo i zalecano wyobrażenie sobie urlopu w danej lokalizacji. Następnego dnia badani musieli wybierać z par identycznie ocenionych na początku miejsc. Jedno z nich było jednak później wizualizowane po zażyciu lewodopy, a drugie po połknięciu placebo. Na końcu ochotnicy ponownie przypisywali noty każdej z 80 pozycji. Jak się okazało, L-DOPA podwyższała ocenę określonego celu wakacyjnych wycieczek, wpływała też na to, która ze sparowanych opcji została wybrana. Mieliśmy powody przypuszczać, że dopamina zwiększy u ludzi oczekiwanie przyjemności, ale zaskoczyła nas siła tego efektu. Wzmocnienie utrzymywało się przez 24 godziny i było oczywiste u niemal 80% badanych – podsumowuje Sharot.
-
- wzmocnienie
- L-DOPA
-
(and 6 more)
Tagged with:
-
Wydawać by się mogło, że podzielony mózg z wyspecjalizowanymi płatami i lateralizacją funkcji, czyli prawą i lewą półkulą, które "realizują się" w różnych zadaniach, to czysty ideał. Okazuje się jednak, że jak wszystko, także i to musi mieć jakieś minusy. U ryb skutkuje np. podejmowaniem złych decyzji (Proceedings of the Royal Society B). Do pewnego momentu naukowcy sądzili, że stronność funkcji występuje wyłącznie u ludzi. Potem eksperymenty z naczelnymi, ptakami i rybami ujawniły, że jest to najprawdopodobniej cecha wspólna wszystkich kręgowców, a zlateralizowany mózg działa po prostu wydajniej. U ptaków i ryb można zaobserwować całą gamę różnych stopni stronności, niektórzy przedstawiciele tych grup zwierząt mają niemal całkowicie symetryczne mózgi. To musiało zrodzić pytanie, czy lateralizacja ma jakieś minusy. Marco Dadda, psychobiolog z Uniwersytetu w Padwie, i jego zespół zajmowali się żyrardynkami żółtymi (Girardinus falcatus). Gatunek ten ma zlateralizowany mózg. Przez 4 lata Włosi krzyżowali ze sobą trzy grupy żyrardynek, aby uzyskać różne warianty półkuli dominującej. Wskazywali ją, obserwując, w którą stronę ryba skręcała, unikając drapieżnika. Osiemdziesiąt procent skrętów w prawo oznaczało, że dominujące jest prawe oko, a zatem lewa półkula. Brak preferencji to wskaźnik niezlateralizowanego mózgu. Ryby wykonywały różne zadania. Musiały np. wybierać między dwiema ławicami. Jedną widzialną tylko dla lewego, a drugą tylko dla prawego oka. Jako że żyrardynki preferują stada z wieloma znajomymi rybami bądź z osobnikami o rozmiarach podobnych do własnych, by nie wyróżniać się z tłumu dla drapieżników, biolodzy przetestowali wpływ tego typu parametrów w dwóch odrębnych próbach. Sześćdziesiąt procent niezlateralizowanych ryb za każdym razem wybierało ławicę o optymalnych cechach, ta sama sztuka udawała się tylko 34% Girardinus falcatus z dominacją którejkolwiek z półkul. Dadda sądzi, że dla ryb z symetrycznym mózgiem informacje z poszczególnych połówek pola widzenia są jednakowo ważne, co pozwala podjąć sensowniejszą w danych okolicznościach decyzję. U ludzi problem częściowo zanika, ponieważ połówki pola widzenia w dużej mierze się nakładają.
- 1 reply
-
- Marco Dadda
- Girardinus falcatus
-
(and 5 more)
Tagged with: