Znajdź zawartość

Na wielu skamieniałościach amonitów z Wybrzeża Jurajskiego – stanowiącego fragment północnego wybrzeża kanału La Manche - widnieją ślady ugryzień. Co ciekawe, zawsze znajdują się one w tym samym miejscu. Zoolog Chris Andrew i geolog Paddy Howe z Muzeum w Lyme Regis, którzy je analizowali, sądzą, że głowonogi te były zjadane przez inne głowonogi, najprawdopodobniej przypominające kałamarnice. Panowie podkreślają, że zwierzęta te miały dzioby, ułatwiające im rozłupywanie muszli amonitów. To musiało być coś, co potrafiło chwytać amonity i obracać nimi, by ustawić je sobie we właściwej pozycji – współczesne głowonogi są zdolne do takiego zachowania. Kałamarnica Humboldta może osiągać długość 1,5-1,8 m i potrafi odgryzać kawałki pianki bądź ciała nurka, dlatego jej prehistoryczny krewny bez problemu byłby w stanie odgryźć niewielki kawałek muszli amonitów. Amonity, uznawane za przodków współczesnych głowonogów, wyginęły pod koniec kredy. Cokolwiek zabiło dinozaury, [w przypadku Ammonoidea] zadziałał ten sam czynnik – uważa Howe. Czemu ślady ugryzień tak często (bo u 1 amonita na 4) odkrywa się właśnie w skamieniałościach z Wybrzeża Jurajskiego? Andrew i Howe tłumaczą, że chodzi o liczebność populacji w tych rejonach. W jakiejkolwiek okolicy, gdzie występuje obfitość pożywienia, będzie dużo drapieżników, które mogą na tym skorzystać. Richard Edmonds, menedżer naukowy z wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości UNESCO Wybrzeża Jurajskiego, przychyla się do teorii zaproponowanej przez dwóch badaczy. Dodaje, że byłoby fantastycznie, gdyby udało się znaleźć homara lub rybę uśmiercone, a następnie skamieniałe w trakcie procesu wgryzania.

Eksperymenty pokazały, że dzieci zjadają niemal 2-krotnie więcej owoców, jeśli poda się je w atrakcyjny i zabawny sposób. Naukowcy zbadali niemal 100 dzieci w wieku od 4 do 7 lat z Belgii i Holandii. Każdorazowo proponowano identyczną ilość tych samych owoców (jabłek, truskawek i bezpestkowych winogron), prezentowano je jednak na dwa różne sposoby: pokrojone w kostkę i poukładane na białym talerzu bądź uformowane w jeża. W tym drugim przypadku owoce nawleczone na parasolki do koktajli wbijano w kawałek arbuza. Maluchy jadły 2-krotnie więcej śmiesznych owoców, chociaż same przyznały, że wiedzą, że zarówno w jeżyku, jak i z talerza smakują tak samo. Doktor Esther Jansen z Uniwersytetu w Maastricht uważa, że pociągającą wzrokowo wersję prezentowania warzyw i owoców mogą wykorzystać tak rodzice i szkoła, jak i supermarkety chcące zachęcić rodziny małych klientów do kupowania zdrowej "surowizny". Sklepy mogłyby, wg pani psycholog, pomyśleć np. o dodawaniu zabawki do opakowania. Dorośli muszą jednak pamiętać, że urozmaicenia kiedyś się maluchom opatrzą, dlatego stale trzeba wymyślać coś nowego. Podczas eksperymentu w pierwszej sesji kosztowania badani mogli jeść owoce z talerza i jeżyka (grupa bez ograniczeń) lub wyłącznie zwykłe owoce bądź ułożone w zabawny sposób (grupa z ograniczeniem odnośnie do zwykłych owoców i grupa z ograniczeniem jeżykowym). W drugiej sesji wszystkie dzieci mogły jeść jabłka, truskawki i winogrona z obydwu źródeł. Jak można się domyślić, prezentacja atrakcyjna dla oka silnie wpływała na konsumpcję. Jeśli wprowadzano ograniczenia, efekt nie występował. Dietetycy podkreślają, że niejadkom i dzieciom, które przywykły do pokarmów określonego rodzaju, można podawać nie tylko wymyślne konstrukcje w rodzaju zwierzątek, pojazdów czy twarzy, ale produkty pokrojone w figury geometryczne, np. trójkąty i kwadraty.

Zamieszkująca łąki i lasy mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus) gustuje w zarodnikach endemicznej europejskiej paproci Culcita macrocarpa. Jest tym samym jedynym małym ssakiem o takich upodobaniach. Współczesne kręgowce rzadko się decydują na taki dobór menu, ponieważ paprocie zawierają toksyczne związki. W przeszłości stanowiły one jednak ulubiony pokarm zauropodów (Mammalian Biology). Paprocie to ważna część diety dinozaurów, a zwłaszcza dużych zauropodów, np. diplodoków. W dzisiejszych czasach bezkręgowce – owady bądź ślimaki – żywią się nimi do pewnego stopnia, podobnie postępują tylko nieliczne kręgowce. Ku swemu zdziwieniu Marisa Arosa z Uniwersytetu w Coimbrze i jej zespół zauważyli ślady ugryzień na liściach C. macrocarpa. Postanowili więc sprawdzić, kto napoczyna paprocie rosnące w hiszpańskiej Galicji. Wcześniej pani Arosa obserwowała gile azorskie (Pyrrhula murina), które włączyły do swojej diety zarodniki 4 gatunków paproci. Poza nimi dotąd znano tylko jednego kręgowca – nietoperza Mystacina tuberculata – o tak specyficznych upodobaniach "kulinarnych". Naukowcy przeanalizowali wiele egzemplarzy rośliny, odnotowując, w jaki sposób usunięto liście i zarodniki. Podłożyli pod spodem kawałki waty, by zebrać do nich odchody tajemniczego zwierzęcia. Okazało się, że należały one do myszy zaroślowej, a w bobkach znajdowały się zarodniki. Gryzonie żerowały najintensywniej w rejonach, gdzie było najwięcej paproci. Większość zarodników uległa strawieniu, ale niewykluczone jednak, że myszy pomagają w ich rozprowadzeniu. Myszy z rozmysłem wybierały określone części rośliny – pogryzały tylko te służące do rozmnażania. Zarodniki stanowiły pokarm sezonowy, wykorzystywany między grudniem a lutym. W okresie zimowym to bardzo cenna i kaloryczna zdobycz, gdyż zawiera tłuszcze i białka. Paprocie są rzadko zjadane przez zwierzęta, ponieważ wytaczają przeciwko nim broń chemiczną. Nie wiadomo jednak, czy toksyczne związki występują we wszystkich bez wyjątku częściach rośliny. Być może nie ma ich właśnie w zarodnikach.

Naukowcy odkryli pająka, który jako jedyny gatunek tego 50-tysięcznego rzędu zarzucił życie drapieżnika i gustuje w pokarmie roślinnym. Środkowoamerykański Bagheera kiplingi żywi się głównie pąkami liści dzikiej akacji i w związku z tym nie sporządza sieci do chwytania ofiary. Samice zrezygnowały też ze zwyczaju pożerania partnera po kopulacji. To pierwszy znany pająk, który traktuje rośliny jak podstawowe źródło pokarmu – opowiada Christopher Meehan z Villanova University. Badacz obserwował przedstawicieli tego gatunku podczas podróży do Meksyku. Zwierzęta te są niewielkie i rozmiarami przypominają paznokieć kciuka. B. kiplingi nie zajmuje się sporządzaniem sieci do polowania, dlatego mógł wykorzystać swoje umiejętności tkackie do budowy domków. To w nich samice zajmują się swoimi młodymi. Meehan podkreśla, że choć są wegetarianami, opisywane pająki nie prowadzą przez to sielskiego życia. Muszą wykradać pokarm wprost sprzed nosa strzegących akacji mrówek, a to niełatwe i bardzo ryzykowne zadanie... Odkrycie Amerykanina jest tym bardziej niezwykłe, iż dotąd sądzono, że fizjologia pająków nie pozwala im na spożywanie pokarmu pochodzenia roślinnego. Uważano, że pająki nie są w stanie zjadać żadnych pokarmów stałych. Normalnie wprowadzają do ciała ofiary enzymy, by strawić ją poza własnym organizmem, a potem raczą się czymś o konsystencji zupy. Tymczasem B. kiplingi spożywa "zieleninę" w całości.

Australijskie walabie (nieduże torbacze z rodziny kangurowatych) zjadają maki lekarskie z plantacji medycznych, a gdy są potem na haju, skaczą w kółko, tworząc wydeptane kręgi – poinformowała Lara Giddings, prokurator generalna Tasmanii. Giddings przedstawiała wyniki dochodzenia w parlamencie. Rozwiązanie tej kwestii było ważne, ponieważ Australia dostarcza 50% uzyskiwanego legalnie na świecie opium. Rick Rockliff, rzecznik firmy hodującej maki Tasmanian Alkaloids, zaznacza, że walabie nie włamują się wcale tak często, ale w makach widywano również inne dziwnie zachowujące się zwierzęta, m.in. owce. One także charakterystycznie krążyły i udeptywały uprawy.

Małe dzieci bywają czasem bardzo wybredne i za żadne skarby świata nie zjedzą ogórka, fasolki i innych warzyw. Jeśli jednak nada im się intrygujące nowe nazwy, np. rentgenowskie marchewki, spałaszują o wiele większe porcje, a nawet poproszą o dokładkę. Psycholodzy z Uniwersytetu Cornella poczęstowali rentgenowską marchwią 186 czterolatków. Okazało się, że maluchy zjadły jej prawie dwukrotnie więcej niż w ramach zwykłego posiłku. Co więcej, wpływ nazwy utrzymywał się nawet wtedy, gdy potem w menu marchewka znów występowała jako marchewka i nikt nie sugerował, że zapewnia widzenie w jakikolwiek sposób związane z promieniami X. Przedszkolaki konsekwentnie zjadały o 50% więcej pomarańczowych krążków czy słupków. Świetne nazwy to świetne pokarmy. Bez względu na to, czy będą to groszki mocy, czy dinozaurowe drzewa brokułowe, nadawanie pokarmom śmiesznych nazw sprawia, że dzieci zaczynają sądzić, że zjedzenie ich będzie zabawniejsze. Wydaje się, że podstęp działa również następnego dnia – opowiada Brian Wansink. W taki sam sposób reagują także dorośli. Badanie przeprowadzone w restauracji wykazało, że gdy filet z ryby/owoców morza przemianowano na soczysty włoski filet z owoców morza, sprzedaż wzrosła o 28%, a ocena smaku o 12%. To samo danie, lecz różne oczekiwania i inne doświadczenie – podsumowuje Amerykanin.

Rik Pieters i zespół z Tilburg University obalili kolejny dietetyczny mit: jedząc z malutkich opakowań, wcale nie zjadamy mniej, a wręcz przeciwnie, zaczynamy się bardziej objadać. Dzieje się tak, ponieważ spada nasza czujność (Journal of Consumer Research). Holendrzy poprosili 140 studentów o oglądanie telewizji. Powiedziano im, że zadanie polega na ocenie reklamy. Uczestnicy eksperymentu dostali albo dwie 200-gramowe paczki chipsów ziemniaczanych, albo dziewięć opakowań 45-gramowych. Aby zwiększyć dostępność kategorii poznawczych związanych z samoregulacją, połowę ochotników zapytano o kwestie związane z wagą i zważono naprzeciw lustra. Wyniki miały zostać wykorzystane w innym badaniu. W przypadku osób niezastanawiających się nad kwestiami wagi ¾ otworzyło małe paczki, a połowa dobrała się do większych. I jedni, i drudzy zjedli tyle samo. U wolontariuszy z wdrukowanym wcześniej myśleniem na temat diety tylko jedna czwarta otworzyła duże paczki, zjadając połowę chipsów pochłoniętych przez grupę ludzi z małymi torebkami. Tutaj na otwarcie zapasów zdecydowało się 59% badanych. Psycholodzy sądzą, że sięgając po małe opakowania, ludzie przestają ćwiczyć silną wolę, ponieważ tłumaczą sobie, iż mają do czynienia z rozsądnie poporcjowaną żywnością. Podobnie działają inne małe pokusy, np. produkty niskotłuszczowe albo tzw. naturalne (ekologiczne, bez dodatku cukru, organiczne). Pieters dodaje, że część producentów ucieka się do małych opakowań, by naprawdę pomóc konsumentom. Inni zapobiegają, wg niego, wprowadzeniu odpowiednich uregulowań prawnych, demonstrując, że nadwaga lub otyłość klientów nie są ich winą.