Znajdź zawartość

Nowe studium, którego wyniki ukazały się w piśmie The American Naturalist, wyjaśniają, w jaki sposób ocieplenie klimatu może doprowadzić do zmniejszenia rozmiarów niemal wszystkich zwierząt zmiennocieplnych i zakłócenia sieci troficznych, tworzonych przez przeplatające się łańcuchy pokarmowe. Naukowcy już od jakiegoś czasu wiedzieli, że niemal wszystkie zwierzęta zmiennocieplne podlegają zasadzie temperatura-rozmiar, zgodnie z którą niższa temperatura oznacza wolniejszy wzrost i większe wymiary ostateczne (i na odwrót - wyższe temperatury wiążą się z mniejszymi ostatecznymi gabarytami ciała). Nie do końca jednak rozumiano, jak opisane zmiany zachodzą. Zespół doktora Andrew Hirsta z Queen Mary, University of London skupił się na wchodzących w skład morskiego planktonu widłonogach. Stanowią one ważny element sieci troficznej – zjadają mniejszych przedstawicieli planktonu, a same stanowią pokarm dla ryb, ptaków i ssaków. Brytyjczycy przeanalizowali łącznie ponad 40 lat badań nad wpływem temperatury na te zwierzęta. Okazało się, że tempo wzrostu (prędkość zwiększania masy ciała) i rozwoju (prędkość przechodzenia przez poszczególne etapy życia) są konsekwentnie rozdzielone u szeregu gatunków i tempo rozwoju jest wrażliwsze na temperaturę niż tempo wzrostu. Wykazaliśmy, że wzrost i rozwój nasilają się przy podwyższeniu temperatury w innym tempie. W rezultacie przedstawiciele danego gatunku rosną szybciej, ale dojrzewają jeszcze prędzej, przez co osiągają skromniejsze dorosłe gabaryty. Rozdzielenie obu temp [rozwoju i wzrostu] może mieć poważne konsekwencje dla losu poszczególnych gatunków i ekosystemów – uważa Hirst. Odkrycia zespołu z Queen Mary, University of London sugerują, że tempa podstawowe dla wszystkich organizmów (śmiertelność, rozmnażanie i odżywianie) mogą się także zmieniać niejednakowo w warunkach ocieplenia klimatu.

Myotragus balearicus była karłowatą kozą jaskiniową, zamieszkującą w przeszłości Majorkę i Minorkę. Wyginęła ok. 3 tys. lat temu. Badania paleontologów z Uniwersytetu Autonomicznego w Barcelonie wykazały, że podobnie jak u zmiennocieplnych gadów, w ich kościach występowały pierścienie rocznego przyrostu. Oznacza to, że regulowały one tempo wzrostu, przystosowując się do trudnych warunków życia na Balearach. Meike Köhler i Salvador Moyà-Solà sądzą, że to dzięki tej umiejętności gatunkowi udało się przetrwać na wyspach aż 5,2 mln lat. Pierścienie przyrostów rocznych są typowe dla zwierząt zmiennocieplnych, które przechodzą fazy spowolnienia wzrostu, a czasem nawet całkowitego jego zatrzymania. Kości zwierząt stałocieplnych, np. ssaków, do których należy prehistoryczna kózka, regenerują się stale. Hiszpanie zaznaczają, że pierścienie widoczne u skamielin M. balearicus dowodzą, że zwierzęta te potrafiły spowalniać tempo wzrostu i opóźniać wiek osiągnięcia dojrzałości, by przeżyć dłużej na uszczuplonych zasobach. Zmniejszył się u nich pułap tlenowy [czyli zdolność pochłaniania tlenu przez organizm], zmianie uległo też zachowanie – kozy poruszały się wolniej i miały mniej czułe zmysły. Poza tym elastycznie synchronizowały tempo wzrostu i potrzeby metaboliczne z warunkami środowiskowymi [...]. Choć zwierzęta zmiennocieplne często uznaje się za prymitywne, w rzeczywistości są one specjalistami od radzenia sobie z niską podażą energetyczną. Wg specjalistów, M. balearicus nie dokonały ewolucyjnego kroku wstecz, ale zrobiły wszystko, by przetrwać. Kohler i Moya-Sola badali kości kóz jaskiniowych, krokodyli i jeleni żyjących w tym samym okresie i miejscu. Obserwowane pod dużym powiększeniem, kości M. balearicus miały pierścienie, tak jak kości krokodyle. Ich mikrostruktura wskazywała, że zwierzęta osiągały dojrzałość płciową dopiero w wieku 12 lat. Ani miniaturowe kózki, ani żyjące kiedyś na Balearach karłowate hipopotamy czy słonie nie musiały dysponować wyostrzonymi zmysłami, ponieważ nie czyhało na nie wiele drapieżników. Ponieważ odpowiadające im obszary czuciowe zajmują w mózgu sporo miejsca, w takiej sytuacji mógł on bez szkody stać się mniejszy. Niestety, z niskim tempem wzrostu i malutkimi niemowlętami gatunek wyginął, gdy na wyspy przybył superdrapieżnik – Homo sapiens.